یک تصمیم احساسی یا پایان یک کم‌توجهی؟

همدلی|  دبیر چهل‌ویکمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر در حالی از تلاش خود برای احقاق آرزوی زنده‌یاد ارشا اقدسی اضافه شدن سیمرغ بلورین بهترین بدلکاری به «فجر» خبر داده است که اعمال‌نظرهای سلیقه‌ای و تغییر مداوم آیین‌نامه‌ی جشنواره فجر در دوره‌های متعدد و نیز زیاد بودن تعداد جایزه‌های این رویداد همواره موضوعی جدی و بحث‌برانگیز بوده است. هنوز دو هفته از تصمیم دبیر جشنواره‌ی شانزدهم فیلم مستند ایران (سینما حقیقت) محمد حمیدی‌مقدم برای حذف جوایز بخش فنی و هنری این رویداد و بعد عقب‌نشینی او از این اقدام به خاطر اعتراض‌ها نگذشته که مجتبی امینی، دبیر جشنواره فیلم فجر اعلام کرده قصد دارد جایزه‌ی تخصصی دیگری را که به نظر در بخش بدلکاری است، به جشنواره‌ی فجر اضافه کند. اختصاص سیمرغ بلورین به بدلکاران در جشنواره فجر یکی از خواسته‌های ارشا اقدسی بود که پیش از مرگ خود بارها از آن به‌عنوان یک آرزو یاد می‌کرد و حالا که این هنرمند و بدلکار جوان در میان ما نیست، خانواده و همکارانش در اولین سالگرد درگذشت او این آرزو را یادآور شدند. البته پیش‌تر برگزارکنندگان جایزه سینمایی حافظ این خواسته‌ی ارشا را در جشن حافظ محقق کردند ولی باز هم در پی همین یادآوری، امینی اعلام کرده که در تلاش است این آرزو محقق شود. این مسئله از چند جنبه تأمل‌برانگیز است؛ اولاً می‌تواند توجه ویژه به حرفه‌ی پرریسک بدلکاری را به همراه داشته باشد و شاید اهدای سیمرغ بلورین و فراهم شدن موقعیتی برای رقابت یا دیده شدن زحمت فعالان این شغل پرخطر، ارزش حرفه‌ای که جانی را به خطر می‌اندازد بیشتر نشان دهد؛ اما اضافه شدن یک سیمرغ تخصصی به جشنواره فجر از دو منظر دیگر هم می‌تواند بررسی شود؛ نخست اینکه باید پرسید آیین‌نامه‌ی جشنواره‌ای به قدمت و سابقه فیلم فجر که بعد از چند دوره دوباره قرار است به‌صورت بین‌المللی برگزار شود تا چه زمانی باید دچار تغییر و تحول شود؟ آیا تضمینی وجود دارد که چند سال بعد دست‌اندرکاران بعدی سینما و جشنواره‌ی فجر این تصمیم را ملغی نکنند و به‌جایش یک سیمرغ دیگر نگذارند؟ مثل امسال که سیمرغ فیلم‌نامه‌ی اقتباسی حذف‌شده و سیمرغ بلورینی به نام «جایزه ویژه جشنواره» اضافه‌شده است. اگر اتفاق‌هایی ازاین‌دست بیفتد چه کسی پاسخگوی معترضان خواهد بود آن‌هم وقتی اساساً انتقادهایی نسبت به تعداد جایزه‌های جشنواره‌ی فیلم فجر وجود دارد. به نوشته ایسنا، همین‌الان حضور فیلم‌های مستند و کوتاه در جشنواره‌ی فجر که هر دو جشنواره‌هایی بین‌المللی و معتبر در ایران دارند برای عده‌ای از سینماگران و مدیران جای انتقاد دارد، اما توقع فعالان این دوشاخه‌ فیلم‌سازی جسارت حذف را به دبیران فجر نمی‌دهد، حتی وقتی فیلم‌های مستند و کوتاه راه‌یافته به فجر، پیش‌تر در جشنواره‌های تخصصی خودشان دیده‌شده و جایزه هم گرفته‌اند.