پای کووید در میان است؟
محمدرضا محبوبفر (کارشناس حوزه سلامت)در روزهای اخیر نوعی ویروس در تهران و چندین شهر کشور دیدهشده است که فرد مبتلا دچار مشکلات گوارشی میشود. علائم این بیماری ویروسی بیشتر شبیه مسمومیت غذایی است. سخنگوی سازمان اورژانس کشور با اعلام خبر مسمومیت غذایی ۳۷دانشجوی تهرانی از اعزام بیماران به سه بیمارستان خبر داده است. مجتبی خالدی از مسمومیت غذایی دانشجویان در یک خوابگاه خبر داد و اظهار کرد: مسمومیت غذایی ۳۷دانشجو در خوابگاهی واقع در مرزداران (دانشگاه فرهنگیان نسیبه) به اورژانس ۱۱۵ اعلام شد که این دانشجویان همگی مقیم خوابگاه بودهاند و دچار علائم گوارشی شدهاند اما دقیقاً مشخص نیست که با چه مادهای دچار مسمومیت شدهاند. البته تعداد دانشجویان مسموم شده در این دانشگاه محل مناقشه و اختلافنظر مسئولان اورژانس در تهران بوده است. رئیس مرکز اورژانس تهران در شرایطی که سخنگوی همین سازمان رقم مبتلایان را 37نفر خوانده است، از مسمومیت گوارشی ۴۲دانشجوی دختر در تهران خبر داده است. یحیی صالح طبری با بیان اینکه این دانشجویان در خوابگاه این دانشگاه مسموم شدهاند، گفت که ۴۰تن از دانشجویان به بیمارستان منتقل و دو دانشجوی دیگر در محل مداوا شدند. به گفته این مقام اورژانس تهران، حال عمومی دانشجویان مسموم شده مساعد است. علت بیماری در دانشگاه فرهنگیان در حالی مسمومیت غذایی به دلیل کیفیت غذای دانشجویی و خوابگاهی گزارش شده است که معاون دانشجویی دانشگاه میگوید علت ایجاد مشکل گوارشی برای دانشجویان، مسمومیت غذایی نبوده و ارتباطی به غذای خوابگاه نداشته است. پرویز انصاری راد افزوده که «پزشکان معالج این دانشجویان به ما اعلام کردند که دلیل ایجاد این مسمومیت در دانشجویان «ویروس» بوده است و این ویروس از بعد از عید فطر در کشور شایع شده است. پزشکان بیمارستان میلاد نیز این دلیل را تأیید کردهاند. این مسمومیت میان دانشجویانی شیوع پیداکرده که در چند اتاق کنار هم ساکن بودند و با یکدیگر در ارتباط بودهاند.» او در خصوص وضعیت عمومی دانشجویان هم اظهار کرده در حال حاضر تمامی این دانشجویان در وضعیت مساعدی به سر میبرند و همه آنها ترخیص شده و به خوابگاه بازگشتهاند.
اما حمله ویروس به دانشجویان تنها مختص دانشگاه فرهنگیان نبوده است. موارد بیماری همچنین در دانشگاه امام صادق(ع) مشاهدهشده است. مسمومیت دانشجویان با تأیید پزشکان، آلودگی ویروسی است و شرایط، تحت کنترل و دانشجویان مسموم تحت نظر هستند. در خوابگاه شماره یک دانشگاه امام صادق(ع) تعداد ۳۹نفر از دانشجویان دچار مسمومیت شده و راهی بیمارستان شدند و به گفته مقامات دانشگاه، حدس اولیه مبنی بر مسمومیت غذایی دانشجویان بود اما بعد از حضور اورژانس و بررسیهای صورت گرفته از سوی پزشکان، تأیید شد که این مسمومیت مربوط به آلودگی ویروسی است که میان دانشجویان انتقال پیداکرده است. مدیرکل روابط عمومی دانشگاه امام صادق(ع) گفت: «خوابگاههای دانشگاه امام صادق(ع) کنار هم است، اجتماعات دانشجویان ما در کلاسها و در مسجد دانشگاه زیاد است، بنابراین سرایت ویروس صورت گرفته است و این مشکل تنها در خوابگاه دختران نبوده است.» محمدصادق کاظمی با اشاره به مشاهده مسمومیت در خوابگاههای دیگر دانشگاههای شهر تهران افزود: «نشانه تصدیق اینکه این مسمومیت، ویروسی است، این است که برخی از دانشجویان متأهل که اصلاً از غذای خوابگاه مصرف نکرده بودند نیز مبتلابه این مسمومیت شدهاند؛ بنابراین با بررسیهای متعددی که انجامشده، این بیماری ارتباطی به غذای خوابگاه ندارد. همچنین هیچ علائمی از بروز مسمومیت در خوابگاه دختران وجود ندارد. درصورتیکه غذای ارائهشده به خوابگاه دختران و پسران یکسان است.» ویروس مرموزی که این روزها در دانشگاههای تهران گسترشیافته است، به مواردی از بیماری در دیگر دانشگاههای کشور ازجمله اصفهان و یزد و شیراز و اهواز منجر شده است. ویروس حتی در بین کادر درمان و مردم عادی در تهران علائمی شبیه به محیطهای دانشگاهی پدید آورده است.بررسی علت بروز بیماری گوارشی در دانشجویان و مردم عادی و کادر درمان در دستور کار وزارت بهداشت و درمان قرارگرفته است. رئیس اداره بیماریهای منتقله از آب و غذای وزارت بهداشت با اشاره به اینکه بررسی علل وقوع بیماری با علائم گوارشی در میان دانشجویان در حال انجام است، گفت: اینکه علت بروز این علائم در دانشجویان آلودگی ویروسی، مسمومیت غذایی یا سایر علل بوده است، هنوز مشخص نیست. مریم مسعودی فر با اشاره به موارد گزارش شده از بروز بیماری با علائم گوارشی بین دانشجویان خوابگاه پردیس نسیبه دانشگاه فرهنگیان و مجتمع خوابگاه برادران دانشگاه امام صادق(ع) اظهار کرد: پس از گزارش بروز این اتفاق، گروههای بهداشتی و درمانی به محل مراجعه کردند و کلیه دانشجویان دارای علائم بالینی در مراکز درمانی تحت درمان قرار گرفتند و در حال حاضر نیز وضعیت بالینی مساعدی دارند. وی درباره علت بروز این اتفاق افزود: همزمان با کنترل علائم بالینی در مبتلایان، نمونهگیری جهت بررسی آزمایشگاهی و تعیین عامل وقوع طغیان، انجام و نمونهها به آزمایشگاه ارسالشده است. اینکه علت بروز این علائم در دانشجویان آلودگی ویروسی، مسمومیت غذایی یا سایر علل بوده است، هنوز مشخص نیست. رئیس اداره بیماریهای منتقله از آب و غذای وزارت بهداشت، تصریح کرد: همکاران ما ضمن تداوم ارائه مراقبتهای بهداشتی موردنیاز، در حال بررسی بیشتر ابعاد موضوع هستند تا با داشتن اطلاعات کافی علت وقوع طغیان مشخص شود.
اظهارات این مقام وزارت بهداشت و درمان در حالی است که گمانهزنیها درباره علت اصلی مسمومیت دانشجویان و کادر درمان و برخی مردم عادی بالاگرفته است و شیوع ویروس جدید با بروز بیماری با علائم گوارشی در کشور تأییدشده است. در روزهای اخیر بیش از ۶۰دانشجو با علائم مسمومیت راهی بیمارستان شدند. متخصصان، علت آن را آلودگی به ویروس جدید گوارشی اعلام میکنند. عدهای از کارشناسان هم شیوع بیماری جدید را بیارتباط با ورود سویههای جدیدی از ویروس کرونا به کشور نمیدانند. زیر سویههای جدید اومیکرون و دلتا میتوانند علائم گوارشی در بیماران را پدید آورند. مسعود مردانی، متخصص بیماریهای عفونی در همین رابطه میگوید: «باید از سوی وزارت بهداشت گروهی برای بررسی وضعیت بیماری دانشجویان شکل بگیرد. لازم است که با نمونهگیری از آنها، علت دقیق بیماری مشخص شود. این گروه باید احتمالات کرونا، عفونتهای ویروسی و مسمومیت غذایی را درباره آنها بررسی کند.» در این میان، حمید سوری، استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی هم در مورد موج مسمومیتهای دانشجویی که در روزهای گذشته در دو خوابگاه به وقوع پیوست و به گفته مقامات بیمارستانی ناشی از یک ویروس بوده است، گفت: «متأسفانه شفافیت لازم از سوی وزارت بهداشت در این زمینه وجود ندارد. معمولاً آلودگیهایی که در جمعیتهای انسانی بسته مانند دانشجویان، دانش آموزان و سربازان صورت میگیرد، میتواند منشأ عفونی ویروسی مانند یک کووید طولانی باشد که عوارض گوارشی ایجاد میکند. حدود یکچهارم تا یکسوم مبتلایان ممکن است دچار این نوع کووید شوند.» با مراجعه به سخنان این دو مقام علمی وابسته به ستاد دولتی کرونا به نظر میرسد عدم شفافیت وزارت بهداشت درباره مسمومیتهای اخیر در خوابگاههای دانشجویی، بازهم پای کووید را به میان کشیده است. ناگفته نماند کشورهای توسعهیافته بهتازگی با یک موج جدید بیماری کرونا روبهرو شدهاند و هماینک کاهش ایمنی ایرانیها در برابر کرونا در بحبوحه افت محسوس رعایت پروتکلهای بهداشتی در جامعه و عدم استقبال ایرانیان از واکسیناسیون کرونا اتفاق افتاده است و علائم بیماری گوارشی در محیطهای آموزشی میتواند نشانهای از شکلگیری خوشههای جدید کرونا در کشور باشد.