دلار کانال عوض کرد
مسیر بعدی اسکناس آمریکایی کجاست؟
همدلی| به دنبال آغاز اقدامات اجرایی بانک مرکزی قیمت هر دلار آمریکا در سه روز آخر هفته گذشته هفت درصد افت کرد.
بازار ارز هفته گذشته روزهای پرتلاطمی را سپری کرد. رشد قیمتها به حدی بود که موجب شد قیمت هر دلار آمریکا هفته قبل حتی به ۳۳هزار و۴۰۰تومان هم برسد؛ اما از اواخر هفته قبل به دنبال اقدامات تازه بانک مرکزی بهویژه آغاز معاملات توافقی ارز صادرکنندهها در صرافیها شیب قیمت ارز نزولی شد. بهاینترتیب قیمت ارز از روز سهشنبه تا دیروز جمعه هفت درصد افت کرد.
روند صعودی قیمت ارز که از ۱۵اسفند پارسال شروعشده هفته گذشته شتاب بیشتری گرفت. این رشد قیمت در بازار آزاد در شرایطی اتفاق افتاد که سامانه نیما (بهعنوان بازار مبادلات عمده ارزی) به دلیل حجم عرضهها با رشد قیمت مواجه نبود. در چنین شرایطی به نظر میرسید محدودیت در انجام مبادله در بازار آزاد و کاهش عرضه از دلایل رشد قیمت ارز در بازار آزاد بوده است. ازاینرو بانک مرکزی تصمیم گرفت از طریق راهکارهای تازهای عرضه و تقاضای کل را در بازار آزاد به تعادل برساند.
ایجاد تعادل در عرضه و تقاضا
هفته گذشته مسئولان بانک مرکزی برای ایجاد تعادل در بازار آزاد نشست ویژهای را با صرافیها برگزار کردند و به آنها مجوز دادند تا معاملات ارز حاصل از صادرات را بهصورت توافقی انجام دهند. بر اساس بخشنامه جدید بانک مرکزی، صرافیها به خرید ارز از همه اشخاص حقیقی و حقوقی با نرخ توافقی مجاز شدند. با صدور بخشنامه جدید، به صرافیها اجازه داده شد تا علاوه بر ارز صادرکنندگان، نسبت به خرید ارز از همه اشخاص حقیقی و حقوقی با نرخ توافقی برای فروش به متقاضیان اقدام کنند. در این بخشنامه آمده است: خرید ارز در صرافیها با دریافت اصل اظهارنامه گمرکی معتبر مبنی بر ورود اسکناس با نرخ توافقی انجام میشود. ضمن اینکه مانند گذشته خرید اسکناس خرد از اشخاص با رعایت مقررات ارزی و مبارزه با پولشویی امکانپذیر است.
وحید شقاقیشهری، اقتصاددان در واکنش به این تصمیم بانک مرکزی گفت: «این اقدام هم جلوی رشد قیمت ارز را میگیرد و هم باعث ترغیب صادرکنندگان برای تحویل ارزها میشود.»
او ادامه داد: «با ورود ارزهای صادرکنندگان به صرافیها طبیعتاً در روزهای آینده شاهد افزایش عرضه دلار در صرافیها خواهیم بود که میتواند جلوی افزایش قیمت دلار را بگیرد اما قطعاً این راهکار مدتدار نخواهد بود.»
شقاقیشهری تأکید کرد: «هر چند این سیاست با تأخیر اجرا شد اما باز هم میتواند اثرات مثبت خود را بگذارد و حداقل جلوی افزایش قیمت دلار را در کوتاهمدت خواهد گرفت.» این استاد اقتصاد تأکید کرد: «اگر میخواهیم اثرات مدتدار را شاهد باشیم دولت باید علامت درستی به اقتصاد مخابره کند که این علامت میتواند در سیاستهای اقتصادی یا پولی، انضباط بودجهای و مالی بانکی و کنترل انتظارات تورمی نمود داشته باشد یا در بحث سیاستهای برونمرزی دنبال شود.» محمد رنجبرفلاح، کارشناس پولی و بانکی هم دراینباره گفت: «بخشنامه ارزی بانک مرکزی یک گام جدی در تکنرخی شدن ارز تلقی میشود که اثری تشویقی برای صادرات هم خواهد داشت و به رشد نسبی صادرات غیرنفتی و درآمد شرکتهای صادراتی کمک میکند. مدیرعامل اسبق بانک تجارت درباره بخشنامه ارزی بانک مرکزی گفت: به نظر میرسد با عرضه بیشتر، نرخ ارز به ثبات نسبی برسد و تبعات چندنرخی بودن ارز در اقتصاد هم کمتر شود.»
اثر سیاستهای تازه بانک مرکزی
مشاهدات میدانی نشان میدهد از همان روز نخست اجرای طرح معامله توافقی ارز صادرکنندهها در صرافیها قیمت ارز شروع به نزول کرد و قیمت هر دلار آمریکا ابتدا در روز سهشنبه از محدوده ۳۳هزار و ۴۰۰تومان تا محدوده ۳۲هزار ۵۰۰تومان و سپس در روز پنجشنبه تا محدوده ۳۲هزار تومان عقبنشینی کرد و حالا تازهترین خبرها نشان میدهد قیمت هر دلار آمریکا دیروز جمعه به محدوده ۳۱هزار تومان رسید تا امیدواریها برای نزول بیشتر قیمت دلار افزایش یابد، زیرا قیمت ارز توافقی در بازار متشکل ارزی به محدوده ۳۰هزار تومان رسیده و به معنای آن است که روند نزولی قیمت ارز امروز هم ادامه خواهد یافت.
کامران سلطانیزاده، رئیس کانون صرافان دراینباره گفت: «چند روز پیش قیمت ارز توافقی در کانال ۳۰ تا ۳۰هزار و ۳۰۰تومان در صرافیهای عضو بازار متشکل ارزی دنبال شد؛ همچنین ارز مسافری در کانال ۲۷ تا ۲۷هزار و ۴۰۰تومان به خریداران ارائه شد.»
او درباره مصوبه بانک مرکزی برای امکان عرضه ارز همه اشخاص حقیقی و حقوقی به نرخ توافقی به صرافیها نیز گفت: پس از مصوبه بانک مرکزی، این امکان برای مردم وجود دارد که هم به نرخ بازار متشکل ارزی و هم به نرخ توافقی به فروش ارز اقدام کنند.
اثر دلار بر سکه
همزمان با کاهش قیمت دلار قیمت سکه نیز با کاهش یکمیلیون و ۲۰۰هزارتومانی مواجه شد و به کانال ۱۵میلیون تومان بازگشت. هر سکه طرح جدید هفته گذشته به ۱۶میلیون و ۵۰۰هزار تومان رسیده بود.
محمد کشتیآرای، نایبرئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران با بیان اینکه روند صعودی قیمت طلا و سکه با دستورالعمل بانک مرکزی متوقف و با کاهش همراه شده، گفت: «نرخ دلار روز یکشنبه گذشته به بالاترین رقم خود یعنی ۳۳هزار و ۵۰۰تومان رسید و به همین دلیل سکه طرح جدید تا ۱۶میلیون و ۵۰۰هزار تومان و قیمت هر گرم طلای ۱۸عیار نیز تا یکمیلیون و ۵۱۰هزار تومان افزایش یافت.»
او با بیان اینکه با اجرای طرح جدید بانک مرکزی قیمت سکه طرح جدید با کاهش بیش از یکمیلیون و ۲۰۰هزار تومان مواجه شد، تأکید کرد: «روز پنجشنبه قیمت هر سکه به محدود ۱۵میلیون و ۱۰۰هزار تومان رسید. به گفته او قیمت سکه طرح قدیم ۵۰۰هزار تومان، سکه طرح جدید ۷۰۰هزار تومان، نیمسکه ۶۵۰هزار تومان و ربعسکه ۴۵۰هزار تومان کاهش قیمت داشت.»