روسیه؛ متهم به کشتار دسته‌جمعی

همدلی|  محسن رفیق: موازی با شروع مجمع عمومی سازمان ملل متحد، گزارش‌هایی مبنی بر کشف گورهای دسته‌جمعی در شهر ایزیوم اوکراین، واکنش‌های بین‌المللی گسترده‌ای را موجب شده است. مقامات اوکراینی مدعی شده‌اند که پس از خروج نیروهای روسی از منطقه خارکیف، بیش از ۴۰۰جسد دفن‌شده در شهر ایزیوم اوکراین کشف شده است تا آنجا که ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، این مساله را با موضوع مربوط به بوچا مقایسه کرده است. بااین‌حال، روسیه کی‌یف را به انتشار دروغ‌هایی در این مورد متهم کرده که هدف آن تحریک افکار عمومی و منعطف کردن آن به موضوع اوکراین، هم‌زمان با اجلاس عمومی جلسات سازمان ملل متحد است.
سفیر روسیه در کانادا به خبرگزاری اسپوتنیک گفت: «این گزارش‌هایی کی یف مبنی بر کشف گورهای دسته‌جمعی در شهر ایزیوم اوکراین، یک تحریک وحشت‌انگیز دیگری از سوی این کشور است تا مجمع عمومی سازمان ملل را تحت تأثیر قرار دهد.» بر اساس این گزارش، اولگ استپانوف، سفیر روسیه در کانادا روز گذشته گفت: «رژیم کی‌یف دروغ‌هایی را در خصوص نیروهای روسی که به‌اصطلاح جنایات علیه بشریت مرتکب شده‌اند، منتشر می‌کند. ما در خصوص یک تحریک وحشت‌انگیز دیگری که همان تلاش برای به راه‌اندازی ماجرای بوچا به روشی دیگر است، صحبت می‌کنیم.» او اضافه کرد: «همه این‌ها در آستانه نشست سران مجمع عمومی سازمان ملل متحد انجام می‌شود تا بخش خاصی از افکار عمومی غربی را به موضوع اوکراین منعطف کنند. از طرفی، رسانه‌ها و مقامات غربی فوراً و بدون بررسی به این داستان‌های ساختگی کی‌یف، مبنی بر جنایات علیه بشریت در ایزیوم توجه می‌کنند و این خود به‌سادگی بیانگر این است که اطلاعات جنگی علیه روسیه چقدر تهاجمی و خشونت‌آمیز است.» او درعین‌حال اضافه کرد که نسبت به کشف و فاش شدن حقیقت در این رابطه، خوش‌بین است.
در همین حال، ولودیمیر زلنسکی روز گذشته طی مصاحبه‌ای با خبرگزاری رویترز، روسیه را به جنایات جنگی در شمال شرق اوکراین متهم کرد و نتیجه این جنگ را وابسته به ارسال سریع تسلیحات خارجی به کشورش دانست. به گزارش ایسنا، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، وضعیت در مناطق تازه آزادشده در شمال شرق اوکراین را با شهر بوچا، شهری نزدیک به خارکیف مقایسه کرد که نیروهای روسی در آنجا نیز جنایات جنگی متعددی را مرتکب شده بودند. او مدعی شد: «تا به امروز، ۴۵۰جسد دفن‌شده، کشف شده است؛ اما تعداد افراد دیگری نیز وجود دارند؛ اعضای کل خانواده‌ها در برخی مناطق و افرادی که شکنجه شده‌اند.» زلنسکی همچنین در پاسخ به سالی که آیا شواهدی از جنایات جنگی وجود دارد، پاسخ داد: «شواهدی وجود دارد و ارزیابی‌ها در حال انجام است، چه از طرف اوکراین و چه از طرف جامعه جهانی. برای ما بسیار مهم است که جهان این جنایات جنگی را بشناسد و تائید کند.»کاخ کرملین پاسخ فوری به اتهامات جدید زلنسکی نداد؛ بااین‌حال روسیه بارها هدف‌گیری غیرنظامیان در اوکراین را رد کرده و این حمله را عملیات ویژه نظامی می‌نامد. در همین حال، اوله سینهوبوف، فرماندار خارکیف روز گذشته به خبرنگاران گفت: «در یک گور دسته‌جمعی برخی جسدها درحالی‌که دستانشان از پشت بسته‌شده بود، پیداشده است.» زلنسکی که روز چهارشنبه از این شهر بازدید کرد، بار دیگر از کشورهای غربی خواست تا سرعت ارسال تسلیحات به اوکراین را افزایش دهند. او اضافه کرد: «ما خواستار کمک بیشتری از ترکیه، کره جنوبی، دنیای عرب و از آسیا هستیم.» رئیس‌جمهوری اوکراین با اشاره به ضدحمله سریع اوکراین ادعا کرد که گفت‌وگو در خصوص پایان این جنگ، زود است. در همین حال، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه روز جمعه در ازبکستان با لبخندی ضدحمله اوکراین را بی‌اهمیت خواند اما هشدار داد که اگر نیروهای روسی تحت‌فشار بیشتر قرار گیرند، با قاطعیت تمام پاسخ خواهند داد.این در شرایطی است که به گفته دو مقام نظامی ایالات‌متحده، دولت جو بایدن به دلیل ترس و نگرانی از پاسخ خطرناک روسیه، درخواست اوکراین را مبنی بر ارسال موشک‌های دوربرد رد کرده‌ است. این دو مقام نظامی آمریکا به ان‌بی‌سی نیوز گفتند که مقامات ارشد پنتاگون که توصیه کرده‌اند موشک‌های دوربرد – موسوم به سامانه‌های موشکی تاکتیکی ارتش، به اوکراین ارسال نشوند، نسبت به ارسال چنین موشک‌هایی ابراز نگرانی کرده‌اند و افزودند که این‌ها می‌توانند علیه سرزمین روسیه استفاده شوند و احتمالاً جنگ گسترده‌ای را ایجاد می‌کنند.در همین حال، ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه روز پنجشنبه به آمریکا نسبت به ارسال چنین تسلیحاتی به اوکراین هشدار داد و آن‌ را خط قرمز توصیف کرد. او اضافه کرد: «اگر واشنگتن تصمیم بگیرد چنین موشک‌های دوربردی را به کی‌یف ارسال کند، آن‌وقت از خط قرمز عبور خواهد کرد و به‌طرف مستقیم این درگیری بدل خواهد شد.»
این در شرایطی است که دولت جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا روز پنجشنبه از ارائه ۶۰۰میلیون دلار کمک نظامی اضافی به اوکراین خبر داد. پنتاگون سپس در بیانیه‌ای این بسته را شرح داد که شامل مهمات اضافی برای سامانه‌های موشکی توپخانه با تحرک بالا، چهار رادار ضد توپخانه، چهار کامیون و هشت تریلر برای حمل تجهیزات سنگین، سامانه‌های هوایی بدون سرنشین و تجهیزات پاک‌سازی مین است. بر اساس گزارش‌ها، تعدادی از قانون‌گذاران حزب دموکرات و جمهوری‌خواه از درخواست اوکراین برای تحویل این نوع موشک‌های دوربرد حمایت می‌کنند. گزارش‌شده است که برد این نوع موشک‌ها تا ۳۰۰کیلومتر یا ۱۸۵مایل است؛ اما ماه گذشته، دولت بایدن اعلام کرد که اوکراین نیازی به این موشک‌های دوربرد ندارد و سایر راکت‌ها و موشک‌های کوتاه‌برد علیه نیروهای روسی، مؤثر بوده‌اند. روز جمعه، یکی از مقامات ارشد آمریکایی در این خصوص گفت: «در حال حاضر برنامه ارسال چنین موشک‌هایی روی میز نیست.» این در شرایطی است که در دولت بایدن، ایالات‌متحده به اوکراین نزدیک به ۱۵.۸میلیارد دلار کمک نظامی کرده است.
در همین حال، جو بایدن طی مصاحبه‌ای با سی‌بی‌اس گفت که اگر روسیه از تسلیحات هسته‌ای، شیمیایی یا تاکتیکی در اوکراین استفاده کند، با عواقب بین‌المللی، مواجه خواهد شد. روز جمعه در این مصاحبه از جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا پرسیده شد که اگر ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه از تسلیحات شیمیایی یا تاکتیکی استفاده کند، پیغامش به رئیس‌جمهوری روسیه چیست، بایدن خطاب به پوتین پاسخ داد: «استفاده نکن! با استفاده از این تسلیحات، تصویر این جنگ را برخلاف هر چیزی از زمان جنگ‌جهانی دوم تغییر خواهی داد.» هنگامی‌که از جو بایدن در خصوص واکنش ایالات‌متحده در این خصوص پرسیده شد، گفت: «این اقدام عواقبی خواهد داشت. آن‌ها مطرودتر از پیش خواهند شد؛ و پاسخ ما بسته به این دارد که آن‌ها دقیقاً چه‌کار انجام خواهند داد.»
بااین‌وجود، ماه گذشته، الکساندر تروفیموف، دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه روسیه در بخش منع اشاعه و کنترل تسلیحات، ادعاهایی مبنی بر تهدید روسیه به استفاده از سلاح هسته‌ای را رد کرد و گفت که حمله هسته‌ای، به‌ویژه در اوکراین، کاملاً بی‌اساس، غیرواقعی و غیرقابل‌قبول است. او همچنین کشورهای عضو ناتو را متهم کرد که وارد یک رویارویی وحشتناک با روسیه شده‌اند.
در همین حال، روز گذشته سخنگوی کرملین در واکنش به افزایش کمک‌های تسلیحاتی به اوکراین اعلام کرد که موارد استفاده روسیه از سلاح هسته‌ای در دکترین هسته‌ای ملی این کشور ذکرشده است. به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین در پاسخ به این سوال که آیا احتمال حمله هسته‌ای روسیه علیه اوکراین وجود دارد، گفت: «دکترین هسته‌ای روسیه را بخوانید، همه‌چیز در آنجا نوشته‌شده است.» این در شرایطی است که روز جمعه، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه درباره تلاش‌هایی برای انجام حملات تروریستی در روسیه از جمله در تأسیسات هسته‌ای این کشور گفت: «وضعیت تحت کنترل است.» او تأکید کرد که روسیه تمام تلاش خود را برای پیشگیری از تحولات منفی می‌کند، اما خاطرنشان کرد که مسکو در حال حاضر حملات اوکراین علیه زیرساخت‌های خود و حملات تروریستی کی‌یف را با خویشتن‌داری پاسخ می‌دهد. پوتین اضافه کرد: «اگر اوضاع به همین منوال باشد، پاسخ جدی‌تر خواهد بود.»
این نخستین اظهارات عمومی پوتین درباره ضدحملات اخیر اوکراین در منطقه شمالی‌شرقی خارکیف بود که انتقاد عمومی کم‌سابقه از سوی تحلیلگران نظامی روسیه را در پی داشته است. روسیه در واکنش به این ضدحملات، زیرساخت‌های اوکراین از جمله یک مخزن سد و شبکه برق را هدف قرار داده و پوتین هشدار داده است که این حملات می‌تواند شدیدتر بشود. پوتین همچنین تأکید کرد: «اخیراً نیروهای روسیه چند ضربه حساس وارد کرده‌اند. آن‌ها را نوعی هشدار در نظر بگیرید. روسیه به‌تدریج در حال تصرف مناطق جدیدی از اوکراین است.» علاوه بر این، رئیس‌جمهوری روسیه درباره احتمال تغییر اهداف نظامی روسیه گفت: «این برنامه تغییر نمی‌کند. شاید فرماندهی کل یک مسئله را در اولویت قرار دهد و مسئله‌ای دیگر را نه؛ اما هدف اصلی تغییر نمی‌کند و در دست اجراست. هدف اصلی آزادسازی کامل منطقه دونباس است.»از سوی دیگر، دبیر کل ائتلاف ناتو به‌تازگی هشدار داده است که ذخایر تسلیحات اعضای این بلوک به دلیل اعطای آن‌ها به اوکراین شدیداً کاهش‌یافته است. به گزارش شبکه راشاتودی، ینس استولتنبرگ، دبیر کل ناتو در مصاحبه‌ای اذعان کرد، ذخایر تسلیحات اکثر کشورهای عضو ناتو به دلیل عرضه تسلیحات به اوکراین به میزان قابل‌توجهی کاهش‌یافته است. ینس استولتنبرگ از صنعت نظامی خواست تا به پر کردن دوباره این ذخایر بسیار کاهش‌یافته تسلیحات کمک کند.