افسار دلار در دست برجام

همدلی| در روزهای اخیر یک خبر، بازار ارز را از روند روزانه‌اش برگردانده است. درحالی‌که تا عصر روز دوشنبه، دلار تهران کانال ۳۰هزار تومان را ازدست‌رفته می‌دید،‌ یک خبر منفی در مورد برجام کافی بود تا اعتمادبه‌نفس فروشنده‌ها برای دادن نرخ بالاتر، بیشتر شود. تا قبل از اینکه اظهارنظر مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بیاید،‌ معامله‌گرها می‌گفتند هر چه به اربعین نزدیک شویم، التهاب خرید دینار کم می‌شود و نرخ دینار و دلار هم به‌واسطه همان متعادل‌تر می‌شود. آن‌ها یک علت رشد دلار در روزهای اخیر را خریدوفروش دینار می‌دانند. آنطور که از سوی فعالان بازار شنیده می‌شود، افزایش عرضه دینار چه توسط معامله‌گران چه توسط صرافان، قیمت دلار را در مسیر کاهشی قرار داده و معلوم نیست این روند تا کی ادامه داشته باشد؛ اما همه این‌ها تا وقتی بود که مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بگوید خوشبینی‌اش برای توافق در وین کمتر شده است. این خبر و واکنش آنی بازار نشان داد که هنوز افسار دلار در دستان برجام است. قیمت دلار که روز یک‌شنبه هفته جاری با افزایش حدود ۲۰۹تومانی نسبت به روز شنبه وارد کانال ۳۰هزار تومان شده بود و به قیمت ۳۰هزار و ۲۰۰تومان به فروش می‌رفت، دیروز در بازار آزاد مسیری نزولی را در پیش گرفت و در نهایت یک کانال به عقب بازگشت. به‌این‌ترتیب، روز دوشنبه هم بعدازظهر قیمت هر دلار آمریکا ۴۳۰تومان کاهش پیدا کرد و در بازار با قیمت ۲۹هزار و ۷۷۰تومان فروخته شد. 
برخی از فعالان بازار ارز اعتقاد دارند که نرخ دلار بعد از صعودهای یکی دو روز اخیر، تازه اصلاح شده است. در این میان، گروهی از بازیگران ارزی تهرآن‌همچنان سردرگم برجام هستند و تلاش می‌کنند با احتیاط در بازار قدم بردارند. در چنین فضایی، به‌تازگی ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری با خبرنگاران، در پاسخ به سوالی در مورد لغو تحریم‌ها در صورت توافق احتمالی گفته: «لغو کامل تحریم‌ها علیه دولت و ملت جمهوری اسلامی ایران از اهداف اساسی بین ایران و طرف‌های برجام است. متن پیشنهادی از سوی هماهنگ‌کننده اروپایی به ایران داده‌شده و پاسخ ایران ارائه شد و پاسخ طرف آمریکایی با تأخیر ارسال شد.» وی ادامه داد: «ایران برای اینکه نقش خودش را برای مذاکرات برجام ایفا کند دیدگاه‌های خودش را مطرح کرده و منتظر پاسخ دولت آمریکاست.»
کنعانی اظهار داشت: «ما برای این‌که به پایان خوش این ماراتن کمک کنیم تا به منافع و مصالح ملی دست پیدا کنیم، در راستای تثبیت چارچوب‌های بین‌المللی، مسئولانه گام برداشتیم و دیدگاه‌های خود را به‌طرف اروپایی منتقل کردیم.» وی خاطرنشان کرد: «چنانچه در طرف مقابل اراده سیاسی وجود داشته باشد و سازنده عمل کند و نگاه روبه‌جلو داشته باشد، دستیابی به توافق امکان‌پذیر است. 
پاسخ ایران منطقی و سازنده بوده است لذا اگر طرف مقابل چنین اراده‌ای داشته باشد، دستیابی به توافق امکان‌پذیر است.» پایگاه آمریکایی بلومبرگ نیز در تحلیلی در خصوص روند مذاکرات برای احیای برجام با اشاره به اینکه طرف‌ها به توافق نزدیک هستند و ممکن است چندین هفته برای حل‌وفصل اختلافات زمان نیاز باشد، نوشت: «در پی پاسخ واشنگتن و تهران به یک پیشنهاد «نهایی» اتحادیه اروپایی، انتظار برای یک پیشرفت فوری افزایش یافت تا با حصول توافق، تحریم‌های ایران ازجمله تحریم نفتی کشور برداشته شود و ایرآن‌هم برنامه هسته‌ای‌اش را محدود کند. 
یک مقام ارشد اروپایی گفت دو طرف هرگز تا این حد به احیای برجام نزدیک نبوده‌اند که این ارزیابی با نظر یک مشاور ارشد دولت بایدن همخوانی دارد.» بااین‌حال دو مقام دیگر آگاه به گفت‌وگوها گفتند که اختلاف بر سر تحقیقات آژانس هسته‌ای از فعالیت گذشته هسته‌ای ایران و نیز تضمین‌های اقتصادی موردنظر تهران در صورت خروج دوباره یک دولت آینده آمریکا از توافق ادامه دارد.
 خریداران دینار به مرزها رفتند
از بازار دینار هم خبرهای قابل‌توجهی شنیده می‌شود. به گفته معامله‌گران مرزنشین، افراد بسیاری از شهرهای مرکزی و به‌خصوص قم، برای خرید دینار آمده‌اند و مقداری از نوسان روزهای اخیر به خاطر همین اتفاق است. به گفته فعالان بازار فعلاً بازار دینار به حدی داغ است که حتی برخی صرافان سکه نیز وارد عمل شده‌اند، آن‌هم بااینکه مجوز خریدوفروش دینار ندارند و حتی صراف‌ها‌یی که قبلاً به دلیل فروش ارز جریمه‌شده بودند هم حالا ترجیح می‌دهند دینار خریدوفروش کنند، چون سود سکه مثل دینار نیست. گفته می‌شود به خاطر افزایش عرضه دینار چه توسط معامله‌گران چه توسط صرافان، دلار در بازار دوشنبه مسیر کاهشی قرارگرفته؛ اما همه این‌ها تا وقتی بود که بورل بگوید خوش‌بینی‌اش برای توافق در وین کمتر شده است. این خبر و واکنش آنی بازار نشان داد که هنوز کت در بازار ارز،‌ تن برجام است.
 اما در گوشه و کنار بازار چه خبر بود؟
در روزهای اخیر خبری در بازار پیچید که یکسری حساب‌های بانکی که قبلاً مسدود شده بودند، باز شدند. این حساب‌ها به دلیل معامله در اتاق فردایی‌ها بسته شده بود و گفته می‌شود معامله‌گرانی که یکی دو معامله داشتند و حجم معاملاتشان چندان نبوده، حساب‌هایشان از مسدودی خارج شده است. حاشیه دوم بازار، به تحلیل یک سایت و پیش‌بینی آن از قیمت دلار برمی‌گشت که خیلی در گروه‌های تلگرامی دست‌به‌دست شد. معمولاً پیش‌بینی‌های بدبینانه طرفداری زیادی دارد.
 صف دینار و دلار
حاشیه بعدی بازار عکس‌هایی بود که صف خرید دلار و دینار را نشان می‌دهد. خیلی‌ها سوال می‌کنند که نرخ در این صرافی‌ها چقدر ارزان‌تر است که در صف می‌ایستند؟ مسئله به آربیتراژ دینار برمی‌گردد. افرادی که در صف هستند، دلار ارزان‌تری نسبت به غرب کشور به دست می‌آورند و بعد می‌روند با دلار ارزان دینار تهیه می‌کنند. بعد هم آن دینار را به شهرهای مرکزی ایران می‌آورند و با نرخ بالاتری می‌فروشند، چون الان تقاضای دینار در مرکز خیلی بیشتر از غرب است.
 دو نکته درباره هرات
به گفته فعالان بازار، در بازار دوشنبه تا زمانی که رنگ بازار قرمز بود، معامله‌گران می‌گفتند که سطح 30هزار و 150 تا 200تومان هرات دارای اهمیت بالایی است. اگر هرات بالای آن تثبیت بدهد، ‌قدرت خریدار بیشتر می‌شود. از آن‌طرف، از 23مرداد که بحث متن پیشنهادی اروپا برای توافق بود، دلار هرات از کانال 30 پایین آمد و از آن زمان تا حالا 2 بار به کانال 30 رفت و بیشتر از یک روز نتوانسته دوام بیاورد. خیلی‌ها می‌گفتند این یعنی بازار نه میل پایینی دارد نه بالایی و ورود و خروج فقط ضرر است. حالا با این خبر منفی برجامی، باید ببینیم واکنش دلار در بازار هرات چه خواهد بود. یک روز بالای 30 یا بیشتر؟ هر چه هست قیمت ارزها بار دیگر تحت تأثیر خبرهای برجامی در نوسان است.