درباره روابط خارجی باید نظام تصمیم بگیرد

همدلی| منتقدان دولت سید ابراهیم رئیسی معتقد هستند که افکار عمومی نسبت به دولت و رئیس‌جمهوری رضایت ندارد. چراکه به‌رغم وعده‌های مختلفی که رئیسی از ابتدای کار خود مطرح کرده نتوانسته اقدام مثبتی برای کنترل تورم و گرانی انجام دهد؛ اما بااین‌حال دولتی‌ها و شخص رئیس‌جمهوری نظر متفاوتی دارند. آن‌ها بدون توجه به اعتراضات و ناراحتی‌های عمومی از عملکرد خود ابراز رضایت می‌کنند و تأکید دارند که محبوب هستند. روزنامه دولت دیروز نسبت به اعلام نارضایتی و کاهش محبوبیت رئیس‌جمهوری گزارشی نوشته و مدعی شده است که اکثر مردم ایران نسبت به آینده امیدوار هستند.
جلال جلالی زاده فعال سیاسی اصلاح‌طلب دراین‌باره با خبرنگار روزنامه همدلی مصاحبه کرده است. جلالی زاده می‌گوید: «آقای رئیسی کاری را انجام نداده‌اند که مردم نسبت به آن ابراز رضایت کنند. متأسفانه هیچ کار و اثری از دولت ایشان دیده نشده است که مردم بگویند دولت بعد از یک سال توانست این کارها را انجام دهد. مردم در این شرایط به قدرت خرید و وضع زندگی خود نگاه می‌کنند. وقتی شرایط خود را نسبت به سال گذشته می‌سنجند می‌بینند که وضع آنان چقدر بدتر شده است. این جای تأسف دارد که با گذشت یک سال از شروع به کار دولت جدید هیچ تحول مثبتی در زندگی مردم رخ نداده است و مردم روزبه‌روز ناراضی‌تر می‌شوند. فقط می‌توان گفت که جای تأسف است.»
این فعال سیاسی می‌افزاید: «برای درک این موضوع کافی است که فقط شما در بازار، محافل و مجامع عمومی، داخل شهر با مردم وارد صحبت شوید. از آنان بپرسید که نظرشان چیست بعد ببینید که آیا بیشتر مردم درباره وضع امروز چه می‌گویند؟ اگر نگاه کنید و با مردم صحبت کنید برآیند اظهارنظرهای مردم نشان می‌دهد که مردم از دولت آقای رئیسی راضی نیستند. الان چند ماه از سال جدید گذشته است ولی هنوز تکلیف حقوق بازنشستگان روشن نشده است. خب این اتفاق آیا باعث نارضایتی می‌شود یا باعث رضایت؟»
جلالی زاده درباره ریشه اصلی این نارضایتی توضیح می‌دهد: «آقای رئیسی شعارهای زیادی داد. ایشان از همان انتخابات قبل تا همین دوره انتخابات که توانست رئیس‌جمهور شود مداوم وعده داد. در این مسیر از کوبیدن و انتقاد کردن دولت‌ها و سیاستمداران مختلف هیچ کوتاهی نکرد. ایشان مداوم وعده داد که با آمدن من وضعیت کشور تغییر می‌کند و همه کارها درست می‌شود و تورم و گرانی نمی‌ماند. ولی ما هرروز شاهد هستیم که مردم ازنظر اقتصادی دچار وضعیت بسیار بدی می‌شوند. در همین حال شما دکه‌های مطبوعات و روزنامه‌ها را نگاه کنید می‌بینید که در بیشتر دکه‌ها از هر روزنامه چند نسخه بیشتر روی دکه نیست. این نشان می‌دهد که مردم دچار یک بی‌تفاوتی و بی‌رغبتی شدند. جامعه به سمت رکود رفته و یک حالت عدم تحول و جنبش و ناامیدی شکل‌گرفته است.»
او درباره تأثیر تغییر اعضای کابینه بر شرایط کشور می‌گوید: «فکر نکنم با تغییر چند وزیر و یا حتی کل کابینه مشکلی از مشکلات انباشته کشور حل شود. مشکل ما ریشه‌ای و ساختاری است. تا زمانی که در کشور ما حاکمیت دوگانه وجود دارد دولت نمی‌تواند مستقل تصمیم بگیرید. باید تکلیف یک سری مسائل مهم روشن شود. از جمله باید تکلیف رویکرد روابط خارجی روشن شود و حاکمیت تصمیم بگیرد که روابط خارجی را با کشورهای مختلف بهبود ببخشد. تا این یکسری تصمیمات اساسی در کشور گرفته نشود نمی‌توان انتظار داشت به‌زودی مشکلات حل شود. در این زمینه هم به نظر من باید حاکمیت تصمیم بگیرد و نه دولت. باید فکر اساسی کرد. با این چینشی که در مجلس و دولت شده امیدی به حل مشکلات و مسائل کشور نیست.»
 انتقاد مردم از دولت
دراین‌باره اشرف بروجردی، دیگر فعال سیاسی در گفت‌وگویی درباره عملکرد دولت سیزدهم در یکسالی که روی کار آمده است، گفت: «دولت هنگامی‌که انتخابات شد یا به عبارتی تبلیغات انتخابی را انجام می‌داد؛ وعده‌های زیادی را به مردم داد و انتظار مردم هم این بود این وعده‌ها تحقق پیدا کند و اجرایی شود و بعد هم مرتب در سیر زمان آقای رئیسی آن‌ تبلیغات را بسیار تکرار کرد. به‌هیچ‌عنوان وعده‌های تبلیغاتی آقای رئیسی با عملکردشان قابل‌مقایسه نیست. در واقع و در عمل شاهد این نیستیم که بخش قابل‌توجهی از وعده‌ها تحقق پیداکرده باشد، حتی آن چیزی که در لحظه به آن استناد می‌شود و می‌گویند ما این‌ها را انجام می‌دهیم و یا دستور رئیس‌جمهور این است که این کار باید صورت گیرد، روی زمین‌مانده در واقع «بایدها» در دولت سیزدهم بیشتر از انجام کارها است.»
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب معتقد است: «آقای رئیس‌جمهور می‌گوید فلان کار باید انجام شود اما عملیاتی و اجرایی نمی‌شود، بنابراین اگر بخواهیم ترازی را در نظر بگیریم، میزان بایدها بیش از تحقق دستورات است. حال اینکه مجموعه دولت عملیاتی‌شان نمی‌کنند یا این‌که بخشی از مدیران ظرفیت اجرایی شدن دستورالعمل‌هایی که صادرشده را ندارند که عمدتاً هم بحث نیازهای اولیه مردم است و اغلب اجرایی نمی‌شود، مردم احساس می‌کنند آنچه گفته‌شده «باید شود» جنبه شعاری دارد تا جنبه عملیاتی.»
وی خاطرنشان کرد: «اگر بخواهیم یک ارزیابی کلی داشته باشیم، باید گفت خود آقای رئیسی اگر تلاشی هم می‌کند، این تلاش‌ها مطابق با واقع صورت نمی‌گیرد. اگر این تلاش‌ها و به‌عبارت‌دیگر این وعده‌ها و شعارها در واقع تحقق پیدا نمی‌کند به دلیل آن است که شرایط اجرایی و عملیاتی شدنشان وجود ندارد؛ بنابراین نمی‌توانیم بگوییم آقای رئیسی در این دوره یک سال عملکردش موفق بوده است؛ من این احساس را ندارم و فکر می‌کنم جامعه هم همین قضاوت را دارد. یک نظرسنجی میزان عدم موفقیت و نامطلوب بودن مدیریت دولت آقای رئیسی در سطح جامعه را ۶۷ درصد نشان داده و این خودش یک نشانه است که مردم احساس آرامش و اطمینان در دوره یک سال گذشته نداشته‌اند.»
وی در خصوص این‌که رئیس‌جمهور پیش از این‌که فرمان قوه مجریه را در دست بگیرد، رئیس قوه قضاییه بوده و آن زمان بازدید‌های سرزده به کارخانجات داشت و در مورد تعطیلی کارخانه‌ها و وضعیت کارگران مدام تذکر می‌داد آیا امروز توانسته مشکلات تولیدی را در قامت یک رئیس‌جمهور مرتفع کند، گفت: من فکر می‌کنم یک مدیر اجرایی یعنی کسی که در جایگاه رئیس‌جمهور قرار گرفته است و ما آن را به‌عنوان شخص دوم مملکت بعد از رهبری تعبیر می‌کنیم مهم‌ترین ابزارها را در اختیار دارد.
 تعریف از خود 
باوجوداین انتقادات اما رئیسی و اطرافیان او از وضعیت موجود ابراز رضایت می‌کنند و معتقدند که دولت خیلی هم موفق بوده است. دیروز در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت که به ریاست سید ابراهیم رئیسی تشکیل شد روند و نتایج اجرای طرح مدیریت هوشمند یارانه آرد و نان (مهیا) در استان‌های مختلف موردبررسی قرار گرفت.
در این جلسه رئیسی گفت که «موفقیت‌های طرح مدیریت هوشمند یارانه آرد و نان می‌تواند به‌عنوان الگو در اختصاص یارانه برای سایر بخش‌ها و در جهت شفاف‌سازی اجرایی شود.»
وی تأکید کرد: «اراده و تصمیم دولت بهینه‌سازی و منطقی کردن نظام یارانه‌ها در کشور با هدف جلوگیری از هدررفت سرمایه‌ها است و این طرح پیگیری خواهد شد.» رئیسی هیچ اشاره‌ای به نارضایتی‌های عمومی نسبت به افزایش قیمت آرد آزاد نکرد. تصمیم دولت نسبت به افزایش قیمت آرد آزاد باعث شد که به‌طور مثال قیمت نان باگت افزایش چشمگیری داشته باشد. 
 دیروز روزنامه ایران هم در گزارشی مدعی شد: «ایرانیان نه‌تنها به‌هیچ‌وجه افق پیش رو را بسته نمی‌بینند، بلکه امیدوارانه به آینده نگاه می‌کنند. بخش عمده این امید به آینده، ناشی از عملکرد دولت سیزدهم در یک سال گذشته است. به‌ویژه اینکه مردم در این نظرسنجی‌ها و پژوهش‌ها نشان داده‌اند که می‌دانند دولت جدید وارث چه مسائل و چه وضعیتی بوده و می‌دانند که در چه مسیری در حال حرکت است. این داده‌ها که حاصل تحلیل نتایج آخرین نظرسنجی‌های معتبر در خرداد و تیر ۱۴۰۱ است، نشان می‌دهد درک مردم از شرایط عمومی کشور نظیر علت مشکلات اقتصادی، مقابله با کرونا، سیاست خارجی، شادکامی و رضایت‌مندی عمومی، واقع‌بینانه است. درست برخلاف نظرسنجی ادعایی مؤسسه آمریکایی که گویی از کشوری دیگر گزارش می‌دهد. هرچند دولت سیزدهم از بیان همه مشکلات به ارث رسیده از دولت گذشته استنکاف می‌کند، اما یافته‌های نظرسنجی و افکارسنجی نشان می‌دهد که مردم نسبت به این میراث وقوف دارند. مشخص دراین‌باره، نتایج نظرسنجی‌های مراکز معتبر نشان می‌دهد که ۵۲درصد مردم معتقدند در دهه گذشته، تدابیر و اقدامات مناسبی برای حل مشکلات اقتصادی کشور صورت نگرفته است. مسائلی مانند دلار ۴۲۰۰تومانی که برای این دولت به ارث رسید، نشان می‌دهد این باور ایرانیان تا چه اندازه واقعی است. در کنار این، دولت سیزدهم برنامه کلنگ‌زنی‌های نمایشی و آغاز به‌ کارهای بیهوده پروژه‌های عمرانی را کنار گذاشته و بر اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام به‌جای مانده از دولت‌های قبل متمرکزشده است؛ امری که از آن با عنوان «نهضت اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام» یاد می‌شود. این تصمیم، ناشی از وجود نزدیک به ۱۰۰هزار پروژه نیمه‌تمام در کشور است، پروژه‌هایی که ناتوانی دولت‌های گذشته در تحقق آن‌ها، عملاً به اتلاف منابع ملی منجر شده است. بر پایه چنین وضعیتی است که می‌توان نتایج این نظرسنجی‌ها را معتبر و واقعی دانست.» به‌این‌ترتیب طبق آنچه طرفداران دولت و رئیس‌جمهوری می‌گوید بیشتر مردم راضی هستند و اگر نارضایتی هم وجود دارد به خاطر دولت‌های گذشته است.