بازار؛ همگام با نوسانات برجام

همدلی|  معمای عدد دلار بعد از توافق حالا بیش از هر خبری اذهان عمومی و البته فعالان چهارراه استانبول را درگیر کرده است. برخی می‌گویند کافی است خبرهای خوبی از وین به گوش برسد، آن‌وقت است که دلالان دلار و سایر ارزهای بین‌المللی، کاروکاسبی‌ در این حوزه را کنار گذاشته و سراغ فعالیت‌های دیگری می‌روند. بعضی همچنان از رسیدن دلار به کمتر از 20هزار تومان حرف می‌‎زنند. در مقابل اما کم‌ نیستند آن‌هایی که رقم هر قطعه اسکناس آمریکایی را از نگاه تحریم‌ و فروش نفت ارزیابی نمی‌کنند. مهدی پازوکی از آن دسته اقتصاددانان منتقد دولت در کلاب‌هاوس خبرآنلاین به این موضوع اشاره کرد و گفت: «بعید می‌دانم اگر سفارت آمریکا در تهران نیز باز شود قیمت دلار به زیر عدد ۲۳ تا ۲۴هزار تومان بیاید؛ قیمت ارز در بازار ارز به‌وسیله عرضه و تقاضای ارز تعیین می‌شود.
 وزیر نفت قرار است در برنامه هفتم ۲۰۰میلیارد دلار در بخش بالادستی صنعت نفت ایران سرمایه‌گذاری کند و رقمی از آن به صندوق توسعه ملی می‌رود که به خصولتی‌ها وام می‌دهد و این‌ها واقعیت‌هایی از اقتصاد ایران است و در نتیجه ارز ۱۰هزارتومانی یک آرزوست و درصورتی‌که برجام پذیرفته نشود وضعیت وحشتناک خواهد شد؛ به‌خصوص با سیاست‌های نابخردانه‌ای که دولت در یک سال گذشته داشته است.» در میان این حدس و گمان‌ها دلاری که ماه‌ها بود در کانال 31هزارتومانی نوسان می‎‌داد و در مقابل افت قیمت مقاومت می‌کرد با جدی‌تر شدن خبرهای برجامی در چند روز گذشته نگاه‌ها را به خود خیره کرد و نگاهی به روند معاملات این ارز حکایت از کاهش قیمت این ارز دارد؛ یعنی محدوده 30هزار تومان. آن‌طور که فعالان بازار می‌گویند، انتظار می‌رود در صورت تداوم روند نزولی، قیمت هر دلار آمریکا به کانال ۲۹هزار تومان سقوط کند و همه این‌ها منوط به خبرهای توافق است. دو روز پیش حتی قیمت هر دلار آمریکا در بازار توافقی ارز به محدوده ۲۸هزار تومان رسید. هم‌زمان با این رویداد قیمت هر سکه نیز بعد از مدت‌ها به کانال ۱۳میلیون تومان سقوط کرد و بازار خودرو هم با شیب نزولی مواجه شد. این اتفاق‌ها بعدازآن افتاد که طبق اعلام برخی رسانه‌ها در دو شب گذشته موعد نهایی تعیین تکلیف برجام بود.
 بر همین اساس اخیراً، امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه گفته: «در مذاکرات اخیر طرف آمریکایی در دو موضوع به‌صورت نسبی انعطاف‌هایی را به‌صورت شفاهی نشان داده است که باید مکتوب و به متن تبدیل شود و مسئله سوم موضوع تضمین‌هاست که باید آمریکایی‌ها انعطاف داشته باشند و با واقع‌بینی برخورد کنند و اگر ما چنین انعطافی را مشاهده کنیم در روزهای آینده می‌توانیم به نقطه توافق برسیم.»
 افزایش فشار فروش در بازار ارز
آن‌طور که گزارش‌های رسیده از رسانه‌ها و حتی شنیده‌ها نشان می‌دهد ظرف چند روز گذشته فشار فروش ارز از سوی سرمایه‌گذاران در بازار ارز بیشتر شده و این موضوع عاملی برای نزول قیمت دلار بوده که روی سایر بازارها ازجمله طلا، سکه و خودرو هم تأثیر گذاشته است. 
به گفته فعالان بازار عامل این افزایش فروش نزدیک شدن به موعد تعیین تکلیف برجام است. این موضوعی است که در روزهای اخیر دبیر کل کانون صرافان کشور نیز آن را تأیید کرده و گفته: «در این شرایط مردم بیشتر فروشنده ارز هستند و این روند باعث کاهشی شدن نرخ‌ها شده است.» به گفته کامران سلطانی‌زاده: «وضعیت بازار ارز طبق پیش‌بینی هفته‌های گذشته و با توجه به خبرهای مثبت برجامی و سیاست‌های اثرگذار بانک مرکزی، همچنان با کاهش همراه است. با ادامه جو مثبت روانی در جامعه و اخبار مثبت بین‌المللی و سیاسی و همچنین کاهش انتظارات تورمی، پیش‌بینی می‌شود شاهد تداوم روند کاهشی قیمت ارز در روزهای آینده باشیم.»
 بازگشت قیمت سکه به کانال ۱۳میلیون
به دنبال نزول قیمت ارز قیمت طلا و سکه هم در روزهای اخیر با افت مواجه شدند به‌طوری‌که قیمت هر سکه طرح جدید بعد از مدت‌ها مقاومت در کانال ۱۴تا ۱۵میلیون تومان روز گذشته به کانال ۱۳میلیون‌تومان سقوط کرد. محمد کشتی‌آرای، نایب‌رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران درباره وضعیت بازار طلا و سکه در مبادلات به رسانه‌ها گفت: «ارزش ریال در بازار داخلی با افزایش همراه شده و همین موضوع باعث ادامه سیر نزولی قیمت ارز و طلا و سکه در بازار شده است.»
او با تأکید بر اینکه اگر روند به همین شکل ادامه یابد شاهد قیمت‌های پایین‌تری در روزها و ساعات آینده خواهیم بود، تأکید کرد: «تحت تأثیر اخبار برجامی قیمت‌ها در حال کاهش است و به نظر می‌رسد امروز قیمت دلار به کانال ۲۹هزار تومان برسد.»
در مجموع قیمت‌ها سیر نزولی پیداکرده و فروشنده در بازار بیشتر از خریدار است. او با بیان اینکه قیمت سکه طرح جدید در روز دوشنبه به کانال ۱۳میلیون تومان نزول پیدا کرد، گفت: «سکه طرح جدید در بازار با قیمت ۱۳میلیون و ۹۷۰هزار تومان در حال دادوستد است.» بر اساس آنچه در رسانه‌ها گفته‌شده در روزهای اخیر قیمت سکه طرح قدیم نیز به ۱۳میلیون و ۵۵۰هزار تومان رسیده است. 
کشتی آرای با تأکید بر اینکه قیمت سکه نسبت به روز شنبه با ۷۰۰هزار تومان و نسبت به روز پنجشنبه با ۹۰۰هزار تومان کاهش همراه شده است، افزود: «هر مثقال طلای آب‌شده هم‌اکنون ۵میلیون و ۶۵۰هزار تومان، هر گرم طلای ۲۴عیار نیز یک‌میلیون و ۷۵۰هزار تومان است.
 با توجه به کاهش شدید تقاضا و عرضه زیاد، حباب سکه در حال کاهش است؛ هم‌اکنون حباب سکه با ۲۵۰تومان کاهش نسبت به ابتدای هفته در محدوده یک‌میلیون و ۱۵۰هزار تومان است.»
 کاهش قیمت در بازار خودرو
نزول در بازارها فقط مختص بازار طلا و ارز نبوده است. تازه‌ترین خبرها نشان می‌دهد انتشار برخی اخبار در مورد مذاکرات هسته‌ای، بسیاری را در بازار خودرو فروشنده کرده است و این موضوع منجر به افت قیمت خودرو شده است.
 طبق گزارش‌های دریافتی بیشترین کاهش قیمت در پژو ۲۰۷ اتوماتیک مدل ۱۴۰۱ دورنگ اتفاق افتاده است، به‌طوری‌که قیمت این خودرو از محدوده ۵۶۰میلیون تومان در بیستم تیرماه، در روزهای اخیر به ۴۸۵میلیون تومان رسیده است. همچنین قیمت کوئیک، ساینا و تیبا متعلق به شرکت خودروسازی‌ سایپا نیز ظرف یک هفته گذشته بین سه تا هفت میلیون تومان افت قیمت داشته‌اند. 
در گروه صنعتی ایران‌خودرو نیز از ابتدای هفته تاکنون شاهد افت دو میلیون تومانی پژو ۲۰۶ تیپ دو، کاهش سه تا چهار میلیون تومانی قیمت سمند و افت چهار میلیون تومانی پژو پارس بوده‌ایم.
سعید موتمنی، رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودروی پایتخت در این زمینه گفته: «با دریافت پالس‌ها و سیگنال‌های مثبت از احتمال امضا شدن برجام و در کنار آن پایین آمدن نرخ ارز، افت قیمت‌ها را در روزهای گذشته شاهد بودیم. اگر مذاکرات به نتیجه برسد، اثر روانی آن سبب می‌شود حداقل در هفته‌های ابتدایی شوک شدیدی را در بازار شاهد باشیم. درعین‌حال نحوه و میزان عرضه خودرو از سوی خودروسازان داخلی نیز می‌تواند بر قیمت‌ها تأثیرگذار باشد.»
 سایر دلایل نزول
به باور کارشناسان مذاکرات هسته‌ای یکی از مؤلفه‌های مهم برای تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران است. بااین‌حال به نظر می‌رسد سایر عوامل نیز در افت قیمت دلار نقش داشته‌اند. 
آن‌طور که آمارها نشان می‌دهد افزایش درآمدهای ارزی و عمق معاملات توافقی ارز نیز بر نزول قیمت‌ها تأثیر داشته است. علی صالح‌آبادی، رئیس‌کل بانک مرکزی درباره تأثیر این دو عامل بر بازار ارز گفت: «بر اساس آمارها در پایان تیرماه بیش از ۱۴میلیارد دلار ارز در سامانه نیما تأمین‌شده است که این میزان در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۸۰درصد رشد داشته است.» به گفته وی: «هم‌اکنون شرایط ارزی خوبی داریم و در بازار حواله نیز حجم عرضه‌ها و معاملات روزانه به بیش از ۲۰۰میلیون دلار می‌رسد و عرضه همیشه بیش از تقاضاست.»
  او همچنین با اشاره به آغاز مبادلات توافقی ارز توسط صرافی‌ها گفت: «خوشبختانه حجم معاملات در بازار توافقی ارز به میزان قابل‌توجهی افزایش یافت و نشان می‌دهد که عمق بازار در حال افزایش است. به‌واقع معاملات توافقی ارز باعث آرامش بازار ارز شده است.» کامران سلطانی‌زاده، دبیر کل کانون صرافان نیز با اشاره به اقدامات و تصمیمات بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز گفت: «بانک مرکزی، پایه و اساس درست در خصوص سیستم عرضه و تقاضا را پایه‌ریزی کرد که در نتیجه این اقدامات، شاهد اثرات درست و مثبت آن در بازار هستیم.»