باغ دلگشا؛ بنایی که قدمت آن به پیش از اسلام بازمی‌گردد

شیراز یکی از شهرهای زیبای ایران با زیبایی‌های بسیار است که گردشگران زیادی را به خودش جذب کرده است. یکی از زیبایی‌های این شهر باغ دلگشا است که قدمتی تاریخی دارد. شیراز شهری است مملو از باغ‌های زیبا و چشمنواز با قدمتی تاریخی. یکی از این باغ‌ها که در فاصله ۵دقیقه ای از ارامگاه سعدی قرار گرفته و با درختان بهارنارنجش انسان را مدهوش می‌کند باغ دلگشا است. باغی که پس از فراز و نشیب‌ها و تخریب‌های بسیار تا به امروز پابرجا مانده است تا نشانی از قدرت و شکوه روزگار خود باشد. باغ دلگشای شیراز به قدری زیبا بوده است که تیمور گورکانی بعد از دیدن این باغ دستور ساخت باغی مشابه باغ دلگشا را در سمرقند داد. باغ دلگشا در نزدیکی آرامگاه سعدی واقع شده است و به‌طور دقیق‌تر در سمت جنوب تنگ آب‌خان و در دامنه‌ کوهستان قرار دارد. اگرچه قدمت تاریخی این باغ به قبل از اسلام و زمان حکومت ساسانیان، صفویان و قارجاریان برمی‌گردد اما در دوران صفویه هم مکانی برای تفریح بوده است. اگرچه در زمان حکومت نادرشاه تا آغاز حکومت زندیه باغ دلگشا دچار ضربه و آسیب‌های بسیاری شد اما در دوران کریم‌خان زند دوباره این باغ جانی دوباره گرفت و به دوران اوج آبادانی و شکوه خودش رسید. سال‌ها بعد در دوران قاجار شخصی به نام حاج ابراهیم اعتماد الدوله شیرازی دوباره باغ را احیا کرد اما بعد از او این باغ هماند مخروبه‌ شد تا اینکه در سال ۱۳۳۶ توسط نواب رضاقلی میرزا باغ خریداری شد و عملیات مرمت و بازسازی شروع شد. حدود ۳۰سال بعد باغ دلگشا توسط میرزا علی‌اکبر قوام‌الملک مرمت شد درر زمان او بود که ایوان و ستون‌های این عمارت بنا شد. پسر او نیز حمام را در ضلع شرقی باغ ساخت. شاید برایتان جالب باشد که بدانید این باغ تا حدود ۵۰سال پیش نیز تحت تملک دختر قوام‌الملوک و همسرش ناظم‌الملک بود اما اکنون اداره آن در دست شهرداری است. مساحت باغ دلگشا ۷٫۵هکتار است و بیشترین درختی که در آن یافت می‌شود، نارنج است. این باغ هنگام اردیبهشت با شکوفه‌های زیبا و عطر و بوی دل‌انگیز بهار نارنج، فضایی بسیار دلنشین دارد. با قدمتی که به دوره زندیه بازمی‌گردد، عمارت موجود در وسط باغ به شیوه‌ معماری کاخ‌های ساسانی بیشاپور ساخته شده است. این عمارت سه طبقه‌ دو درب ورودی در دو طرف ساختمان دارد و شامل یک تالار بزرگ به‌همراه چهار شاه‌نشین می‌شود. ایوان بزرگی با دو ستون در طبقه‌ میانی آن وجود دارد که رو به استخر است و پیرامون آن اشعاری از شوریده (شاعر شیرازی عهد صفوی، صاحب مثنوی سحر حلال) با خط نستعلیق نوشته شده است. سقف‌هایی از چوب با گچبری‌های زیبا به‌همراه آینه‌کاری‌ها و نقاشی‌هایی از رنگ روغن به زیبایی این عمارت می‌افزایند. همچنین در مقابل ساختمان عمارت، حوض سنگی بزرگی جلب توجه می‌کند. آب باغ نیز از چشمه قنات آرامگاه سعدی تامین می‌شود. به‌علاوه ساخت اولین عمارت کلاه فرنگی ایران نیز در این باغ به ثبت رسیده است. این باغ در سال ۱۳۸۱ و به شماره‌ ۹۱۲ به ثبت ملی رسیده و اکنون در اختیار شهرداری شیراز است.