افزایش یک‌میلیون تنی دپوی کالای اساسی

گزارش گمرک ایران نشان می‌دهد که موجودی کالاهای اساسی در گمرک و بنادر با افزایش یک‌میلیون تنی در کمتر از دو ماه اخیر، به بیش از ۵.۲میلیون تن رسیده است. آن‌طور که فرود عسگری - معاون امور گمرکی گمرک ایران - طی گزارشی آخرین وضعیت موجودی کالاهای اساسی در بنادر را به ایسنا اعلام کرده است، تا ۲۳مردادماه، مجموع کالاهای اساسی شامل موجودی، پای اسکله و منتظر در لنگرگاه به بیش از پنج میلیون و ۲۴۳هزار و ۱۶۵تن رسیده است؛ از این میزان حدود ۳.۵میلیون تن مربوط به موجودی گمرکات و حدود ۱.۷میلیون تن کالاهای شناورهای کنار اسکله و در شناورهای منتظر در لنگرگاه قرار دارد. بر اساس این گزارش، بالاترین حجم کالاهای اساسی موجود در بنادر به ذرت با بالغ بر یک‌میلیون و ۳۵۰هزار تن اختصاص دارد. بعدازآن دانه‌های روغنی با ۵۱۴.۴هزار تن، روغن‌خام ۴۶۲.۲هزار تن است. سایر اقلام اساسی نیز شامل ۳۳۱.۲هزار تن گندم، ۱۷۸.۵هزار تن جو، ۲۴۵.۵هزار تن سویا و ۱۳.۱هزار تن برنج است. همچنین تا ۲۳مردادماه، در مجموع ۵۳شناور حاوی کالای اساسی در بنادر قرار داشته‌اند که ۲۰ شناور کنار اسکله  حاوی ۳۱۶.۴هزار تن کالا شامل گندم، ذرت، جو، سویا، شکر، دانه‌های روغنی است. ۳۳شناور دیگر حاوی ۱.۴میلیون تن کالا منتظر تخلیه در لنگرگاه است که روغن، گندم، ذرت، جو، سویا، دانه‌های روغنی و برنج را با خود حمل می‌کنند.
 ترخیص درصدی متوقف نشده است
در حالی این گزارش گمرک نشان‌دهنده افزایش میلیونی کالاهای دپو در گمرک است که معاون امور گمرکی گمرک ایران در این رابطه می‌گوید که موجودی در گمرک تغییر چندانی نداشته است، ورودی کشتی کالاهای اساسی در کشور و لنگرگاه حدود یک‌میلیون تن رشد دارد که کشتی‌های در اسکله تقریباً به دو میلیون تن می‌رسد، وی، انتظار این میزان کالای اساسی در لنگرگاه را خوب ارزیابی کرده است. اما در مورد این‌که آیا مانعی در ترخیص کالاها وجود دارد و ترخیص درصدی با مشکل مواجه است که این افزایش اتفاق افتاده است، عسگری گفت که این‌طور نیست و ترخیص درصدی در حال انجام است؛ به‌طوری‌که گمرکات بندر خدمات گمرکی را تا خروج آخرین کامیون‌های حامل کالاهای اساسی ارائه می‌دهد و علاوه بر این تسهیلات،  تودیع ضمانت‌نامه بانکی و ترخیص نیز انجام می‌شود.
 از ۷ تیر تا ۲۳مرداد چه اتفاقی افتاد؟
این در حالی است که در مقایسه با اوایل ماه گذشته، حجم دپوی کالای اساسی حدود یک‌میلیون تن افزایش داشته است؛ به‌طوری‌که طبق گزارش هفتم تیرماه سال جاری، مجموع کالاهای اساسی شامل موجودی، پای اسکله و منتظر در لنگرگاه حدود ۴.۲میلیون تن بود که سه میلیون تن آن موجود در گمرک و ۳۸۶.۲هزار تن در شناورهای کنار اسکله و ۹۰۰هزار تن در شناورهای منتظر در لنگرگاه قرار داشت. بر این اساس حجم کالاهای موجود در گمرکات نسبت به دوره موردبررسی حدود ۵۰۰هزار تن و کالاهای موجود در شناورها نیز ۵۰۰هزار تن دیگر اضافه‌شده است. از دو سال اخیر جهت تسریع در ترخیص کالاهای اساسی، به استناد مصوبه شورای عالی امنیت ملی،  جریان ترخیص درصدی کالا مطرح بوده که واردکنندگان می‌توانند ۹۰درصد کالا را قبل از صدور کد رهگیری بانک جهت تأمین ارز، ترخیص کرده و مابقی را بعد از تأمین ارز خارج کنند. اگرچه برای اجرای همین نیز برخی واردکنندگان به دلیل تأمین به‌موقع ارز، مردد بودند ولی درهرحال اقدامی جهت ترخیص و ممانعت از دپوی بیشتر اقلام اساسی بود. در مدت اخیر و با توجه به اجرای قانون اصلاح قانون  مبارزه با قاچاق کالا و ارز و البته بخشنامه بانک مرکزی در سال جاری که ورود کالا قبل از تائید منشأ ارز و ثبت سفارش را ممنوع اعلام کرده بود، بحث‌هایی در مورد توقف ترخیص درصد و عدم اجرای آن مطرح بوده است که در این حالت در کنار سایر مسائل، حجم دپوی کالای اساسی در گمرک و بنادر افزایش خواهد یافت.