کانون را نجات دهید!

همدلی| خطر تعطیلی بیخ گوش کتابخانه‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان قرار دارد و موجی از نگرانی در میان اهالی فرهنگ و رسانه به وجود آمده است. این تصمیم بر اساس اعلام وزارت فرهنگ و ارشاد در پی زیاندهی مجموعه کتابخانه‌های کانون اتخاذشده؛ موضوعی که به گفته منتقدان توجیه نامناسبی برای تعطیلی مهم‌ترین برند ایرانی کودکان است.واگذاری کتابخانه‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به نهاد کتابخانه‌ها خبرساز شد. در روزهای گذشته وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با هدف کاهش زیان‌دهی شرکت دولتی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و تأمین بخشی از هزینه‌ها از محل کاهش و صرفه‌جویی در هزینه‌ها خواستار صدور مجوز برای واگذاری کتابخانه‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور شده است، مسئله‌ای که موجی از مخالفت‌ها را از طیف‌های مختلف به همراه داشت.محمدتقی فاضل میبدی، عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم و استاد دانشکده مفید قم حذف کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به پیشنهاد وزیر ارشاد را نادرست و ضربه به فرهنگ و هنر کشور دانست و گفت تجدیدنظر کنید و این خطا را مرتکب نشوید.محسن حاجی‌میرزایی، وزیر سابق آموزش‌وپرورش نیز در صفحه شخصی خود، تعطیلی کتابخانه‌های کانون را دارای پیامدهای ناگوار دانست و نوشت: لطفاً در محاسبه هزینه- فایده این تصمیم به محاسبات عددی محدود نشوید و ارزش حفظ و توسعه برند خوش‌نام کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و پیوستگی مأموریت آن با آموزش‌وپرورش را در نظر داشته باشید.همچنین کارزار جلوگیری از بسته شدن کتابخانه‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شکل گرفت. در متن این کارزار آمده: «همان‌طور که مستحضرید کانون پرورش فکری دهه‌های متمادی است که به‌عنوان یکی از مروجین آثار اهالی فرهنگ و هنر مانند مرحوم عباس کیارستمی، علی‌اکبر صادقی، نورالدین زرین کلک و سایر هنرمندانی بوده که آثارشان به کالبد این کانون روح تازه‌ای بخشیده و همواره نقطه اتکا و قوت نویسندگان ایران بوده و آثار چاپ‌شده توسط این نهاد مورد تأیید بسیاری از فعالین فرهنگی و هنری بوده است. ما امضاکنندگان این کارزار، نسبت به واگذاری این نهاد به کتابخانه‌های عمومی به بهانه زیان‌ده بودن معترض بوده و از تمامی مردم و دوستداران فرهنگ و هنر این خاک تقاضا داریم با امضای این کارزار نگرانی خود را از این حرکت نشان داده و مانع از بین رفتن یکی از ارکان اصلی فرهنگ و هنر این مرزوبوم شوند.»
 وعده پیگیری برای منتفی شدن تعطیلی
حامد علامتی، مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در پیامی درباره موضوع واگذاری کتابخانه‌های کانون به نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور خطاب به مربیان، پرسنل و علاقه‌مندان به این کانون، نوشت: به همه علاقه‌مندان به کانون اطمینان می‌دهم که طرح و پیشنهاد این موضوع، با ضعف بررسی‌های دقیق و کارشناسی همراه بوده است و در حال پیگیری جهت منتفی نمودن این پیشنهاد هستیم.
 واگذاری مدیریت کتابخانه‌های کانون تنها یک پیشنهاد بود
روابط عمومی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی روز گذشته در این خصوص توضیحاتی ارائه کرد. در این اطلاعیه آمده: «مجموعه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، از ذخایر فرهنگی ارزشمند حوزه فرهنگ و هنر کشور عزیزمان و در دهه‌های مختلف محملی برای اعتلای فعالیت‌های فرهنگی سازنده بوده است. تقویت – حمایت و کمک همه‌جانبه - کانون پرورش فکری کودکان - استفاده از ظرفیت همه بخش‌های فرهنگی هنری برای هم‌افزایی با این کانون اهتمام جدی وزارت ارشاد به‌عنوان متولی سیاست‌گذار و مرجع فعالیت‌های فرهنگی در دولت است.»در ادامه این اطلاعیه آمده: «وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خود عضو مجمع عمومی این کانون بوده و در کنار دیگر اعضای مجمع عمومی، به‌ویژه وزیر آموزش‌وپرورش وظیفه سیاست‌گذاری و نظارت کلان بر این نهاد را بر عهده دارد. در این خصوص، نظر کارشناسی وزارت فرهنگ به‌تمامی دستگاه‌های ذی‌نفع ارسال و سپس در کمیته و کمیسیون تخصصی موردبررسی کارشناسان قرار خواهد گرفت. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ضمن آنکه انتشار یک گزارش کارشناسی را که هنوز فرایند بررسی‌های قانونی خود را حتی در کمیته و کمیسیون‌های تخصصی دولت نیز شروع نکرده، عملی نادرست می‌داند و جوسازی‌ها و انتشار اخبار دروغین نظیر تعطیلی و انحلال کتابخانه‌های کانون را نیز عملی غیراخلاقی و درعین‌حال متوقع از سوی برخی جریان‌ها می‌داند، تأکید می‌کند اصل درخواست برای حمایت بیشتر، تقویت و هم‌افزایی جریان فرهنگی و اصیل و ترویج کتاب‌خوانی بوده است و هر تصمیمی در حوزه فرهنگی دولت مردمی به پشتوانه کسب دیدگاه‌ها و نظرات کارشناسی دلسوزان و خبرگان اتفاق می‌افتد که موضوع اخیر نیز تابعی از این رویکرد کلان است.»
 جزییات اهم فعالیت‌های کانون
تأسیس کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و قرار گرفتن آن در مجموعه آموزش‌وپرورش با هدف شناسایی و پرورش خلاقیت و مهارت‌های فکری و هنری کودکان، غنی‌سازی اوقات فراغت آنان و توسعه موقعیت‌های یادگیری بود‌ه و در طی دهه‌های گذشته خدمات کم‌نظیری را به کودکان و نوجوانان ارائه کرده است. تاکنون شخصیت‌های بزرگی در عرصه هنر از کانون آغاز کرده و در کانون فعالیت کرده‌اند.کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان دارای گسترده‌ترین شبکه کتابخانه‌های کودکان و نوجوانان است و همچنین از برجسته‌ترین تولیدکنندگان و ناشران کتاب‌های کودکان و نوجوانان در ایران به شمار می‌رود. کانون همچنین تهیه‌کننده فیلم و سایر فراورده‌های فرهنگی برای کودکان و نوجوانان هم بوده است. این کانون پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، به‌عنوان شرکت دولتی و وابسته به وزارت آموزش‌وپرورش ایران به فعالیت خود ادامه می‌دهد.کانون، امروزه بیش از ۱۰۰۰مرکز فرهنگی ثابت، سیار شهری، سیار روستایی و پستی در سراسر ایران دارد. انتشار ۱۴۰ عنوان کتاب با شمارگانی بیش از سه میلیون جلد در سال، تولید هزاران دقیقه فیلم‌های کوتاه، بلند، زنده، مستند و پویانمایی، تولید ده‌ها عنوان نوار موسیقی، نمایش عروسکی، سرگرمی‌های سازنده، اسباب‌بازی و نرم‌افزارهای آموزشی رایانه‌ای از آن جمله به شمار می‌روند. کانون زبان ایران نیز پس از انقلاب به‌عنوان یکی از زیر مجموعه‌های کانون مشغول به فعالیت است که با داشتن شعبه‌های زیادی در سراسر کشور کار آموزش زبان‌های فارسی، انگلیسی، آلمانی، فرانسوی، اسپانیایی، ایتالیایی، روسی و عربی را بر عهده دارد.
 سوددهی یا محروم کردن دانش‌آموزان از یک موقعیت مهم یادگیری؟
ادغام کتابخانه‌های کانون در کتابخانه‌های عمومی که مخاطب متفاوت و مأموریت دیگری دارند موجب محروم کردن آموزش‌وپرورش از یک موقعیت مهم یادگیری دانش‌آموزان از یک فرصت مهم و جذاب پرورشی و عمومی کردن کتابخانه‌های اختصاصی دانش‌آموزان است. ضروری است دولت به‌جای تمرکز بر سوددهی نهادهای فرهنگی و حذف عناصر مؤثر در جامعه، نسبت به هزینه‌های بی‌حساب‌وکتاب نهادهای اقتصادی حساسیت بیشتری به خرج دهد. باید دید وعده وزارت فرهنگ و ارشاد در خصوص تجدیدنظر در این تصمیم چه سرانجامی خواهد داشت.