تهیه الگوی جدید برای بهره‌برداری از اماکن ورزشی

همدلی|  کم‌توجهی به بروز‌رسانی مجموعه‌های ورزشی در چند سال گذشته باعث شد تا درصد بالایی از ظرفیت‌ها و مجموعه‌های ورزشی شهر از دسترس مردم خارج شوند. این مساله به مراتب تاثیرات خود را در کم‌تحرکی و سایر مشکلات جسمانی مرتبط با این امر گذاشته است. بر طبق آمارهای به دست آمده وضعیت ورزش همگانی در ایران غیرقابل قبول است و در واقع بسیاری از افراد جامعه هیچ‌گونه فعالیت ورزشی و بدنی انجام نمی‌دهند. بر این اساس برنامه‌های جدیدی برای بهره‌برداری از اماکن ورزشی و توسعه آنها در دستور کار قرار گرفته‌است. طبق این الگو برنامه‌ریزی شده تا مراکز ورزشی به سطوح فرامنطقه‌ای، منطقه‌ای، ناحیه‌ای و محله‌ای تقسیم‌بندی شوند.
حدود یک دهه در سال‌های ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۵ میزان کم‌تحرکی در کشور ۲۵ درصد رشد داشته است که این میزان در بخش بانوان رشد چشمگیری داشته و در شرایط فعلی ۶۴ درصد از بانوان ایران دچار کم‌تحرکی هستند.  
در این شرایط نرگس معدنی‌پور رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران از تدوین الگوی بهره‌برداری اماکن ورزشی شهر تهران خبر داد و با اشاره به ضرورت‌ ارائه لایحه از سوی شهرداری تهران درباره نحوه بهره‌برداری مجموعه‌های ورزشی گفت: یکی از چالش‌های جدی مدیریت شهری در حوزه فرهنگی و اجتماعی، مجموعه‌های ورزشی است.
او ادامه داد: متاسفانه طی سال‌های گذشته بسیاری از مجموعه‌های ورزشی تعطیل و به‌روزرسانی نشدند و همین موضوع باعث شد تا درصد بالایی از ظرفیت‌ها و مجموعه‌های ورزشی شهر از دسترس مردم خارج شوند و مدیریت شهری نتواند خدمات مناسبی را در این حوزه به مردم ارائه کند.
 تقسیم‌بندی مراکز ورزشی تهران در ۴ سطح
عضو شورای شهر تهران خاطرنشان کرد: در یک مقطعی بنا بر صلاحدید، مجموعه‌های ورزشی از مناطق گرفته شد و به سازمان ورزش شهرداری تهران تحویل شدند. دلیل این تصمیم این بود که شاید اگر مدیریت متمرکز بر مدیریت و بروزرسانی مجموعه‌ها وجود داشته باشد اقدامی یکپارچه، موثر و مقرون به‌صرفه صورت گیرد که تاحدودی در تحقق برخی از اهداف، نتایج خوبی حاصل شد ولی نیازها و بروزرسانی‌ها کامل مرتفع نشد، چرا که سازمان ورزش امکان صرف بودجه کافی در این زمینه را ندارد.
معدنی‌پور با بیان اینکه تعدادی از مراکز ورزشی یا تعطیل شده‌اند و یا نیمه‌تعطیل و غیرفعال هستند، گفت: مشکلات عدیده‌ای در این خصوص وجود دارد به همین منظور از شهرداری تهران خواستیم تا لایحه نحوه بهره‌برداری مجموعه‌های ورزشی را به شورای شهر ارائه کند. بر این اساس مراکز ورزشی باید به سطوح فرامنطقه‌ای، منطقه‌ای، ناحیه‌ای و محله‌ای تقسیم‌بندی شوند. هم اکنون سازمان ورزش و معاونت اجتماعی در حال تدوین و استخراج الگوی بهره‌برداری در سطوح مختلف است.
حمیده صادق‎زاده، کارشناس حوزه ورزش در این خصوص با تاکید بر ضرورت افزایش دسترسی بیشتر به اماکن ورزشی مهم‌ترین علت کم‌تحرکی ایرانیان را تغییر سبک زندگی دانست و افزود: عدم دسترسی به مکان های ورزشی دولتی در برخی مناطق شهری و روستایی، ایمن‎ نبودن فضای پیاده‎روی و دوچرخه‎سواری در شهر برای عموم به ویژه کوکان و بانوان، در دسترس نبودن پارک‎بازی ایمن، بالابودن هزینه ثبت‌نام در باشگاه‌های خصوصی و محدود بودن باشگاه‌های قابل دسترس برای بانوان و کودکان از جمله عوامل مهم کم‌تحرکی جامعه به خصوص در بانوان است.
او اظهار داشت: پایین بودن سواد سلامت عموم مردم در خصوص خطرات کم‌تحرکی و تبعات آن، پیشرفت صنعت، فن‌آوری و استفاده از ماشین‌آلات در فعالیت‌های منزل و استفاده از وسایل نقلیه در رفت‌وآمد از عوامل مهم دیگر در افزایش کم‌تحرکی بانوان و کودکان به شمار می‎رود.
صادق‎زاده اظهار داشت: شهرداری‎ها و دهیاری‎ها می‎توانند با اختصاص زمین‎های بلااستفاده برای ایجاد فضاهای ورزشی، تجهیز پارک‎های محلی برای ورزش مدارس، ارتقا کیفیت پیاده روها براساس استاندارد در کاهش کم‌تحرکی گام‎های موثری بردارند.
او بیان کرد: توسعه ورزش همگانی به ویژه برای افراد آسیب‎پذیر و آموزش مربیان ورزشی برای ارائه برنامه‎های ورزشی مناسب در مقاطع مختلف سنی، جنسی و شرایط خاص، متقاعد کردن خیرین برای ساخت ورزش‌های محلی و اختصاص مکان‌های مناسب برای انجام فعالیت‌های بدنی برای بانوان مورد انتظار است تا با این تدابیر از تشدید کم‌تحرکی جلوگیری شود.
 فواید ورزش همگانی برای جامعه
کارشناسان ضمن تاکید بر ضرورت توجه بیشتر به حوزه ورزش همگانی و توسعه مجموعه‌های ورزشی می‌گویند: نخستین چالشی که در رابطه با ورزش همگانی مطرح بوده، موضوع وجود زبان مشترک در مورد ورزش همگانی است که به نظر می‌رسد کمتر مورد توجه قرار گرفته شد. 
برای نمونه کشور سوئد با ۷.۹ میلیون نفر بیش از 480مدال طلا، نقره و برنز المپیک تابستانی را کسب کرد و کشورمان با ۸۴ میلیون جمعیت فقط ۶۹ مدال طلا و نقره و برنز را از سال ۱۸۹۶ (شروع المپیک) به دست آورده است. کارشناس ورزش همگانی یکی از عوامل مهم این مساله را در این می‌دانند که در سوئد بالای ۵۰ درصد مردم هفته‌ای سه جلسه و بقیه یک یا دو جلسه ورزش می‌کنند که این آمار در ایران ۱۰درصد است. 
توسعه ورزش همگانی یاعث ارتقاء سلامت جامعه و بالارفتن مقاومت ملی،  کاهش بیماری‌های غیرواگیر، کاهش هزینه‌های درمانی، افزایش کارایی ملی، استعدادیابی و افزایش موفقیت‌های ورزش قهرمانی، غنی‌سازی اوقات فراغت مردم و همچنین کاهش اعتیاد و انحرافات اجتماعی می‌شود. 
 راهکار توسعه ورزش همگانی
ورزش همگانی یک مفهوم بسیار جامع است شاید بهترین گزینه‌ای که بتوان ورزش همگانی را در آن خلاصه کرد مفهوم آمادگی جسمانی است که در برخی از کشورهای توسعه یافته دنیا به عنوان «جنبش یا نهضت آمادگی جسمانی» از آن یاد می‌شود.
متاسفانه دولت‌ها به طور معمول با نگاهی سیاسی، برون‌مرزی و بین‌المللی به ورزش قهرمانی و مدال دل بسته‌اند و توجه کافی به قانون اساسی و دیدگاه مقام معظم رهبری در اولویت دادن به همگانی شدن ورزش وجود ندارد.
از سویی دیگر غالبا دولت‌ها بودجه ورزش را سرانه‌ای نمی‌کنند، بنابراین وزارت ورزش بیشترین بودجه، امکانات نیروی انسانی و تصمیمات را برای ورزش قهرمانی به ویژه فوتبال هزینه می‌کند.
به طور حتم راه توسعه ورزش و اماکن ورزشی از مجلس می‌گذرد و در این نهاد قانونگذار باید نظارت دقیقی بر عملکرد وزارت ورزش در مورد میزان رشد و گسترش ورزش‌ها عمومی باشد و همچنین باید برنامه ورزش همگانی وزیر به طور شفاف مورد مطالبه باشد و نظارت بر میزان اجرای این برنامه هم به طور مستمر انجام شود.