در آستانه عزیمت به نیویورک، رئیسی با الجزیره انگلیسی، گفتگو کرد
در مذاکره با آمریکا، فایدهای نمیبینم
همدلی| محسن رفیق: سید ابراهیم رئیسی رئیسجمهور ایران، در جریان سفر به ازبکستان برای شرکت در بیست و دومین اجلاس سران کشورهای عضوی سازمان همکاری شانگهای، در گفتوگویی با شبکه تلویزیونی الجزیره انگلیسی شرکت کرد. بخش عمدهای از سخنان رئیسی در این گفتگوی خبری را مبحث مذاکرات هستهای و همچنین مقابله ایالاتمتحده آمریکا با جمهوری اسلامی ایران، تشکیل داده است. رئیسی، در این گفتگو با بیان اینکه غربیها مخالفت با برنامه هستهای صلحآمیز ایران را با هدف مقابله با پیشرفت ایران، دنبال میکنند، تأکید کرده است که جمهوری اسلامی ایران، نه به کشوری ظلم میکند و نه زیر بار ظلم میرود، بلکه خواهان برقراری نظم و روابط عادلانه در جهان است.
سید ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور ایران در گفتگو با خبرنگار شبکه تلویزیونی الجزیره انگلیسی، در مورد مذاکرات هستهای و احتمال به نتیجه رسیدن آن گفت: «موضوع بحث و انتظار ما از مذاکرات وین، رفع تحریمهای ظالمانه علیه جمهوری اسلامی ایران است. در این توافق آنکه به تعهد خود عمل کرد، جمهوری اسلامی ایران بود. آژانس بینالمللی انرژی اتمی، قریب به ۱۵بار اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران به تعهداتش عمل کرده و فعالیتهای هستهای ایران هم صلحآمیز است. این آمریکاییها بودند که از توافق خارج شدند و این کشورهای اروپایی بودند که به تعهدات خود عمل نکردند. در وین مسئله رفع تحریمها را دنبال کردیم و البته تأکید داشتیم که هر توافقی باید با یک تضمین همراه باشد. دلیل مطالبه تضمین نیز این است که طرفهای ما در توافق، نقض پیمان کردند و حالا بهطور طبیعی باید اعتمادی حاصل شود که آنها دوباره نقض پیمان نمیکنند؛ پس تضمین ضرورت دارد.»رئیسی در این مورد ادامه داد «رفع تحریمها باید، با حلوفصل موضوعات پادمانی همراه باشد. اگر قرار باشد موضوعات ادعایی که ما معتقدیم سیاسی و بیاساس هستند، علیه جمهوری اسلامی باقی بمانند، توافق اثر و فایدهای ندارد. چون ممکن است طرفهای توافق همانگونه که حین مذاکرات به شورای حکام آژانس انرژی اتمی قطعنامه پیشنهاد کردند، با سوءاستفاده از نفوذ و ارتباطاتی که وجود دارد، دوباره مشکل ایجاد کنند. پس موضوعات پادمانی باید حلوفصل و تمام شود و در رابطه با رفع پایدار و نه موقتی و مقطعی تحریمها، تضمین اطمینانبخش داده شود. اگر مسئله پادمانی حلوفصل شود، طبیعتاً زمینه توافق وجود دارد. الان هم این آمریکاییها هستند که باید تصمیم بگیرند، چون آنها بودند که نقض پیمان کردند. آنها از برجام خارج شدند و الان آنها باید تصمیم بگیرند که به تعهد خودشان پایبند باشند.»رئیسجمهور ایران در بخش دیگری از گفتگوی خود، در مورد موضوعاتی که مانع از انجام توافق نهایی بین ایران و آمریکا شده است، گفت: «آنچه مانع میشود، تعهدی است که آمریکاییها باید بدهند؛ ما موضعمان را اعلام کردیم. تیم مذاکرهکننده ما همچنان پای میز مذاکره حضور دارد و بارها اعلام کردیم که به یک توافق عادلانه و خوب پایبند خواهیم بود، لکن آمریکاییها باید تصمیم بگیرند. این مشکل در واقع مشکل آمریکاییها است که باید تصمیم بگیرند چه میخواهند بکنند. اگرچه تحریم برای هر کشوری ممکن است مشکلاتی ایجاد کند، لکن جمهوری اسلامی نشان داده که تحریمها بههیچوجه او را متوقف نکرده و نخواهد کرد. ما روند رشد و پیشرفت کشور را پیش بردیم و بعدازاین هم برنامه داریم که این روند را ادامه دهیم و بههیچعنوان پیشرفت کشور را متوقف نخواهیم کرد، چون ملت ما ملت با اراده و قدرتمندی است و این توانایی را دارد که تهدید را به فرصت تبدیل کند. ما در عرصههای مختلفی این کار را انجام دادهایم.»رئیسی ادامه داد: «امروز صنعت هستهای در ایران صنعتی بومی است. اولا، باوجودآنکه دانشمندان ما از طرف رژیم صهیونیستی تهدید میشوند و چند نفر از دانشمندان عزیز ما توسط عوامل رژیم صهیونیستی ترور شدند، اما این اتفاقات ما را در دستیابی و پیشرفت در صنعت هستهای متوقف نکرد. صنعت هستهای برای کشور ما در وهله اول یک حق است و در وهله بعد فواید بسیاری در حوزه صنایع، کشاورزی، پزشکی، حوزه نفت، گاز و پتروشیمی و تولید برق دارد. کسانی که بهدروغ مدعی هستند نگران فعالیتهای صلحآمیز هستهای ایران هستند، چرا تلاشی برای متوقف کردن رژیم صهیونیستی نمیکنند که سلاحهای مخرب نگهداری میکنند و هیچ حدی برای خود نمیشناسند؟ معلوم است که اینها از قدرت و پیشرفت جمهوری اسلامی میترسند. بنای ما بر این است که بههیچعنوان از حق جمهوری اسلامی ایران و حق مردممان کوتاه نیاییم.» سید ابراهیم رئیسی همچنین در مورد تضمینهای قابلقبول غربیها در مذاکرات هستهای از منظر ایران، گفت: «تضمینهایی که غرب اعلام میکند باید برای جمهوری اسلامی اطمینانبخش باشد. شما باید به جمهوری اسلامی حق بدهید که تضمین بخواهد، چون با کشور یا کشورهایی طرف نیست که به پیمانشان عمل کرده باشند، بلکه با آمریکایی طرف هستیم که نقض پیمان کرده است و خودشان هم قبول دارند که نقض پیمان کردند. وقتی خودشان قبول کردند که نقض پیمان کردند، طبیعتاً برای اینکه بتوانیم به توافق با آنها به نحوی اطمینان کنیم لازم است که تضمینهای اطمینانبخشی ارائه کنند.»او درباره احتمال انجام مذاکرات مستقیم و رودررو با مقامات آمریکایی با هدف کمک به نتیجهبخشی مذاکرات برجامی، گفت: «ما یک دور مذاکره مستقیم را تجربه کردیم. فایدهای بر مذاکره مستقیم مترتب نمانده و ثابت شده که آنها دنبال امتیازگیریهای بیشتری هستند. ما هیچگونه فایدهای برای مذاکره مستقیم با آمریکاییها نمیبینیم و نفع ملت خودمان را هم در مذاکره نمیبینیم، زیرا آمریکاییها تعهدات خود در رابطه با این قرارداد را انجام ندادهاند. ملت ایران باید ببیند که آیا آنها در گفتار و عمل خود صادق هستند یا باز در میانه مذاکرات به دنبال افزایش و گسترش تحریمها علیه ملت ایران میروند. آمریکاییها باید حسن نیت خود را به ایران اثبات کنند.»رئیسجمهور ایران، در بخش دیگری از این گفتگوی خبری در پاسخ به سوال خبرنگار الجزیره که پرسید با توجه به سابقه بیش از ۴۰سال روابط خصومتآمیز میان ایران و آمریکا، از نظر شما آینده این روابط چگونه خواهد بود؟ پاسخ داد: «جمهوری اسلامی ایران آرمانها و سخنهایی دارد؛ ایران به دنیا اعلام کرده که ما نه ظلم میکنیم، نه زیر بار ظلم میرویم و نه سلطه هیچ سلطهگری را بر خود میپذیریم. آمریکا دنبال این است، سلطهای که قبل از انقلاب اسلامی داشته ادامه دهد، اما ملت عزیز ایران بههیچعنوان زیر بار سلطه نمیرود. آنها به انحای مختلف میخواهند سلطهگری خود را بر جمهوری اسلامی تداوم ببخشند و در این مسیر دشمنی خود را اعمال کردند.»
او ادامه داد: «آمریکاییها ۸سال از صدام و حزب بعث عراق علیه جمهوری اسلامی حمایت تبلیغاتی و اطلاعاتی کردند و خسارتهای بسیاری را هم در ایران هم در عراق ایجاد کردند. برای انجام کودتا در ایران تلاش کردند و از جریان منافقینی حمایت کردند که در سالهای ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی، با همین روشهایی که امروز از داعش میبینیم، بیش از ۱۷هزار نفر از جمله روسای جمهور و قوه قضاییه و نخستوزیر ایران را به شهادت رساندند. آمریکاییها و اروپاییها اینها را بهعنوان گروه تروریستی اعلام کرده و در لیست سیاه قرار داده بودند، اما امروز دارند از آنها حمایت میکنند. سوال ما این است که غربیها چرا از گروهی که خودشان تروریستی اعلام کرده بودند و رسماً گفته بودند که دستشان به جنایت آلوده است و ۱۷هزار نفر را به شهادت رساندهاند، دوباره حمایت میکنند. لیست دشمنیهای غربیها و بهخصوص آمریکاییها با ملت ایران لیست بلندی است و از جمله آنها ساقط کردن هواپیمای مسافربری ایران است، آنها پاسخ دهند که چرا اینهمه با این ملت دشمنی میکنند؟» او تأکید کرد: «آمریکاییها به دنبال این بوده و هستند که جمهوری اسلامی را متوقف کنند، اما سوال این است که آیا توانستند؟ بنده جمله سخنگوی آمریکاییها را تکرار میکنم که رسماً اعلام کرد سیاست فشار حداکثری به جمهوری اسلامی ایران مفتضحانه شکستخورده است. این حرف ما نیست، این حرفِ سخنگوی آمریکاییها و مسئولین آمریکایی است. چرا کاری که شکستخورده را دومرتبه دنبال میکنند؟ چرا دوباره تحریم میکنند؟ دشمنیهایی که آمریکا با جمهوری اسلامی انجام میدهد قابلتحمل نیست. ما متوقف نشده و نمیشویم. آنها رسانههای بسیاری دارند که شبانهروز علیه جمهوری اسلامی شایعهپراکنی میکنند و میخواهد در مردم یأس ایجاد کنند، اما میبینید که ملت ما چگونه هرساله با حضور در مراسمهایی مثل راهپیماییها، آمریکا و این رسانههای مزدور آمریکاییها و دشمنان انقلاب اسلامی را ناکام میگذارند.»
رئیسی اضافه کرد: «اگر آمریکاییها و غربیها میخواهند این مسیر دشمنی را ادامه دهند، بدانند همچنانکه تاکنون ره بهجایی نبردهاند، بعدازاین هم راه بهجایی نخواهند برد و موفق نخواهند شد. اگر دولتی در آمریکا میخواهد در کار خود بازبینی کند، باید ابتدا رفتار پیشینیان را کنار بزند. اینکه دولتی بیاید و اعلام کند که رفتار گذشتگان را قبول ندارد، باید آثار آن در عمل او دیده شود. ملت ایران باید ببیند اینها عوضشدهاند، ولی اگر ببینند همان رفتارها ادامه دارد، طبیعتاً به ملت ایران حق بدهید که اعلام کند، به آنها اعتماد نداریم، لذا ما هم به تبعیت از خواست ملت ایران گفتیم که به آمریکاییها اعتماد نداریم.»رئیسجمهور رئیسی همچنین در خصوص نگاه به شرق و افزایش سطح مناسبات میان ایران، چین و روسیه نیز گفت: «در سیاست خارجی این دولت تعادل و توازن وجود دارد. ما میخواهیم با همه کشورها بهویژه کشورهای مستقل، ارتباط داشته باشیم. ما با چین برنامه همکاری ۲۵ساله داریم و به دنبال اجرای این برنامه هستیم. ارتباط با چین را هم متأثر از ارتباطات دیگر بینالمللی نمیکنیم. ارتباط جمهوری اسلامی ایران با چین از ابتدای پیروزی انقلاب برقرار بوده و رو به گسترش است. با روسیه هم همینطور، یعنی ارتباط وجود داشته و الان هم درحالتوسعه است. بنای دولت سیزدهم گسترش روابط با کشورهای دیگر منطقه، بهویژه کشورهای همسایه است و در واقع نگاه متعادل و متوازن را قبول داریم. در این راستا هم با کشورهای همسایه، هم با کشورهای شرقی و هم با آن دسته از کشورهای غربی که نخواهند با روحیه سلطهطلبی و استکباری با ما برخورد و دشمنی کنند، میتوانیم ارتباط برقرار کنیم. در ابتدای کار دولت اعلام کردم که دست همه کشورها، بهویژه همسایگان را به گرمی میفشارم و همین سیاست را ادامه میدهم. نه ظلم میکنیم و نه زیر بار ظلم دیگران خواهیم رفت؛ این سیاست جمهوری اسلامی است.»او در بخش دیگری از سخنان خود در مورد ارتقای عضویت جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای نیز اعلام کرد: «عضویت جمهوری اسلامی ایران در سازمان شانگهای، زمینه ارتباط ما را با زیرساختهای اقتصادی کشورهای آسیایی بهتر از قبل فراهم میکند. دولت سیزدهم برای همکاریهای منطقهای اهمیت زیادی قائل است. سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران به تقویت و تعمیق ارتباط با همسایگان اهمیت زیادی میدهد و سازمان همکاریهای شانگهای بستری برای استحکام همکاری اعضا در زمینه مسائل منطقهای است. ارتقای سطح عضویت ایران در سازمان شانگهای بهعنوان عضو اصلی، حتماً در ارتقای ارتباطات منطقهای ما تأثیرگذار است و همزمان میتواند با تسهیل تبادل ظرفیتهای متقابل، زمینه رشد و پیشرفت بیشتر را برای کل منطقه فراهم کند.»