آیا ایران تصمیم خود را گرفته است؛
ادامه زندگی در سایه تحریم؟
همدلی| نگرانیهای طرفهای مذاکرهکننده درباره سرنوشت برجام بیشتر شده است. کار بهجایی رسیده که حالا بسیاری میگویند احیای برجام در ناامیدانهترین حالت ممکن است. آنان برای این نتیجهگیری خود به ادبیات سیاسی و مواضع تهران و واشنگتن استناد میکنند. از یکسو واشنگتن فشار تحریمها بر ایران را بیشتر میکند و از سوی دیگر تهران میگوید که قصد دارد مسیر توسعه کشور را با وجود تحریمها پیدا کند. همین مواضع باعث شده که طرفهای ناظر هم بهشدت نگران شوند. چراکه در همین حال آمریکا میگوید گزینههایی غیر از مذاکره را هم در قبال ایران بررسی میکند.
وزارت خزانهداری آمریکا روز پنجشنبه با صدور بیانیهای اعلام کرد که شرکت پتروشیمی فنآوران سهامی عام، شرکت پتروشیمی خارک سهامی عام، شرکت پتروشیمی مارون و چندین شرکت چینی و اماراتی حامی این شرکتها را در لیست تحریمهای خود قرار داده است. این وزارتخانه همچنین تحریمهایی را علیه «محمد شهید رکنالدین بهور» شهروند هندی و «جینگ فنگ گائو» شهروند چینی، به دلیل کمک مادی، حمایت و ارائه مصالح، فناوری و کالاهای لازم به شرکت پتروشیمی تریلیانس اعمال کرده است.
وزیر امور خارجه ایران نسبت به این تحریمها واکنش نشان داد. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در صفحه توییترش نوشت: «جمهوری اسلامی ایران از مسیر مذاکره منتج به نتیجه فاصله نمیگیرد. به قانون مجلس پایبندیم، مذاکره را ادامه میدهیم، آمریکا را به واقعبینی و فاصله گرفتن از جنون تحریم جدید و آژانس را به رفتار فنی و اجتناب از اقدام سیاسی فرامیخوانیم. تردیدی به خود راه نمیدهیم که تحریمها را بیاثر کنیم.»
تحریم ابزار آمریکا بهجای مذاکره
وزیر امور خارجه آمریکا در پی تحریمهای جدید اعمالشده از سوی وزارت خزانهداری این کشور علیه اشخاص و نهادهای ایرانی، در بیانیهای در بحبوحه وقفه ایجادشده در مذاکرات وین و چالشها بر سر ازسرگیری آن، به دفاع از سیاست تحریمی واشنگتن علیه ایران پرداخت.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در بیانیهای که در وبگاه وزارت امور خارجه این کشور منتشرشده است، در پی اعمال تحریمهای جدید این کشور علیه اشخاص و نهادهای ایرانی گفت: «آمریکا تحریمهایی را علیه شبکهای از تولیدکنندگان ایرانی در زمینه صنایع پتروشیمی و شرکتهای صوری در جمهوری خلق چین، امارات متحده عربی و ایران اعمال کرد که از شرکت پتروشیمی تریلیانس و شرکت تجارت پتروشیمی ایران حمایت میکنند. آمریکا نهادهایی را که در وساطت معاملات مواد پتروشیمی ایران در خارج از کشور نقش داشتهاند، تحریم کرد. این شبکه به تبادلات بینالمللی و دور زدن تحریمها، حمایت از فروش محصولات پتروشیمی ایران به خریداران در جمهوری خلق چین و دیگر بخشهای شرق آسیا کمک میکند.»
بلینکن در ادامه این بیانیه در دفاع از تحریمهای امریکا علیه ایران آورده است: «دولت بایدن در پیگیری مسیر دیپلماسی هدفمند برای رسیدن به بازگشت دوجانبه به اجرایی شدن کامل برجام [توافق هستهای] صادق و ثابتقدم بوده است. در نبود یک توافق، ما از اختیارات تحریمیمان برای محدود کردن صادرات نفت و محصولات نفتی و محصولات پتروشیمی به خارج از ایران ادامه خواهیم داد.»
سناریوهای آمریکا علیه برنامه هستهای ایران
به گزارش وبگاه وزارت امور خارجه آمریکا، ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه این کشور در یک کنفرانس خبری در پاسخ به این سؤال که گفته میشود اظهارنظرها درباره مذاکرات وین که در جلسه استماع محرمانه در کنگره با حضور رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران مطرحشده است، بدبینانه بوده، حتی سناتور مارکو روبیو مدعی شده است، دستیابی ایران به یک بمب هستهای گریزناپذیر است، آیا او هم چنین دیدگاه بدبینانهای دارد و اطلاعات جدیدی از مذاکرات وجود دارد یا نه گفت: «ما بر این باور نیستیم که دست یافتن ایران به یک بمب هستهای گریزناپذیر است. در واقع، رئیسجمهور بایدن تعهد کرده است که ایران هیچگاه به یک سلاح هستهای دست پیدا نکند. سناتور کاردین، دیروز پسازاین جلسه آن را جلسه محرمانهای مهم و پر از اطلاعات مفید توصیف کرد. برخی سناتورها دیدگاههایشان را درباره مسئله برنامه هستهای ایران مطرح کردهاند. واقعیت این است که این یک چالش است و با وجود گزینههای خوب، اما معدودی که وجود دارد تا اندازه زیادی، چالش سختی است. ما اکنون به خاطر تصمیمهایی که پیش از روی کار آمدن این دولت اتخاذشده، در موقعیت فعلیمان قرار داریم.»
پرایس با تلاش برای مقصر جلوه دادن ایران به خاطر وضع فعلی مذاکرات وین، ادامه داد: «ما هنوز معتقدیم، پتانسیل به نتیجه رساندن بازگشت دوجانبه به پایبندی به برجام (توافق هستهای) وجود دارد، البته اگر ایران مسائل فرابرجامی را کنار بگذارد و روی طرح توافقی که مدتی میشود روی میز است، تمرکز کند. ما به تلاش برای رسیدن به این و همکاری نزدیک با شرکای اروپاییمان در راستای این هدف ادامه میدهیم، چون ما هم مانند برخی از قانونگذاران در کپیتول هیل همچنان بر این باوریم که بازگشت به پایبندی به توافق ایران، در راستای منافع ملی ما خواهد بود. در اصل به این خاطر که این کار دوباره ایران را با سختترین و سرزدهترین مقررات نظارتی و بازرسی محدود و مشمول محدودیتهایی خواهد کرد که برجام بر برنامه هستهای ایران اعمال میکند. در حال حاضر اینکه آیا میتوانیم به این نقطه برسیم یا نه یک سؤال بیجواب است. دلایل زیادی وجود دارد که بگوییم نمیتوانیم؛ اما ما بهطور یکسان برای سناریوهایی آماده میشویم که در یکی بازگشت به پایبندی به برجام است و در یکی خبری از آن نیست، همچنین سناریویی که با شرکا و متحدانمان همکاری تنگاتنگی داریم و رویکرد متفاوتی را دنبال میکنیم که اطمینان ایجاد میکند ما قادر خواهیم بود به تعهد رئیسجمهور بایدن مبنی بر اینکه ایران هیچگاه به یک سلاح هستهای دست پیدا نکند، عمل کنیم.»
در همین حال یک دیپلمات اروپایی در گفتوگو با شبکه سعودی العربیه تأکید کرد که شکست مذاکرات هستهای تأثیر منفی بر روابط با ایران خواهد گذاشت. این دیپلمات اروپایی که نامش منتشرنشده است گفت: شکست مذاکرات هستهای با ایران چالشهای خطرناکی به دنبال خواهد داشت.