محدود کردن اینترنت فرصت است یا تهدید؟
ایجاد محدودیت با کلیدواژه اینترنت ملی
همدلی| اظهارات ضد و نقیض درباره فیلترینگ شبکههای اجتماعی در شرایطی ادامه دارد که ایران در این روزها با محدودیت اینترنت تجربه سختی را از سر میگذراند. برخی مسدولان امنیتی و دولتی میگویند که برای جلوگیری از گسترش ناآرامیها دسترسی مردم ایران را به اینترنت محدود کردهاند، اما واقعیت آن است که جامعه امروز و به خصوص نسل نوجوان عادت به نشستن پشت لبتاب و جستجو در صفحه گوشی موبایل دارد و وقتی چنین فرصتی از وی سلب میشود گویی بخش بزرگی از زندگی و البته فرصتی برای گفتگو وتعامل با جهان از او سلب میشود.
وزیر ارتباطات روز گذشته و در آیین افتتاح عملیاتی مرکز کنترل و عملیات ماهواره های سنجش گفت دو روز است که محدودیتی درباره اینترنت نداریم؛ فقط پلتفرمها مسدود هستند، فعلا تصمیمی درباره اینستاگرام گرفته نشد، کسب و کارها روی پلتفرمی که قواعد کشور را رعایت نمیکنند نروند.
ابهام درباره تصمیم دولت برای فیلترینگ
عیسی زارعپور در جمع خبرنگاران اعلام کرد هنوز برآورد دقیقی از میزان خسارتی که اپراتورهای همراه و ثابت از کاهش پهنای باند برایشان ایجاد شده فعلا ندارند اما برنامههایی برای جبران خسارت خواهند داشت.
او در پاسخ به این سوال که رئیسی گفته بود اینستاگرام رو نمیبندیم، اما بست، گفت وقتی پلتفرم قواعد رو رعایت نمیکند در سیاستها تجدیدنظر می کنیم.
رویکرد وزیر آموزش و پرورش درباره اینترنت
در حالی که بخش مهمی از عملکرد تحصیلی دانشآموزان به اینترنت وابسته شده وبه ویژه در سه سال اخیر پس از کرونا این وابستگی بیتشر نیز شده است، موضوع شبکه های اجتماعی روز گذشته نیز مورد توجه وزیر آموزش و پرورش هم قرار گرفت. موضوعی که البته سلبی بوده و نه ایجابی و نشان میدهد که او نیز با محدودیتهای اخیر فضای مجازی چندان مخالف نیست.
یوسف نوری گفت:«هر ساعتی که دانشآموزان از درس جا بمانند ضرر کردهاند، امروز دشمن در پی غیرحضوری کردن آموزش است.»
او گفت:« دانشآموز ما در فضای مجازی در هر ثانیه فرصتهای زیادی برای آموزش را از دست میدهد و برنامهریزی دشمن بر روی همین مسأله و حضور گسترده دانشآموزان در فضای مجازی جهت فرصتسوزی است.»
پیگیری محدودیت با کلیدواژه اینترنت ملی
این محدویت ها معمولا با کلیدواژه «اینترنت ملی» پیگیری میشود. مسالهای که در روزهای اخیر از سوی برخی از مسئولان و وحتی روحانیون نیز پیگیری شد.بهطوریکه آیتالله علیرضا اعرافی در خطبههای نمازجمعه قم، در این باره گفت: «دولت و مجلس در بهرهبرداری زیر ساخت اینترنت ملی قوی و پرسرعت و پاسخگو زمانبندی مشخص کنند تا اجازه فتنهانگیزی از فضای مجازی کنونی گرفته شود.»اعرافی اضافه کرد:«انقلاب اسلامی از ابتدای شکل گیری شاهد بزرگترین نوع از تحریم و جنگ رسانه ای بوده ولی موفق بیرون آمده و آنها خواب تسلیم و شکست ایران را به گور خواهند برد.»
وی گفت:«بیجهت اختاپوس رسانهای دنیا متوجه جایی نمیشود و آنها میلیاردها دلار برای نابودی جایی هزینه نمیکنند، علت این هزینه میلیاردها دلاری و راه انداختن پیچیده ترین جنگ ترکیبی بخاطر این است که در ارزشهای انقلاب اسلامی خبرهایی وجود دارد که آنها از آن در هراس هستند.»خبرگزاری فارس نیز به نقل از برخی کاربران خود اعلام کرده است که هرچه زودتر باید اینترنت ملی فعال شود. فارس در این باره نوشت:« با توجه به اغتشاشات و آشوبهای اخیر که منشا همه آنها فضای مجازی است و تحریک معاندین در این فضا برای به خیابان کشیدن مردم و به شهادت رساندن افسران نظامی و به آتش کشیدن اموال بیتالمال و شعارهای غیر ارزشی به وضوح مشاهده میشود. لذا اینجانب جمعی از هموطنان دلسوز و انقلابی از رئیس جمهور محترم و دستگاههای ذیربط تقاضا داریم که بودجه کافی در اختیار پیامرسانهای داخلی قرار دهید و از آنها حمایت کافی به عمل آورید و از مردم و مسئولین بخواهید که به یکی از پیام رسانهای داخلی مراجعه کنند تا بار دیگر شاهد تحریک مردم توسط معاندین و اغتشاش و سیاه نمایی اوضاع کشورمان توسط این قشر نباشیم. در ضمن از شما میخواهیم که اینترنت ملی را زودتر فعال کنید.»
واژهای به نام اینترنت ملی نداریم
موضوعی که البته با مخالفت «خسرو سلجوقی» مشاور سابق وزارت ارتباطات و عضو هیئت عامل سازمان فناوری و اطلاعات مواجه شده است. او درگفتوگو با تجارت نیوز گفت:« «واژهای به نام اینترنت ملی نداریم؛ همچنین شبکه ملی اطلاعات و یک شبکه داخلی کشوری. نام اصلی آن اینترانت است. در بسیاری از این مسائل چنین شفافیت وجود ندارد، حتی مواقعی که شفافیت وجود دارد عدم صداقت در زمان گذشته، موجب میشود که جامعه مفهوم اصلی آن را نپذیرد.»
ستجوقی افزود:« در دنیا ۱۳ هاب وجود دارد. هابها به این صورت عمل میکنند که وقتی میخواهید چیزی را بفرستید مثلا به هاب سوئیس میرود و از آنجا میآید و هزینه زمان و ارتباط دارد. حالا کشورهایی که میخواهند بهرهوری را بالا ببرند میگویند چرا به هاب سوئیس دیتا را بفرستیم و برگردد؟ در حالی که میتوانیم مستقیم از داخل خود کشور این اقدام را انجام دهیم. این موضوع در دنیا به نام اینترانت مطرح است و همه کشورها و شرکتها هم از آن استفاده میکنند.»
وی ادامه داد:« در کشورهایی مثل ایران، کره شمالی، چین و روسیه به خاطر مسائل ایدئولوژیکی که دارند این موضوع بهقدری تقویت شده و متفاوت است.شبکه داخلی میتواند از داخل یک اتاق یا یک ساختمان شروع شود تا به یک شبکه در کل کشور برسد. به این خاطر کلمه ملی را رویش میگذارند که جایی به نام دولت آن را مدیریت، هدایت و راه اندازی میکند.»
ایرانیان به اینترنت داخلی بسنده نمیکنند
این موضوع اما مورد توافق همه افراد و چهرهای جامعه نیست و در روزهای گذشته در فضای مجازی نیز بازتاب وسیعی داشت. طبیعی است که کاربران فضای مجازی از این محدودیتها در رنج باشند و با آن موافق نباشند، اما در میان چهرههای علمی کشور نیز این شیوه برخورد با اینترنت مورد انتقاد است.روز گذشته رسول جعفریان، پژوهشگر و استاد دانشگاه تهران در واکنش به وضعیت کنونی اینترنت در داخل کشور نوشت:« قوم ایرانی چنین نیست که به اینترنت داخلی آن هم با ضعف علمی و محتوایی که در کشور هست، بسنده کند. با ایجاد محدودیت در نت، ممکن است به تصور خودتان، مشکلی را مقطعی حل کنید، اما بذر ناامیدی را بیش ازپیش درمیان نسل جدید خواهید کاشت. فشار زیاد، انفجار و فرار میآورد. باید فکر دیگری کرد.»