وضعیت مبهم ۲۲۴۹خودروی وارداتی؛ ترخیص، مرجوع یا امحا؟

همدلی| در آستانه واردات خودرو، همچنان حدود ۲۲۴۹دستگاه انواع خودرو از سال‌های قبل در گمرک مانده و تعیین‌ تکلیف نشده است. به گزارش ایسنا، بعدازآنکه مصوبه مجلس درباره واردات خودرو در قانون بودجه ۱۴۰۱ حذف شد، در خردادماه، قانون ساماندهی واردات خودرو که در آبان‌ماه سال گذشته در راستای ساماندهی بازار در مجلس تصویب‌شده بود، به دولت ابلاغ شد. قرار بر این بود که در فاصله یک ماه،‌ آیین‌نامه واردات خودرو نهایی و ابلاغ شود که هنوز خبری از آن نیست. بااین‌وجود اخبار از ورود خودرو تا شهریورماه یعنی کمتر از یک ماه دیگر حاکی است و آن‌طور که منوچهر منطقی، معاون حمل‌ونقل وزارت صنعت، معدن و تجارت(صمت) تأکید داشته،‌ طبق برنامه‌ریزی صورت گرفته، تا شهریور ۱۴۰۱ واردات خودرو انجام می‌شود. اکنون واردات خودرو که از سال ۱۳۹۷ به دلیل وضعیت ارزی ممنوع شد، لغو شده است و دولت حدود ۱۹هزار میلیارد تومان درآمد از محل واردات خودرو در سال جدید در بودجه امسال پیش‌بینی کرده است، اما همچنان واردات در ابهام قرار دارد و سازوکار آن مشخص نیست. در حاشیه این جریان، بحث خودروهای وارداتی دپو شده در گمرک مطرح است که از سال‌ها قبل از ممنوعیت واردات به گمرک رسیده و در نتیجه تصمیم یک‌باره برای ممنوعیت، بلاتکلیف باقی ماند. بیش از ۱۲هزار خودروی دپو شده در گمرک که در نهایت با چند مصوبه و تمدید زمان، از دی‌ماه ۱۳۹۷ تا شهریور ۱۳۹۹ تعداد زیادی از آن ترخیص شد ولی بخشی دیگر به دلایل مختلف، ترخیص نشد و مدت‌هاست در انبارها مانده است و بارها تصاویری از وضعیت نامناسب آن‌ها در فضای مجازی منتشر و موردتوجه کاربران قرارگرفته بود.

 گمرک به وزارت اقتصاد  گزارش داد

این در حالی است که در آبان سال گذشته و به دنبال  دستور رئیس‌جمهوری مبنی بر پیگیری وضعیت خودروهای دپو شده در گمرک، گزارشی از سوی معاونت وقت فنی گمرک ایران به وزارت اقتصاد ارائه و وضعیت خودروها اعلام شد. بر اساس این گزارش، از ۱۲هزار و ۲۶۱دستگاه خودروی وارداتی که با ممنوعیت واردات مواجه شده بود، ‌۱۰هزار و ۱۲دستگاه طبق مصوبات دولت ترخیص و ۲۲۴۹خودروی دیگر امکان ترخیص پیدا نکرده بود.

 بیش از ۱۰۰۰دستگاه پرونده قضایی دارد ولی می‌تواند ترخیص شود

دلیل عدم تعیین تکلیف خودروهای باقی‌مانده، به داشتن پرونده‌های قضایی، منع واردات یا عدم ثبت سفارش است؛ به‌طوری‌که ۱۰۸۹دستگاه دارای پرونده قضایی بود که طبق مصوبات قبلی قید زمانی برای ترخیص آن‌ها مصرح نیست و در صورت صدور رأی قطعی منع پیگرد یا برائت از سوی مرجع رسیدگی‌کننده،‌ با رعایت مقررات امکان ترخیص دارد.

 احتمال امحای ۷۳دستگاه خودروی آمریکایی

۷۳دستگاه نیز خودروی آمریکایی یا سفارش آمریکاست که در کل، واردات این قبیل خودروها از سال ۱۳۹۵ ممنوع اعلام‌شده بود و امکان ورود به مناطق آزاد و سرزمین اصلی را ندارند؛ بنابراین اینکه تکلیف این خودروها چه می‌شود تا حدودی مشخص است، زیرا امکان ورود به سرزمین اصلی و حتی مناطق آزاد را نداشته و در نهایت دو راه باقی می‌ماند؛ یا باید بازصادرات شود که ممکن است به در گذر زمان و افت مدل خودرو و آسیب دیدن ظاهر آن، به دلیل ماندن در شرایط آب و هوایی نامناسب، خریداری برای آن در کشورهای دیگر نباشد. راه دیگر نیز امحای فنی این خودروهاست.
این در حالی است که چندی پیش، سه خودروی آمریکایی که چند سالی متروکه شده بود، از سوی سازمان اموال تملیکی امحا شد، چرا که نه امکان ورود به کشور را داشت و نه خریداری برای بازصادرات آن پیدا شد؛ ازاین‌رو ممکن است با گذر زمان،‌ این ۷۳خودرو  نیز به چنین سرنوشتی دچار شود.  پیش‌تر وقتی‌که بحث تعیین‌تکلیف خودروهای دپو شده و واگذاری به مناطق آزاد مطرح شد، پیشنهاد امحای فنی خودروهای آمریکایی ارائه‌شده بود. ۱۰۰ خودرو نیز متعلق به سهمیه جانبازان بوده که بالای ۲۵۰۰سی‌سی است ولی قابلیت ترخیص داشته است.

۹۲۷دستگاه معطل ثبت سفارش

اما موضوع موردتوجه به حدود ۹۲۷دستگاه خودرویی برمی‌گردد که فاقد ثبت‌سفارش بوده یا تاریخ آن منقضی شده است، بر این اساس درصورتی‌که با مجوز دولت، وزارت صمت نسبت به باز کردن ثبت سفارش با توجه به لغو ممنوعیت واردات خودرو اقدام کند،‌ امکان ترخیص خواهد داشت. در سه سال اخیر و در جریان مصوبات دولت برای تعیین‌ تکلیف خودروهای مانده در گمرک‌، موضوع انجام ثبت‌سفارش برای این خودروها از سوی وزارت صمت، مطرح شد ولی اقدامی صورت نگرفت و اگر این اتفاق نیفتد، بحث مرجوعی و بازصادرات نیز مطرح خواهد بود.

 پیش‌نویس هم رفت ولی اتفاقی نیفتاد

این در حالی است که در اواخر آبان پارسال،  پیش نویس پیشنهادی برای مشخص شدن وضعیت خودروهای دپو در گمرک جهت تصویب در هیات وزیران،‌ از سوی گمرک ایران به وزارت اقتصاد ارائه شد تا موردبررسی قرار گیرد اما به نتیجه‌ای نرسید.

 وزارت صمت گفته که برنامه‌ای برای این خودروها ندارد

در حالی تکلیفی برای این حجم از خودروی مانده در شرایط نامناسب آب و هوایی در انبارهای مختلف گمرک و اموال تملیکی وجود ندارد که اعلام آخرین موضع وزیر صمت  نشان داده که برنامه‌ای هم برای تعیین تکلیف آن‌ها در دستور کار نیست. فاطمی امین دراین‌باره گفته که طبق قانون، واردکنندگان می‌توانند کالا را بدون ثبت سفارش وارد گمرک کنند، اما نمی‌توانند آن‌ها را ترخیص کنند. این اتفاق در بخش خودرو هم افتاده، اما برنامه‌ای برای ترخیص آن‌ها نداریم. در نهایت بعد از ابلاغ آیین‌نامه واردات خودرو بر اساس شرایط تعیین‌شده در آن، وضعیت خودروهای دپو شده مشخص می‌شود.