روزی که مردم در سینما رکس آتش گرفتند
حدود ساعت 22 شب 28 مرداد 1357 درحالیکه 700 نفر مرد، زن و كودك سرگرم تماشاي فيلم گوزنها بودند، گروهي افراد خرابكار و غیر معتقد به اصول انساني با مواد آتشزا سينما را به آتش كشيدند. آتشسوزي اندكي پس از شروع فيلم گوزنها ساخته مسعود كيميايي كه نگاه اعتراضي داشت حدود ساعت 21 و 45 دقيقه آغاز شد و طبق گزارشها عوامل آتشسوزی دورتادور ساختمان را گازوئيل ريخته و منتظر ماندند تا گازوئيل به داخل ساختمان نفوذ كند و سپس آن را شعلهور كردند.
پس از شروع آتشسوزی، از مأموران آتشنشاني شهرداري آبادان و شركت ملي نفت ايران براي خاموش كردن آتش كمك خواسته شد و مأموران آتشنشاني موفق شدند، در ساعت دو بامداد آتش را مهار كنند و ازآنپس اجساد 377 نفر از تماشاچياني كه در آتش سوخته و كشته شدهاند از ساختمان سينما خارج شد.
هرچند مسئولان وقت از جمله استاندار خوزستان، فرماندار، شهردار و رئيس وقت شهرباني آباداني در محل حادثه سينما ركس حاضر يافتند و سعي داشتند مجروحان را زودتر به بيمارستان منتقل كنند.درباره فاجعه سینما رکس، مقالهها و روایتهای مختلفی منتشر شده است، اما میتوان گفت آخرین کتابی که درباره این موضوع دردناک به چاپ رسیده کتاب «سینما جهنم» به قلم کریم نیکو نظر در سال گذشته است که شامل شش گزارش درباره آدمسوزی در سینما رکس است.
آنچه این کتاب را به یک اثر متفاوت با روایتی محکم تبدیل کرده شیوه روایت و روبهرو شدن کریم نیکونظر به عنوان یک پژوهشگری حرفهای با فاجعه آدمسوزی در آبادان است؛ البته این نکته که خود نویسنده آبادانی است و از قضا سالها با حسین تکبعلیزاده، متهم ردیف اول این ماجرا هم محلهای بوده روایت او را جذابتر میکند.
نیکونظر برخلاف روایتهای دیگر از این فاجعه به سراغ ابعاد تازهای از این ماجرا رفته است و به آنچه تاکنون از این فاجعه در اسناد نقل شده اکتفا نکرده است. نویسنده برای اولین بار با شناخت کامل و درعینحال با استفاده از جزئیترین اطلاعاتی که به غنای روایت کمک کرده، درام پرکششی ساخته است و مهمتر از همه توانسته با کنار هم قرار دادن آنچه شواهد و حتی شایعهها مطرح کردهاند روایت تازه همراه با ابعاد تازهای برای مخاطب بسازد.
اینکه چه کسانی و از چه طیفی از این موضوع آگاه بودهاند و چه اقداماتی منجر به این فاجعه شده است.
نیکونظر درباره اینکه آیا واقعاً هنوز اسنادی از این فاجعه هست که منتشرنشده باشد میگوید: این را باید کسانی بگویند که بهطور طبیعی اسناد مربوط به دوران انقلاب را نگهداری میکنند. کتاب من نقطه شروع است نه پایان؛ من فقط سؤالها و ابهامها را طرح کردم.
لازم به ذکر است هماکنون هیچ اثری از سینما رکس در موقعیتی این سینما در آبادان قرار داشت وجود ندارد زیرا بقایای سینما رکس در سال ۱۳۸۴ تخریب و به مجتمع تجاری تبدیل شده است.
همهساله مراسم گلباران مزار قربانیان سینما رکس در سالروز این فاجعه برگزار میشود و از کشتهشدگان این حادثه با عنوان شهید یاد میکنند.