روزی که «آیشمن» طراح هولوکاست اعدام شد

آیشمن از افسران اصلی هیتلر و طراح اصلی سازمان‌دهی هولوکاست بود که تدارکات لازم برای کشتار شش میلیون یهودی را سامان داد.
آیشمن دستیار اصلی هاینریش هیملر، رییس اس‌اس بود و اغلب از مقر اصلی گشتاپو در برلین دستور می‌داد که سرعت کشتار افزایش یابد و به افسران گوشزد می‌کرد که حتی به کودکان یهودی هم رحم نکنند.
چندوچون دستگیری و محاکمهٔ آیشمن در پی گذشت نیم‌قرن همچنان موضوعی جنجالی است. آیشمن پس از پایان جنگ دستگیر شد اما توانست از زندان متفقین بگریزد. 
پیروزمندان جنگ در سراسر اروپا و جهان دربه‌در دنبال بلندپایگان حکومت آلمان بودند اما از آیشمن نام چندانی در میان نبود. 
فقط با برملا شدن جزییات بیشتری راجع به نسل‌کشی یهودیان بود که نقش محوری آیشمن در آن برای تعقیب‌کنندگان مقامات نازی رفته‌رفته آشکار شد.
 آیشمن پس از جنگ به آرژانتین گریخت و در کارخانهٔ مرسدس بنز کار می‌کرد تا اینکه توسط مأموران موساد دستگیر شد و برای محاکمه به اسراییل انتقال یافت. 
آیشمن به مدت ۱۵سال با هویت جعلی در آرژانتین زندگی و برای شرکت مرسدس بنز کار می‌کرد. 
در سال ۱۹۶۰ موساد در پی دریافت اطلاعات محرمانه‌ای، گروهی را برای ربودن وی و انتقال دادن به اسراییل به‌منظور محاکمه، به بوئنوس ‌آیرس اعزام کرد.
 اسراییل در آغاز سعی کرده بود از طریق مذاکره با حکومت آرژانتین، آیشمن را تحویل بگیرد اما مذاکره به جایی نرسید.
سازمان اطلاعات و امنیت اسراییل که نگران بودند فرصت محاکمه‌ از دست برود آیشمن را به دام انداخت و پس از بی‌هوش کردن او را به‌طور غیرقانونی با پرواز شرکت هواپیمایی العال اسراییل از آرژانتین خارج کرد.
آرژانتین که از نقض حق حاکمیت خود به خشم آمده بود به سازمان ملل شکایت کرد. گلدا مایر، نخست‌وزیر اسراییل هم در واکنش به این شکایت در ابتدا ادعا کرد که ربودن و انتقال آیشمن توسط شهروندان غیرنظامی انجام گرفته است نه مقامات دولتی. 
دولت‌های آرژانتین و اسراییل بعداٌ به توافق رسیدند که هرگونه دعوای حقوقی در این مورد را خاتمه دهند.
 روس‌ها در ۲۷ ژانویهٔ ۱۹۴۵ آشویتس را آزاد کردند و با صحنه‌های وحشتناک وصف‌ناپذیری مواجه شدند. 
طبق اطلاعات طبقه‌بندی‌شده‌ای که به‌تازگی انتشاریافته است آیشمن با نام جعلی ریکاردو کلمنت به خبرنگاران گفته بود که پس از فرار تأسف می‌خورد که چرا یهودیان بیشتری را طی طرح نسل‌کشی یهودیان از بین نبرده‌اند.
 آیشمن در دههٔ ۱۹۵۰ گفته بود که بزرگ‌ترین اشتباهش این بود که همهٔ یهودیان را نکشته بود. 
گفته بود: کارمان را خوب انجام نداده بودیم. می‌توانستیم بیشتر مایه بگذاریم. مجری خشک‌وخالی دستور‌ها نبودم. اگر چنان آدمی بودم احمقی بیش نمی‌بودم. در عوض جزو تصمیم‌گیرندگان بودم. ایده‌پرداز بودم.
در نوارهایی هم که به‌جامانده به نظر می‌رسد که آیشمن به جنایاتی که مرتکب شده افتخار می‌کند چون یک کلمه هم اظهار تأسف نمی‌کند.
این نوار‌ها را مجلهٔ اشپیگل آلمان به‌تازگی و پس‌ازآن پیداکرده است که سازمان امنیت آلمان ۴۵۰۰ پرونده‌ راجع به آیشمن را منتشر کرد.
 این فایل‌ها در حال حاضر در بایگانی فدرال آلمان در کوبلنتس قرار دارد.
سرهنگ دوم آیشمن را بابت ۱۵اتهام جنایی به‌پای میز محاکمه کشاندند که جنایات جنگی علیه بشریت از جملهٔ آن‌ها بود. آیشمن در پایان به مرگ محکوم شد و در ۳۱مه ۱۹۶۲ به دار آویخته شد.