روزی که جنگ کریمه بین عثمانی و روسیه آغاز شد

کشمکش میان روسیه و غرب بر سر مناطق نفوذ سابقه بسیار طولانی دارد.جنگ کِریمه به نبردهای اکتبر ۱۸۵۳ تا فوریه ۱۸۵۶ گفته می‌شود که میان امپراتوری روسیه تزاری از یک‌سو و فرانسه، انگلیس، پادشاهی ساردینیا و امپراتوری عثمانی از سوی دیگر رخ داد. نیکلای اول تزار روسیه بدون توجه به سیاست‌های بریتانیا و فرانسه نسبت به امپراتوری عثمانی به ناوگان خود دستور داد تا ناوگان دریایی عثمانی را در دریای سیاه نابود کند، آنگاه او ایالت‌های رومانیایی امپراتوری عثمانی را تصرف کرد. ناپلئون سوم امپراتور فرانسه و دولت ملکه ویکتوریا بریتانیا با سلطان عثمانی هم‌دردی کرده و برای نخستین بار از گذشته‌های بسیار دور در یک جنگ علیه کشور ثالث با یکدیگر متحد شدند و ناوگان دریایی خود را برای کمک به سلطان عثمانی به دریای سیاه اعزام کردند. ناوگان دریایی فرانسه و بریتانیا ابتدا در سواحل رودخانه آلما بر قوای روسیه پیروز شده و سپس شهر سواستوپول که یک قلعه مستحکم نظامی بود را در روز ۲۶سپتامبر سال ۱۸۵۴میلادی در شبه‌جزیره کریمه محاصره کردند. این جنگ که بیش از دو سال به طول انجامید با شکست سنگین امپراتوری روسیه خاتمه یافت و روسیه ناگزیر گردید از ادعاهای ارضی خود بر امپراتوری عثمانی دست بردارد. تزار روسیه و سلطان عثمانی توافق کردند که اقدام به تشکیل هیچ‌گونه نیروی دریایی یا زرادخانه نظامی در کناره دریای سیاه نکند. این جنگ به بهانه یک اختلاف مذهبی ناچیز در فلسطین شروع شد. اختلاف بین راهبان کاتولیک رومی و ارتودوکس یونانی که بر سر مناسک معابد مقدس در اورشلیم جدل می‌کردند سبب به وجود آمدن جنگ کریمه شد. روسیه به‌ این‌علت به کریمه حمله کرد که در ماه‌های سرد زمستان به دریا دسترسی نداشت و یخ زدن آب جلوی فعالیت‌های دریایی این کشور را می‌گرفت. به همین دلیل به دنبال دسترسی به آب‌های گرم بود تا بتواند در تمام طول سال با بقیه نقاط دنیا تجارت کند. از طرفی بریتانیا حافظ عثمانی بود چرا که سلطان مهار تنگه‌ها را در دست داشت تا روسیه نتواند تهدیدی برای نیروی دریایی، تجارت و امنیت بریتانیا باشد. در این بحرانی که بین روسیه و عثمانی به وجود آمد ناپلئون هم برای جلب حمایت کاتولیک‌ها در فرانسه و منافع سیاسی اتحاد با بریتانیا برای استحکام‌ بخشیدن موقعیت خود در فرانسه وارد جنگ شد. درنتیجه با حمله روسیه به عثمانی، بریتانیا و فرانسه برای حمایت از ترک‌ها وارد جنگ شدند. در این جنگ ارتش فرانسه حرفه‌ای‌ترین و باتجربه‌ترین نیروی جنگ کریمه بود در بحبوحه نبرد کشورها متوجه شدند که ازلحاظ نظامی و تاکتیکی عقب‌مانده‌اند. یکی از مشکلاتی که ارتش بریتانیا با آن دست‌وپنجه نرم می‌کرد خدمه پزشکی فاقد پرستار زن بود. انگلستان آن زمان زنان پرستار را هم‌رده فاحشه‌ها می‌دانست و اجازه نمی‌داد چنین زنانی سربازان را وسوسه کنند درصورتی‌که روس‌ها و ترک‌ها مشکلی باخدمه پرستار زن در ارتش نداشتند. باآنکه ارتش ترک‌ها درنبردی روس‌ها را شکست داده بود و متفقین هنوز به هیچ نتیجه‌ای نرسیده بودند، بریتانیایی‌ها و فرانسوی‌ها هر دو در حقیر شمردن ارتش عثمانی اشتراک نظر داشتند. بیشترین تلفاتی که در جنگ وجود داشت نبود امکانات درمانی و فرماندهی اشتباه نیروها بود، نه تاکتیک‌های جنگی و نظامی. روس‌ها ازلحاظ سلاح عقب‌مانده بودند و فقط به ارتش چند برابری خود می‌بالیدند ولی ارتش متفقین با تعداد کم و با آتش دقیق مسلسل از نزدیک نیروهای روس را هدف می‌گرفتند. عقیده انگلستان در مورد پرستاران بعد از سال‌ها تلاش توسط پرستار زنی بنام «فلورانس نایتینگل» به‌مرور تغییر کرد. او که یک زن از طبقه مرفه بود باوجود اعتراض‌های خانواده در خاک اروپا تعلیم پرستاری دیده بود و به‌صورت داوطلب برای درمان سربازان جنگ به کریمه رفت و راه پیشرفتی برای پرستاران زن در انگلستان گشود. در محاصره سواستوپول حدود 120هزار نیروی روس داخل این استحکامات اسیر بودند و بعد از قطع کردن خط تأمین منابع توسط متفقین دولت روسیه دیگر توان سیر کردن ارتشش را نداشت. بعد از مرگ تزار نیکولای پسرش الکساندر دوم جانشینش شد. وی که کمتر از پدرش اهل جنگ بود، متفقین امیدوار بودند که به دستور او نیروهای روس استحکامات سواستوپول را تخلیه کنند. نیروی‌های روس بعد از نبردی که باعث از بین رفتن 5هزار نفر از نیروهایشان شد سواستوپول را رها کردند. در پایان این جنگ که روسیه شکست خورد معاهده پاریس امضا شدکه در آن استقلال عثمانی را تضمین می‌کرد و دیگر روسیه بر دریای سیاه تسلط نداشت و خطری برای منافع بریتانیا در دریای مدیترانه ایجاد نمی‌کرد. این جنگ ۲۸ماه طول کشید و نزدیک به نیم میلیون نفر درصحنه‌های جنگ، بیمارستان و دریا جان خود را از دست دادند. دوسوم مرگ‌ومیرها براثر بیماری گرسنگی و بی‌سرپناهی و طول کشیدن جنگ‌ها در زمستان اتفاق افتاد.در این جنگ بریتانیا ۶۹میلیون پوند، فرانسه ۹۳میلیون پوند و روسیه ۱۴۲میلیون پوند هزینه کردند. با این‌حال در سال ۱۸۷۱ با پیروزی پروس علیه فرانسه و اتریش، روسیه فرصت پیدا کرد تا از معاهده پاریس سرپیچی کند و کشتی‌های روس دوباره در دریای سیاه رفت‌وآمد کنند.