«همدلی» میزان فرسودگی مراکز درمانی تهران را بررسی میکند
فاجعه ایمنی در بیمارستانهای پایتخت
همدلی| به دنبال آوار شدن ساختمان متروپل بر سر دهها نفر از آبادانیها، بحث فرسودگی بیمارستانها بار دیگر مطرح شد. تا کنون آمارهای متفاوتی از فرسودگی بیمارستانهای ایران و تهران منتشر شده است که وجه مشترک همه آنها این زنگ خطر است که با هر حادثه غیرمترقبهای، این مراکز که باید التیامبخش مردم باشند بر سر آنها آوار شوند و درد دیگری اضافه کنند. فاجعه متروپل آبادان اگر دهها نفر تلفات داده است، این زنگ خطر را به صدا درآورده که شمار زیادی از ساختمانهای کشور میتوانند به سرنوشت مشابهی دچار شوند. پیشازاین حادثه پلاسکو این زنگ خطر را به صدا درآورده بود اما با تکرار حادثه مشابهی در آبادان نگرانی عموم نسبت به این ساختمانها بیشتر شد. دیروز مصطفی میرسلیم، نماینده مجلس یازدهم نسبت به ساختوسازهایی که روی گسل تهران انجام میشود هشدار داد. او در صفحه توییتر خود از ساخت هتلی با 30طبقه روی گسل تهران خبر داده و مینویسد: «رسیدگی به عوامل و علل فاجعه آبادان کاملاً ضروری است ولی هوشیاری نسبت به اقدامات خلافی که هماکنون انجام میگیرد نظیر ساختن هتل ۳۰طبقه روی گسل در تهران کماهمیتتر از آن نیست.»
آمارهای قدیمی از فرسودگی بیمارستانهای تهران
در روزهای قبل هم فهرستی از 129ساختمان ناامن در تهران منتشر شده بود که اگرچه این فهرست نیز حرفوحدیثهایی به همراه داشت اما یک نقطه نگرانکننده در آن دیده میشد؛ در این فهرست نام تعدادی از بیمارستانها و مراکز درمانی مثل بیمارستانهای بوعلی، فجر، شهدای یافتآباد، فیاض بخش، غیاثی، ضیائیان، طرفه و مرکز درمانی شهید شاهآبادی گنجاندهشده بود. این نخستین بار نیست که بحث فرسودگی بیمارستانهای کشور مطرح میشود. دو سال پیش در پی آتشسوزی کلینیک سینا اطهر در خیابان شریعتی تهران 19نفر شامل کارکنان و مراجعهکنندگان این مرکز درمانی جان خود را از دست دادند. علت این حادثه اتصالی برق کولر و سرایت آتش به کپسولهای اکسیژن گزارش شد. در گزارشها رد پای مغایرتهای آییننامهای و ایمنی مطرحشده است. آنطور که محسن هاشمی، رئیس پیشین شورای شهر تهران اعلام کرده بود به این مرکز درمانی سه بار در سالهای 94، 96 و 97 اخطار ایمنی دادهشده بود؛ اما اکنون تکرار چنین حادثهای برای سایر مراکز درمانی چقدر محتمل است؟
زمستان سال 96 حسن قاضیزاده هاشمی، وزیر اسبق بهداشت ناامنی بیمارستانها را مایه تأسف دانست و اعلام کرد که نصف بیمارستانهای شهر تهران بیشتر از 50سال دارند و در هنگام زلزله میتوانند خسارتبار باشند. همان زمان یکی از اعضای شورای شهر تهران اعلام کرد عمر ۹۰درصد بیمارستانهای تهران بالای ۴۰سال است و این بیمارستانها بهجای اینکه مکانی برای آلام درد باشند با تبدیلشدن به ناامنترین اماکن شهر، دردی بر دردها افزودهاند.
در سال 95حداکثر 50درصد ایمنی
دیروز هم عباس استادتقیزاده، مدیر گروه سلامت در حوادث و بلایا دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره وضعیت فرسودگی بیمارستانها گزارشی ارائه کرد که حاکی از یک زنگ خطر جدی است. به گفته او در مورد ایمنی بیمارستانها در کل کشور فقط دو بار مطالعه آنهم در سالهای 92 و 95 انجامشده است که ایمنی بیمارستانها را در سطح 40 و در بهترین حالت نزدیک به50درصد ارزیابی میکنند. این استاد به خبرگزاری ایسنا گفته: «این مطالعات یکبار در ۱۳۹۲ بر روی ۲۲۴بیمارستان ارزیابی ایمنی انجامشده که نشان داده وضعیت شاخصهای ایمنی در حد متوسط و کمتر از ۴۰درصد بوده است. در این مطالعه بررسیها بر روی سه قسمت اصلی انجامشده است که شامل بررسی ایمنی سازهای، بررسی ایمنی غیر سازهای شامل کل تجهیزات و امکانات بیمارستان و ایمنی عملکردی بیمارستان که به وضعیت برنامه و ساختارهای مدیریت بحران در داخل بیمارستان میپردازد، بود.»
ایمنی سازهای تفاوت چندانی نداشته است
استاد تقیزاده ادامه میدهد: «مطالعه دوم در سال ۱۳۹۵ با همان ابزار روی ۴۲۱بیمارستان مجدداً تکرار شد که ازآنجاییکه در آن سالها بحث ایمنی بیمارستانها بهصورت جدی پیگیری میشد، مقداری وضعیت بهتر شده و میانگین ایمنی بیمارستانها تقریباً در این مطالعه ۱۰درصد افزایش داشته و به نزدیک ۵۰درصد رسیده بود. البته عمده اقداماتی هم که انجامشده، بر روی سازه نبوده است؛ یعنی درصد ایمنی سازهای تفاوت چندانی نداشته و بیشتر روی بحثهای مربوط به تجهیزات و امکانات؛ یعنی قسمت غیرسازهای و عملکردی بیمارستانها اقدامات و بهبودهایی انجامشده است.»
بیمارستانهای نوسازی که فرومیریزند!
او با بیان اینکه طبیعتاً بیمارستانهایی که قدیمیساز هستند و عمر ۶۰ تا ۷۰ساله دارند، جزو بیمارستانهای فرسوده کشور محسوب میشوند، میگوید: «باید توجه کرد که وضعیت ایمنی بیمارستانها وابسته به نوع سازهای است که در آن استفادهشده است و بستگی دارد که شرایط ساخت بیمارستان به چه صورتی باشد. ما در زلزله اهر- ورزقان بیمارستانی داشتیم که کاملاً نوساز بود و هنوز افتتاح نشده بود، اما در برابر زلزله تاب نیاورد. ساختمان نوساز بود، اما ازآنجاییکه کیفیت ساخت خوبی نداشت، تاب نیاورد.» استاد تقیزاده میگوید: «در بسیاری از موارد ایمنسازی شاید نیاز باشد که فقط سازه را مقداری تقویت کنید. مثلاً بیمارستانی مانند امام خمینی (ره) که امکان تخریبش وجود ندارد، باید در کنارش جایی مانند مهدی کلینیک ساخته شود تا در صورت جابجایی یا بازسازی آن خدمات متوقف نشود. بر همین اساس فکر میکنم که میتوان از بسیاری از بیمارستانهای فرسوده با مقاومسازی استفاده کرد. هرچند که برخی از آنها هم باید تخریب شوند.»
اخطار پلمپ به ناایمنترین بیمارستان کشور در تهران
علی صالحی، دادستان تهران نیز دیروز از جلسهای با مسئولان وزارت بهداشت و آموزش پرورش خبر داد و اعلام کرد ناامنترین بیمارستان کشور که در پایتخت قرار دارد اخطار پلمپ گرفته است. علی صالحی میگوید: در این جلسه ناایمن بودن ساختمانها از سوی رؤسا و معاونین دانشگاههای علوم پزشکی و مدیران آموزشوپرورش مورد تأیید قرار گرفت و فقدان بودجه و اعتبار کافی جهت تملک یا تخریب و نوسازی ساختمان، مهمترین مشکل در این زمینه عنوان شد. دادستان تهران اضافه کرد: طبق گزارش رؤسای دانشگاههای علوم پزشکی، ناایمنترین بیمارستان کشور در تهران قرار دارد که اخطار پلمب و تعطیلی آن به همراه یکی دیگر از ساختمانهای دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی حسب درخواست سازمان آتشنشانی صادر شده است. صالحی میگوید سه دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران و شهید بهشتی حداکثر دو هفته وقت دارند فهرست و مشخصات تمام ساختمانهای خود اعم از اداری، دانشگاهی، بیمارستانها، درمانگاهها و … را در چهار سطح بحرانی، پرخطر، کمخطر و ایمن تهیه و به سازمانهای نظاممهندسی و آتشنشانی ارائه کنند.