تغییرات عجیب در گردش خون فضانوردان
نیروی گرانش تأثیراتی روی بدن انسانها میگذارد که یکی از مهمترین این تأثیرات، تغییراتی است که در جریان خون افراد اتفاق میافتد. وقتی تصاویری از فضانوردان شناور در اطراف ایستگاه فضایی بینالمللی را مشاهده میکنید، میتوانید متوجه شوید که چیزی در مورد آنها متفاوت است. اگر از نزدیک بهصورت آنها نگاه کنید، ممکن است رگهایی را روی گردن آنها برآمده یا پفکرده روی صورت آنها ببینید.بدن ما با گرانش زمین رشد کرده است به گفته ناسا، بدن ما بدون سطح گرانش معمولی هیچ نیروی خارجی برای مقابله با آن ندارد، بنابراین سیستم قلبی عروقی «تنبل» میشود. اینجا روی زمین، نیروی گرانش، خون و سایر مایعات بدن را به سمت شکم و پاها میکشد. به همین دلیل است که ایستادن طولانیمدت باعث تورم پاها و مچ پا میشود؛ اما بدون آن نیروی گرانشی در فضا خون در عوض به قفسه سینه و سر فشار میآورد. جابجایی مایع در واقع باعث میشود قلب و رگهای خونی جریان خون کمتر از حد طبیعی داشته باشند که بهنوبه خود باعث پفکرده و برآمدگی رگها در فضانوردان میشود.
این کمبود کلی جاذبه بهطور چشمگیری بر بدن و سیستم گردش خون تأثیر میگذارد. ناسا و سایر آژانسهای فضایی در سراسر جهان زمان و تلاش زیادی را صرف مطالعه اثرات گرانش صفر کردهاند تا به مقابله با تأثیری که زندگی در فضا بر بدن میگذارد کمک کنند. به گفته ناسا، خون در قفسه سینه و سر میتواند اثرات نامطلوبی بر سلامتی داشته باشد، مانند کاهش شنوایی، افزایش فشار مغز که منجر به تورم مغز میشود و تغییر شکل چشم به نام سندرم عصبی چشمی مرتبط با پرواز فضایی (معروف به SANS). کمبود گرانش باعث تحلیل رفتن ماهیچهها میشود و شکل قلب از شکل معمولی بیضی که روی زمین دیده میشود به یک توپ گرد تغییر میکند. هنگامیکه فضانوردان به زمین مملو از جاذبه بازمیگردند، خون و مایعات به داخل شکم و پاها کشیده میشوند. این جابجایی مایع و سایر تغییرات در بدن، کنترل افت فشارخون را برای آن سختتر میکند. این میتواند باعث سرگیجه و گاهی غش برخی فضانوردان شود که به آن عدم تحمل ارتواستاتیک میگویند. باید توجه کرد که بدنها با هر محیطی که در آن قرار میگیرند سازگار میشوند و تغییر مداوم محیط میتواند برای انسانها دردسرساز باشد.