انتقاد از حاشیه‌سازی‌ها در پروژه حفاظت از یوزپلنگ ایرانی

پرستاران «پیروز» ضمن غیرعلمی دانستن برخی انتقاداتی که از نحوه بزرگ شدن پیروز می‌شود، اختلاف میان تیم‌های که در پروژه حفاظت از «یوزپلنگ ایرانی» کار می‌کنند را آفت پروژه حفاظت از یوز دانستند.
11 اردیبهشت‌ماه بود که تولد 3 توله یوزپلنگ ایرانی حاصل از جفت‌گیری موفق «ایران» و «فیروز» در پارک ملی توران امیدها را برای احیای نسل یوزپلنگ ایرانی و نجات آن از لبه پرتگاه انقراض، زنده کرد. توله یوزهایی که توسط مادر پذیرفته‌نشده بودند، مسیری سخت را برای بقا پیش رو داشتند که دخالت‌های نابه‌جا، بی‌تجربگی‌ها و بی‌برنامگی‌ها این مسیر را ناهموارتر کرد.
انواع اظهارنظرها و انتقادات توسط افرادی که تخصصی در این زمینه نداشتند یا افراد متخصصی که عمداً یا سهواً قصد تخریب پروژه احیای یوز را داشتند، در کنار بی‌برنامگی و سردرگمی سازمان حفاظت محیط‌زیست که اولین تجربه تولد یوزپلنگ حاصل از پروژه تکثیر در اسارت را تجربه می‌کرد، سبب شد تا موضوع نگهداری از 3 توله یوزپلنگ ایران، وارد حاشیه شود. متأسفانه دو فرد از توله یوزها در همان روزها و هفته‌های اول تلف شدند و از سه برادر تورانی تنها یک فرد موفق شد زنده بماند. 
توله یوزپلنگ باقی‌مانده که از دو برادر خود خوش‌شانس‌تر بود به‌واسطه گذر از سختی‌ها و چالش‌های فراوان و عبور از همه مشکلات و موانعی که در راه بقای خود می‌دید، «پیروز» نام گرفت. پس از تلف شدن توله دوم، سازمان حفاظت محیط‌زیست تصمیم گرفت که پیروز را به تهران که شرایط و امکانات مناسب‌تری نسبت به توران دارد منتقل کند تا شاید بتوان از این طریق از تلف شدن توله یوز سوم جلوگیری کرد. پیروز که به نماد حفاظت از یوزپلنگ ایرانی تبدیل‌شده است، در حال حاضر در پاک پردیسان به سر می‌برد و دو کارشناس باسابقه حیات‌وحش کشور وظیفه مراقبت از او را بر عهده دارند. 
پرستاران «پیروز» یکی از 40یوزپلنگ باقی‌مانده در ایران می‌گویند عده‌ای به نحوه بزرگ شدن توله یوز ایران انتقاد دارند که یوز را از نزدیک ندیده‌اند. به گفته آن‌ها در نشستی در مجلس استفاده از شیر الاغ مطرح‌شده که مسائلی از این نمونه خنده‌دار است. پرستاران پیروز می‌گویند این توله یوزپلنگ قرار نیست به طبیعت برگردد، در نتیجه نیازی به یادگیری شکار ندارد.
مهدی زارع خورمیزی؛ کارشناس حیات‌وحش نیز با تأکید بر ضرورت توجه به متن به‌جای حاشیه‌ها درباره برنامه‌های حفاظتی از یوزپلنگ توضیح داد: ما باید برنامه حفاظت از زیستگاه را با قدرت ادامه دهیم و با توجه به اینکه جمعیت یوز به‌شدت کم شده است، برنامه تکثیر در اسارت نیز باید ادامه پیدا کند. 
ما نباید اجازه دهیم کری دورهای بین جمعیت یوزپلنگ شمالی و جنوبی قطع شود و به‌طور مداوم زیستگاه یوز را پایش کنیم. محورهای حادثه‌خیز ازجمله محور میامی عباس‌آباد باید ایمن‌سازی شود تا تلفات یوز کاهش پیدا کند. باید فازهای بعدی تکثیر و پرورش یوز که در سمنان شروع کرده‌ایم را با قدرت ادامه دهیم.
او تأکید کرد: برای حفاظت از یوز باید یک دید محیط‌زیستی میان نهادهای مختلف از جمله سازمان حفاظت محیط‌زیست، وزارت راه، وزارت صمت، خبرنگاران محیط‌زیست، سمن‌ها و فعالان محیط‌زیستی ایجاد شود و اگر این دیدگاه شکل بگیرد، می‌توان به احیا جمعیت یوز امیدوار شد.
کارشناس حیات‌وحش در ادامه گفت: در حال حاضر نمی‌توانیم جمعیت دقیق یوزپلنگ در کشور را اعلام کنیم اما بر اساس تخمین‌ها جمعیت جنوبی یوزپلنگ نهایتاً 2 یا 3فرد است و جمعیت شمالی هم کمتر از 30فرد هستند. 
در مجموع در حدود 30فرد یوزپلنگ در کشور داریم که این جمعیت به شدت نگران‌کننده است اما همچنان باید به نجات جمعیت یوز امیدوار باشیم.
او تلفات جاده‌ای و سگ‌های گله را از جمله مهم‌ترین تهدیدات جمعیت یوزپلنگ دانست و خاطرنشان کرد: حفاظت فیزیکی باید افزایش پیدا کند و در کنار آن خروج دام اهلی از زیستگاه یوز نیز باید انجام شود. 
برای سایر تهدیدات از جمله سگ‌های ولگرد نیز باید چاره‌اندیشی شود.
او در رابطه با اهمیت جایگاه یوزپلنگ ایرانی تصریح کرد: ما بسیاری از گونه‌ها از جمله میش‌مرغ و شاهین ایرانی را داریم که اوضاع جمعیت آن‌ها از یوزپلنگ نیز کمتر است اما دلیل اهمیت بیشتر یوز این است که یوزپلنگ ایرانی فقط در مرزهای کشور ما یافت می‌شود و پراکنش آن تنها محدود به ایران است. یوزپلنگ در زنجیره غذایی اکوسیستم نقش زیادی ایفا می‌کند و با توجه به اینکه مردم و بسیاری از مسئولین نسبت به یوز دغدغه دارند، به بهانه حفظ یوز می‌توان بسیاری از زیستگاه‌ها و گونه‌های دیگر را نیز حفظ کرد.
این متخصص اکولوژی با بیان اینکه نباید حفاظت از یوز ما را از حفاظت سایر گونه‌ها غافل کند، افزود: گونه‌های با ارزش و کمیابی در کشور وجود دارند که باید به آن‌ها اهمیت داده شود.