کمبود آنتی بیوتیک‌ها و داروهای بیهوشی در کشور

همدلی| گزارش ها از حوزه دارو، از کمبود برخی آنتی‌بیوتیک‌ها در آغاز فصل سرما و البته افزایش قیمت‌ها حکایت دارد و این در حالی است که قرار بود با آغاز طرح دارویار در تیرماه، مردم با مشکل و کمبود دارویی مواجه نباشند. فعالان حوزه درمان کمبود برخی از داروها را نگران کننده عنوان می کنند با این وجود رییس سازمان غذا و دارو معتقد است که دلیل این کمبود ناشی از کم توجهی به الگوی مصرف دارو است و نه کمبود آن.کمبود آنتی بیوتیک‌ها و افزایش قیمت دارو بخشی از مشکلات وضعیت دارو در آستانه سه ماهگی  طرح «دارویار» است؛ این طرح قرار بود، کمک حال دارویی مردم باشد در حالی که خود اکنون بیمار است. سخنگوی کمیسیون بهداشت از نامه به سران قوا گفته و نایب رئیس انجمن داروسازان ایران کمبود برخی اقلام دارویی را هشدار نگران کننده می داند.  
 صرفه‌جویی و استفاده از داروی جایگزین 
سه ماه قبل بود که نایب رئیس انجمن داروسازان ایران از کمبود داروهای بیهوشی خبر داد و پس از آن رئیس انجمن علمی بیهوشی نیز این خبر را تأیید کرد، پس از سه ماه به گفته دبیر بورد بیهوشی کشور نه تنها این کمبودها بر طرف نشده، بلکه شدت آن نیز بیشتر شده است. دبیر بورد تخصصی بیهوشی کشور با بیان اینکه علی‌رغم گفته‌های سازمان غذا و دارو همچنان کمبود در داروهای بیهوشی وجود دارد، گفت: این کمبودها در سه ماه اخیر شدید‌تر شده‌اند.علیرضا جلالی فراهانی با اشاره به تداوم کمبود در داروهای بیهوشی اظهار کرد: حداقل دو یا سه سالی است که در داروهای بیهوشی کمبود وجود دارد و در دو سه ماه اخیر شدت آن افزایش پیدا کرده است. اگرچه نمی‌توان عنوان نایاب را برای این داروها به کار برد با این حال اکثر داروهای بیهوشی کمیاب هستند و در مراکز درمانی در دسترسی نیستند و اگر هم باشند به ما گفته می‌شود که در مصرف آنها صرفه‌جویی کنیم.دبیر بورد بیهوشی به ایلنا گفت: در بسیاری از مواقع داروهایی که می خواهیم به راحتی در دسترس نیستند. این در حالی است که وزارت بهداشت می‌گوید این داروها وجود داشته و کمبودی در آنها موجود نیست، در حالی که ما در میدان عمل و بیمارستان‌های این کمبوها را می‌بینیم و گاه مجبور می‌شویم از داروهای جایگزین استفاده کنیم.او بیان کرد: در برخی از جاها داروهایی که می‌خواهیم وجود ندارد و مجبور هستیم از داروهای مشابه یا جایگزین استفاده کنیم. در بیمارستان برای برخی از بیماران خاص دارو موجود هست، اما به اندازه کافی نیست. اگرچه در حال حاضر این مشکل که اعمال جراحی کنسل شوند یا مشکلی برای بیماران پیش آید وجود ندارد، اما دارو به وفور وجود ندارد.خوشبختانه روش‌های متعددی در رشته بیهوشی وجود دارد که استفاده از آنها باعث می‌شود که اجازه ندهیم کمترین آسیبی به بیمار برسد.او بیان کرد: اگرچه سازمان غذا و دارو این کمبودها را انکار می‌کند، اما در مجموعه بیمارستانی‌ و داروخانه‌های آنها همیشه متذکر می‌شوند که با احتیاط از یک دارو استفاده کنیم و آن را مدیریت کرده و کمتر مصرف کنیم.
 سازمان غذا و دارو: مشکل از «مصرفِ زیاد» است
با این حال سازمان غذا و دارو دلیل این کمبود را مصرف زیاد به دلیل افزایش جراحی‌های الکتیور در پی فروکش کردن کرونا می‌داند. بهرام دارایی اظهار کرد: کمبودی در داروهای بیهوشی وجود ندارد، بلکه مصرف آن افزایش یافته است. پس از کرونا بسیاری از مردم که جراحی‌های غیرضرور خود را انجام نداده‌ بودند، در حال مراجعه برای انجام این اعمال جراحی هستند و همین موضوع موجب افزایش مصرف سرم و داروهای بیهوشی شده است.او افزود: از قبل برای این موضوع برنامه ریزی شده بود با این حال حد نهایی برایی مصرف آنها وجود ندارد و هر چقدر ما این داروها را بیاوریم بازهم درخواست برای آنها وجود دارد. اگرچه همانطور که گفتم اینها برای اعمال غیرضروری است. با این حال در مراکز درمانی و بیمارستان‌ها به اندازه کافی برای اعمال ضروری و اورژانسی وجود دارد.او همچنین در مورد کمبود سرم نیز به ایسنا گفت: ما کمبودی نداریم، آمارنامه دارویی ما نشان داد فروش سرم دو برابر شده است، چرا باید این اتفاق رخ دهد؟ به نظر می‌‌رسد یک سری مشکلات را در بخش تجویز، درمان و خدمات سرپایی، عمل‌های غیرضرور، الکتیو، زیبایی، چاقی، لاغری و .. داریم که این‌ها قابل قبول نیست.دارایی یادآور شد: شرکت‌های تولیدی ما بدون وقفه در حال تولید هستند. در طرح دارویار تجویز منطقی و مصرف منطقی تأکید شده است و در موضوع سرم هم باید به آن بپردازیم. امروز بسیاری از مردم سرم در دست گرفته و در مطب‌ها و درمانگاه‌ها در انتظار تزریق سرم هستند، که اینها قابل قبول نیست. او تأکید کرد: ما با تمام توان به تولید سرم می‌پردازیم و حتی از مسیر واردات سعی می‌کنیم سرم مورد نیاز را تأمین کنیم، با این حال ما وضعیت کنونی سرم را کمبود تلقی نمی کنیم بلکه بیش مصرف بوده و باید مدیریت شود.ناصر وحدتی، معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز گفت: میزان دارویی که در کشور ما مصرف می‌شود، حداقل سه برابر میانگین دارویی است که در عموم کشورها مصرف می‌شود. او در خصوص فرهنگ مصرف دارو توسط مردم اظهار کرد: در فرهنگ داروی کشور ما اشکالات زیادی وجود دارد و افراط‌ و تفریط بسیاری دیده می‌شود. در سایر ابعاد زندگی نیز این افراط‌ و تفریط کمابیش هست. یک مشکل بزرگ ما این است که تا زمانی‌ که یک دارو نیست، مشکل همان نبود دارو است اما وقتی دارو تامین می‌شود، نمی‌توان مصرف آن را کنترل کرد؛ یعنی همه مایلند از آن دارو استفاده کنند.
 هشدار درباره بن‌بست طرح دارویار
فارغ از دلایل کمبود دارو و اینکه سهم اجرای طرح دارویار در این مساله به چه میزان است آنچه فعالان این حوزه نسبت به آن هشدار می دهند احتمال افزایش قیمت دارو در آینده ای نزدیک است.  دکتر سیدعلی فاطمی، نایب رئیس انجمن داروسازان ایران با اشاره به عدم پرداخت حق داروخانه ها گفت: اگر همین وضعیت ادامه یابد، ممکن است طرح خوب دارویار به بن‌بست بخورد و چنانچه این اتفاق رقم بخورد، این مردم هستند که به دلیل افزایش سرسام‌آور و تا دوبرابری قیمت داروها متضرر خواهند شد و به آنها فشار خواهد آمد.فاطمی گفت: اکنون بخشی از داروخانه‌ها دیگر تمایلی به ارائه داروهای بیمه‌ای به مردم ندارند؛ چراکه داروخانه، اکنون دارویی را که با قیمت شهریور ۱۴۰۰ به مردم می‌فروشد، خودش آن را به قیمت‌های افزایش‌یافته جدید از تولیدکننده می‌خرد. این در حالی است که یکی از مسئولان سازمان برنامه و بودجه قبل از آغاز طرح دارویار وعده داده بود که ما ۷۲ ساعته مبالغ مابه‌التفاوت دارو را به داروخانه‌ها پرداخت می‌کنیم. حالا این وعده ۷۲ ساعته با گذشت حدود سه ماه هنوز محقق نشده است و تامین اجتماعی از این بابت هیچ به روی خودش هم نمی‌آورد که داروخانه‌ها تحت فشار هستند.