تأثیر برنامه رسانه ملی در کاهش اهدای عضو

همدلی|  در دوران شیوع کرونا تعداد مرگ در بین افراد نیازمند دریافت عضو دو برابر شد. این در حالی است که سالانه بین پنج تا هشت هزار مرگ مغزی در سال رخ می‌دهد اما در نهایت اعضای هزار نفر از افرادی که دچار مرگ مغزی شده‌اند به افراد نیازمند اهدا می‌شود. بنا بر اظهارات مدیرعامل انجمن اهدای عضو ایرانیان، پیش از شیوع کرونا شاخص اهدای عضو در ایران به ازای هر یک‌میلیون نفر معادل 14.3 بود که در دوران کرونا به نصف خود رسید. حالا که وضعیت مقداری بهتر شده، این شاخص به 10.7 رسیده است. در روزهای گذشته نیز قائم‌مقام واحد فراهم آوری اعضا و نسوج پیوندی دانشگاه شهید بهشتی از کاهش ۷۵درصدی اهدای عضو در کشور به خاطر یک برنامه تلویزیونی خبر داده بود.

 تصادفات؛ شایع‌ترین علت مرگ مغزی

به گزارش ایسنا، کتایون نجفی‌زاده اظهارات مدیرعامل انجمن اهدای عضو ایرانیان گفت: سالانه بین پنج تا هشت هزار مرگ مغزی در کشور داریم که معمولاً نیمی از آن‌ها قابلیت اهدای عضو دارند که حدود سه هزار نفر است و از این تعداد یک سومشان معمولاً به اهدای عضو می‌رسند.

 مرگ ۱۶هزار عضو حیات‌بخش در سال

او با بیان اینکه شایع‌ترین علت مرگ مغزی تصادفات و حوادث بوده و شایع‌ترین سن آن‌هم بین ۲۰ تا ۴۰سال است، گفت: بنابراین افراد دچار مرگ مغزی، اعضای کاملاً سالمی دارند. اگر خانواده بتواند به‌موقع تصمیم بگیرد و این اعضای کاملاً سالم از بدن پر از سم خارج شود، می‌تواند به بیماری که نیازمند تأمین عضو است و هیچ چاره‌ای جز پیوند برای ادامه زندگی ندارد، پیوند شود و آن فرد به زندگی عادی برگردد و درعین‌حال برای فرد متوفی و خانواده‌اش هم باقیات و صالحات است.

 افت شدید اهدای عضو در ایران و جهان

نجفی‌زاده درباره میزان اهدای عضو در کشور، گفت: در دوران قبل از کرونا PMP به معنای تعداد اهدای عضو به ازای یک‌میلیون نفر ۱۴.۳ بود که آمار بسیار خوبی بود. البته همچنان ایران در رتبه ۳۱ اهدای عضو در دنیا قرار داشت و در آسیا ایران رتبه اول اهدای عضو از افراد مرگ مغزی را داشت. متأسفانه به دلیل کرونا در همه دنیا افت شدیدی در حوزه اهدای عضو اتفاق افتاد و در ایران هم آمار به نصف رسید و شاخص به بیش از هفت درصد رسید، اما در سال ۱۴۰۰ مجدداً این آمار بالا رفت و به حدود ۱۰.۷ رسید و هنوز جا داریم تا حداقل به وضعیت قبلی بازگردیم. او گفت: متأسفانه ازآنجایی‌که در دوران کرونا، تعداد بسیار زیادی از کادر درمان و توان بیمارستان‌ها در زمینه تخت و امکانات برای بیماران کرونا استفاده شد و از طرفی اثبات عدم ابتلای فرد مرگ مغزی به کرونا بسیار دشوار بود و بسیاری از موارد مرگ مغزی به این دلیل اعضایشان استفاده نشد و آمار بسیار پایین آمد که در سال ۱۴۰۰ رو به بهبود رفت.

 افزایش مرگ بیماران نیازمند پیوند در دوران کرونا

نجفی‌زاده با بیان اینکه قبل از کرونا بیش از ۲۵هزار نفر بیمار نیازمند پیوند عضو در لیست انتظار پیوند قرار داشتند که روزانه هفت تا ۱۰نفرشان به دلیل نرسیدن عضو پیوندی فوت می‌کردند، گفت: حال می‌توان تصور کرد که وقتی PMP از ۱۴ به هفت رسید، مرگ بیماران لیست انتظار پیوند دو برابر شد. باید تمام تلاش برای حل این موضوع انجام شود تا در کشورمان نه اجازه دهیم عضوی هدر رود و نه اجازه دهیم که فردی در لیست انتظار فوت کند.
او درباره وضعیت رضایت به اهدای عضو، گفت: در برخی استان‌های کشور آمار رضایت به اهدای عضو نزدیک به ۱۰۰درصد است. به این معنا که آن‌قدر فرهنگ‌سازی شده و هماهنگ‌کنندگان پیوند آموزش کافی دیده و تلاش می‌کنند که تقریباً رضایت به اهدای عضو نزدیک به ۱۰۰درصد است، اما در برخی استان‌های کشور هم هنوز این آمار حدود ۲۰ تا ۳۰درصد است.

 ۱۰درصد ایرانیان بزرگ‌سال کارت اهدای عضو دارند

نجفی‌زاده با بیان اینکه حدوداً ۱۰درصد بزرگ‌سالان ایران کارت اهدای عضو دارند، گفت: این در حالی است که در انگلیس یک‌سوم بزرگ‌سالان و در آمریکا حدود ۶۴درصد بزرگ‌سالان کارت اهدای عضو دارند؛ زیرا در این کشور‌ها روی گواهی‌نامه و کارت ملی درج می‌شود که این فرد به اهدای عضو تمایل دارد. در ایران هم در سال ۱۴۰۰ هیات دولت پذیرفت که نشان اهدا بر روی کارت گواهی‌نامه، کارت ملی، کارت پایان خدمت و بیمه فرد درج شود، اما هنوز مراحل اجرایی آن انجام‌نشده است. امسال پیگیری می‌کنیم تا بتوانیم این موضوع را به نتیجه برسانیم.

 مرگ مغزی قابل‌برگشت نیست

او درباره چالش‌های اهدای عضو، گفت: نکته مهم این است که همه باید باور کنند فردی که دچار مرگ مغزی شده، فوت کرده است. برای این اتفاق هم فرهنگ‌سازی قوی لازم است. نباید صبر کنیم تا وقتی‌که حادثه رخ می‌دهد، تازه بخواهیم به خانواده اطلاعات علمی دهیم. خانواده باید از قبل اطلاعات کافی داشته باشد و در آن لحظه فقط باید تصمیم‌گیری کند. این کار ارگان‌های تصمیم‌ساز است و همه باید سعی کنند تا مردم تفاوت مرگ مغزی و کما را متوجه شوند و به این باور برسند که مرگ مغزی با کما تفاوت دارد و در مرگ مغزی امکان برگشت افراد وجود ندارد. درعین‌حال دغدغه امسال ما این بود که برنامه‌های صداوسیما نباید از این صحبت شود که فرد مرگ مغزی، زنده شد. تهیه‌کنندگان باید این خط قرمز را داشته باشند و اجازه ندهند که کسی در صداوسیما بیاید و این ادعا را انجام دهد. مطمئن باشند که کسی که به زندگی بازگشته است، در حالت کما بوده است.

کاهش اهدای عضو به خاطر یک برنامه در ماه رمضان

یکشنبه گذشته نیز فریبا قربانی قائم‌مقام واحد فراهم آوری اعضا و نسوج پیوندی دانشگاه شهید بهشتی از کاهش 75درصدی اهدای عضو در کشور خبر داده و علت آن را یک برنامه تلویزیونی در ماه رمضان دانسته بود. او با اشاره به پخش برنامه‌ای در ماه رمضان از تلویزیون گفت: این برنامه باعث شد آمار رضایت خانواده‌ها برای اهدای عضو افت شدیدی داشته باشد و با اینکه تلاش‌ها چند برابر شد اهدای ارگان‌ها به یک‌چهارم رسید. قربانی با بیان اینکه صدور کارت اهدای عضو تلاشی است که افراد آمادگی خود را در این زمینه اعلام کنند، اضافه کرد: کارت اهدای عضو الزام قانونی ندارد و رضایت خانواده ضروری است اما در شرایط سخت تصمیم‌گیری، می‌تواند تصمیم فرد مرگ مغزی شده را مشخص کند.
قائم‌مقام واحد فراهم آوری اعضا و نسوج پیوندی دانشگاه شهید بهشتی با تأکید بر اینکه در بسیاری از موارد افراد دچار مرگ مغزی از اقشار ضعیف جامعه هستند، اضافه کرد: اهدای عضو بدون هیچ‌گونه چشم‌داشت مادی و معنوی انجام می‌شود اما تمایل داریم که از این خانواده‌ها حمایت شود.