واشنگتن - ریاض؛ پیوندی رو به گسست

همدلی| محسن رفیق: مناقشه ادامه‌دار ایالات متحده آمریکا با عربستان بر سر کاهش تولید نفت، آینده روابط سیاسی این دو متحد دیرین را به شده تحت تاثیر قرار داده است. این در حالی است که این کاهش قیمت، تنها یک ماه قبل از برگزاری انتخابات میان دوره‌ای ایالات متحده، دموکرات‌ها را در معرض از دست دادن کرسی‌های زیادی در کنگره قرار می‌دهد، چرا که افزایش قیمت بنزین آن هم در زمانی که تورم در ایالات متحده افزایش پیدا کرده است، چشم‌انداز انتخاباتی تیره‌ای برای دموکرات‌ها ایجاد خواهد کرد. از همین منظر، این روزها، دولت بایدن و دموکرات‌های کنگره، تشدید جنگ لفظی خود با ریاض پس از حمایت عربستان سعودی از کاهش تولید 2 میلیون بشکه‌ای در روز را افزایش داه‌اند. 
در این زمینه حتی رئیس جمهور آمریکا اعلام کرده است که دولتش بازنگری روابط دوجانبه با عربستان را در دستور کار قرار خواهد داد. کاخ سفید اذعان کرده است که نه تنها مقامات سعودی از این اقدام حمایت کرده‌اند بلکه در پشت صحنه، به عنوان رئیس اوپک پلاس، برای تحت فشار گذاشتن سایر کشورهای عضو برای رای مثبت به این پیشنهاد، اقدامات زیادی را انجام داده‌اند. در همین حال یک سناتور آمریکایی و از اعضای کمیته روابط خارجی و تخصیص بودجه سنا، در واکنش به این رویارویی جدید بین واشنگتن و ریاض، گفت: «رئیس‌جمهور آمریکا احتمالاً در بحبوحه مناقشه ادامه‌دار با عربستان بر سر کاهش تولید نفت، ترمز فروش هرگونه تسلیحات جدید به عربستان سعودی را خواهد کشید.» به گزارش آناتولی، کریس کونز، از اعضای کمیته روابط خارجی و تخصیص بودجه سنا، طی یک مصاحبه تلویزیونی به شبکه خبری سی. ان. ان گفت: «فکر می‌کنم دولت و سنا شاهد اقداماتی خواهد بود و یکی از محتمل‌ترین اقدامات این است که هرگونه فروش تسلیحاتی به عربستان در آینده متوقف شود.»جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا نیز گفت که تصمیم برای کاهش تولید نفت، قیمت نفت را افزایش داده است و این مساوی است با حمایت اخلاقی و نظامی از جنگ جاری روسیه علیه اوکراین. او گفت: «کشوری که از این کاهش 2 میلیون بشکه‌ای بیشترین سود را می‌برد، روسیه است زیرا عرضه و تقاضا کاهش می‌یابد و روسیه بدیهی است که می‌خواهد عرضه را پایین نگه دارد تا تقاضا باعث افزایش قیمت شود. فکر می‌کنم ما در مورد نگرانی‌هایمان در مورد این تصمیم کوته‌بینانه تأسف‌آور بسیار صریح صحبت کرده‌ایم.»با این وجود به دنبال بحران شکل گرفته میان ریاض و واشنگتن در پی تصمیم اخیر اوپک‌پلاس، وزارت خارجه آمریکا در واکنشی دیگر اعلام کرد که این کشور همچنان منافع مشترک مختلفی با عربستان سعودی دارد. به گزارش سایت النشره، ویدانت پاتِل، معاون سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا اظهار کرد: واشنگتن همچنان منافع زیادی با عربستان دارد و ۷۰ هزار آمریکایی در این کشور زندگی می‌کنند و ما امنیت آنها را در نظر می‌گیریم. این در حالی است که پیشتر جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا، عربستان را به دلیل تصمیم کاهش تولید نفت به عواقبی تهدید کرده بود و اعضای کنگره نیز طرح‌هایی را درباره تعلیق همکاری با عربستان از جمله تعلیق صادرات سلاح و خارج کردن نیروهای آمریکایی از عربستان پیشنهاد داده بودند.این در شرایطی است که روز گذشته یک وبگاه خبری با استناد به نامه‌ای از سفارت آمریکا در واشنگتن اعلام کرد که به دنبال ایجاد سردی روابط سیاسی بین واشنگتن و ریاض، نشست کارگروه آمریکا و شورای همکاری خلیج فارس درباره ایران لغو شده است. به گزارش وبگاه خبری میدل ایست آی نوشت، بر اساس نامه‌ای از سفارت آمریکا در ریاض که یک وبگاه خبری به نام سِمافور آن را رویت کرده، دولت بایدن برگزاری نشست واشنگتن و ریاض را که پیش‌تر در دستور کار قرار داشت، لغو کرد. به نوشته میدل ایست آی، نشستی که لغو شد، مربوط به کارگروه آمریکا-شورای همکاری خلیج فارس درباره ایران بود. 
لغو شدن این نشست در پی این انجام شده است که جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا پس از تصمیم اوپک‌پلاس برای کاهش تولیدات نفت، اعلام کرد،‌ دولت این کشور بهبود مناسبات با عربستان سعودی را بررسی می‌کند. ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در این باره گفت: «برنامه‌های سفر ما و شرایط عموما تغییر می‌کند و ما باید به آن واکنش داشته باشیم. به محض این که بدانیم چه چیزی در راستای منافع ملی ماست، تغییر پیدا می‌کنند.»در همین حال، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در پاسخ به این سوال که تمایل دولت این کشور برای بهبود روابط با عربستان سعودی، چگونه بدون این که سودی برای ایران در پی داشته باشد، ممکن خواهد بود، ادعاهایی را علیه ایران مطرح کرد. به گزارش ایسنا، ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در یک کنفرانس خبری که رونوشت آن در وبگاه وزارت امور خارجه این کشور منتشر شده است، در پاسخ به این سوال که با توجه به تصمیم اخیر اوپک پلاس برای کاهش تولیدات نفت، تمایل دولت بایدن برای بهبود روابط با عربستان سعودی چگونه بدون این که نفعی برای ایران داشته باشد، امکان‌پذیر خواهد بود، با مطرح کردن ادعاهایی علیه نقش ایران در منطقه، گفت: «ما منافعی در منطقه داریم. به همین دلیل است که آمریکا در منطقه بوده است. چالش‌‎هایی امنیتی وجود دارد که برخی از آن‌ها نشات‌گرفته از ایران است. مطمئنا، ما چشم از تهدیدی برنخواهیم داشت که ایران نه فقط برای منطقه، بلکه به نوعی برای فراتر از آن ایجاد می‌کند.»پرایس در ادامه گفت: «ما قصد نداریم هیچ گونه ابزار مهمی را که به آن نیاز داریم تا اطمینان بیابیم ایران هیچ تهدیدی برای مردم آمریکا، منافع آمریکا و منافع گسترده‌ترمان در منطقه ایجاد نمی‌کند، کنار گذاریم. این قطعا تغییر نخواهد کرد.» این اظهارات پرایس در حالی مطرح می‌شود که جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، روز سه‌شنبه اعلام کرد که جو بایدن، رییس جمهور این کشور در حال ارزیابی مجدد مناسبات واشنگتن با ریاض در پی تصمیم اوپک پلاس مبنی بر کاهش تولید نفت است.
این در شرایطی است که اخیرا، شماری از اعضای کنگره آمریکا نیز خواستار کاهش فروش تسلیحات و خارج کردن نیروها و تجهیزات واشنگتن از عربستان و امارات شده‌ بودند. به گزارش روزنامه القدس العربی، سناتور کریس مورفی، رئیس کمیته فرعی روابط خارجی خاورمیانه سنا در گفت‌وگو با  سی.ان.بی.سی، اعلام کرد: «من فکر می‌کنم زمان ارزیابی مجدد همه جانبه ائتلاف آمریکا با عربستان سعودی فرا رسیده است.»
همزمان سه نماینده حزب دموکرات در مجلس نمایندگان آمریکا نیز پنجشنبه گذشته، پیش‌نویس قانونی را برای برچیدن دارایی‌های نظامی مهم آمریکا مستقر در عربستان سعودی و امارات ارائه کردند. این نمایندگان در بیانیه مشترکی اعلام کردند: عربستان سعودی و امارات از مدت‌ها قبل به حضور نظامی آمریکا در خلیج فارس برای حفاظت از امنیت و میادین نفتی خود متکی بوده‌اند و به دنبال حمایت ریاض و ابوظبی از تصمیم اوپک پلاس، دلیلی وجود ندارد که نیروها و پیمانکاران آمریکایی به ارائه این خدمات به کشورهایی ادامه دهند که فعالانه علیه ما فعالیت می‌کنند. در این بیانیه آمده است: «اگر عربستان و امارات می‌خواهند به ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه کمک کنند، باید از او توقع داشته باشند که از آنها دفاع کند و این تصمیم نقطه تحولی در روابط ما با شریکان حوزه خلیج فارس است.» این نمایندگان آمریکا در ادامه تاکید کردند: «اگر عربستان و امارات می‌خواهند روابط خوبی با آمریکا داشته باشند که مدت‌ها برای آنها مفید بوده است، باید تمایل بیشتری برای همکاری با ما، نه علیه ما، برای پیشبرد آنچه که اکنون هدف امنیت ملی ما یعنی شکست «تجاوز» روسیه به اوکراین است، نشان دهند.»
اوپک‌پلاس در جلسه اخیر خود با کاهش قابل توجه تولید نفت موافقت کرد. این تصمیم عرضه را در بازاری که هم اکنون نیز دچار محدودیت است محدودتر کرده و احتمالا، قیمت‌های بنزین را درست پیش از برگزاری انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا در نوامبر بالاتر می‌برد. بایدن در کاخ سفید در خصوص تصمیم اوپک به خبرنگاران گفت: «ما در حال بررسی جایگزین‌هایی هستیم که می‌توانیم داشته باشیم. 
گزینه‌های زیادی وجود دارند اما هنوز تصمیم‌مان را نگرفته‌ایم.» بایدن همچنین هفته گذشته از دولت خود و کنگره خواست راه‌هایی را برای افزایش تولید انرژی آمریکا و کاهش کنترل اوپک بر قیمت‌های انرژی بررسی کنند. بعضی از گزینه‌های او، شامل برداشت نفت بیشتر از ذخایر نفت استراتژیک یا بررسی محدودیت صادرات انرژی از سوی شرکت‌های آمریکایی است.این در حالی است که بایدن در ژوئیه به عربستان سعودی رفته بود، اما این سفر بدون توافق برای کمک گروه اوپک پلاس برای کاهش قیمت‌های بنزین بود که یک مشکل سیاسی مهم برای بایدن در آمریکا مانده است. بایدن در پاسخ به این پرسش که آیا از تصمیم خود برای رفتن به عربستان سعودی افسوس می‌خورد، گفت: «این سفر فقط درباره نفت نبود.» پس از اینکه بایدن دستور یک سلسله برداشت از ذخایر نفت استراتژیک را صادر کرد، کاخ سفید در ماه‌های گذشته به دنبال کسب اعتبار برای کاهش قیمت‌های بنزین بود. تورم بالا، یک مشکل سیاسی برای رئیس جمهور آمریکا مانده و کاهش قیمت‌ها یک پیروزی مهم محسوب می‌شود. تصمیم اوپک‌پلاس این روند را ممکن است به مخاطره بیاندازد و به سود روسیه باشد که تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارد