روزی که تروریست اتریشی جنگ جهانی اول را آغاز کرد

هر جنگی در طول تاریخ با دلیل و بهانه‌ای آغاز شده است و می‌توان گفت که اصلاً خیلی از حاکمان منتظر فرصت و بهانه بوده‌اند تا با وقوع آن اهداف موردنظر خودشان را که همیشه در ذهن داشتند به دست بیاورند. هر چند این اهداف با خونریزی و غارت و کشورگشایی و آوارگی مردم دیگر کشورها و حتی کشور مهاجم همراه باشد. چنگ جهانی اول هم از این قاعده مستثنا نبود و با یک جرقه و قتل آغاز شد. 
در ۲۸ژوئیه ۱۹۱۴م. آرشیدوک فرانتس فردیناند، ولیعهد امپراتوری اتریش، به دست پرنزیب، تبعه اتریش و متکلم به زبان صربستانی در سارایوو ترور شد. 
دولت اتریش، صربستان را به مداخله در این امر متهم کرد. صربستان با انجام تحقیقات مخالفت کرد و این مساله دستاویز اعلان جنگ دولت اتریش به صربستان شد. آلمان هم متعاقب این امر و به حمایت از اتریش به روسیه و فرانسه اعلان جنگ داد. نیروهای آلمان در چهارم اوت (۱۳ مرداد) به بلژیک حمله کردند و این اقدام یعنی حمله به یک کشور بی‌طرف موجب دخالت انگلیس در جنگ شد.
 در 28 ژوئیه 1914 م. آرشیدوک فرانتس فردیناند، ولیعهد امپراتوری اتریش، به دست پرنزیب، تبعه اتریش و متکلم به زبان صربستانی در سارایوو ترور شد. دولت اتریش، صربستان را به مداخله در این امر متهم کرد.
 صربستان با انجام تحقیقات مخالفت کرد و این مساله دستاویز اعلان جنگ دولت اتریش به صربستان شد. آلمان هم متعاقب این امر و به حمایت از اتریش به روسیه و فرانسه اعلان جنگ داد. نیروهای آلمان در چهارم اوت (13 مرداد) به بلژیک حمله کردند و این اقدام یعنی حمله به یک کشور بی‌طرف موجب دخالت انگلیس در جنگ شد.
 نیروهای درگیر در جنگ عبارت بودند: دولت‌های محور (آلمان، اتریش، مجارستان، بلغارستان و امپراتوری عثمانی) و نیروهای متفق (بریتانیا، فرانسه، ایتالیا، روسیه، بلژیک و صربستان) در آوریل 1917 م. (فروردین 1296 ش.) ایالات‌متحده با قدرت نظامی و تجهیزات فراوان در حالی به طرفداری متفقین وارد جنگ شد که نیروهای متفقین تقریباً رو به نابودی بودند. 
روس‌ها از آلمان‌ها شکست سختی خوردند و در سال 1917 م. (1296 ش.) پس از تسلط بلشویک‌ها بر روسیه از جنگ کناره گرفتند. کشورهای (استرالیا، کانادا، نیوزلند و هندوستان) که قسمتی از امپراتوری بریتانیا بودند، هزاران نفر از نیروهای خود را در اختیار منافع متفقین قرار دادند. 
در این جنگ برای نخستین بار سلاح‌های شیمیایی مورد استفاده قرار گرفت و مناطق غیر نظامی به‌طور گسترده بمباران شد. جنگ جهانی اول هم‌زمان با حکومت احمدشاه قاجار بود و به‌‌رغم اعلام بی‌طرفی دولت ایران، نیروهای متخاصم از جنوب و شمال وارد ایران شدند. 
سپاه روسیه تا دروازه‌های تهران پیشروی کرد. در جنوب ایران مردم محلی در چند نوبت با متجاوزان انگلیسی درگیر شدند که از مهم‌ترین نبردهای جنگ جهانی اول در ایران می‌توان به مقاومت دلیران تنگستان در استان بوشهر و نبرد جهاد در خوزستان اشاره کرد. 
با شکست آلمان‌‌ها در ۱۹۱۸م. (۱۲۹۷ش.) در نتیجه حملات متفقین به رهبری «مارشال فوش» فرانسوی، آلمان ناچار ترک مخاصمه را خواهان شد و هنگامی که این کشور در ۱۱نوامبر ۱۹۱۸م. (۱۲۹۷ش.) شرایط متفقین را پذیرفت، جنگ جهانی اول به پایان رسید. در۲۸ژوئن ۱۹۱۹م. (۷تیر۱۲۹۸ش.) عهدنامه ورسای به آلمان شکست خورده تحمیل شد. 
این جنگ خسارت‌های جانی و مالی بسیار فراوانی برجای نهاد و ۱۵۶۵روز طول کشید. در طول این مدت، در حدود ۶۵ میلیون نفر بسیج شدند. از این عده، حدود ۹میلیون نفر کشته شدند؛ ۲۲میلیون نفر (به نسبت یک‌سوم) معلول و ازکارافتاده و حدود پنج میلیون نفر نیز مفقود شدند.