افرایش روحیه تهاجمی روسیه در جبهه اوکراین
همدلی| محسن رفیق: حمله روسیه به اوکراین که مسکو از آن بهعنوان عملیات ویژه نظامی یاد میکند، سهماهه شد. جنگ در حالی وارد چهارمین ماه خود میشود که حملات شدیدی آخرین نقطه مقاومت در منطقه لوهانسک را هدف گرفته است؛ همزمان روسیه در تلاش است تا کنترلش را بر مناطق اشغالی در خارکف (شمال شرق اوکراین)، خرسون (جنوب)، زاپوریژیا (جنوب شرق) و دونباس (شرق) از دست ندهد. بنا بر اعلام وزارت دفاع اوکراین، ارتش روسیه با حملات سنگین به منطقه لوهانسک سعی دارد شهرهای سورودونتسک و لیسیچانسک را به تصرف خود درآورد. همزمان درگیری سنگینی نیز در شهرهای پپاسنا و باخموت در استان دونتسک در جریان است و روسیه قصد دارد استراتژی محاصره را در این منطقه پیاده کند. در صورت سقوط باخموت، روسها میتوانند بر یک منطقۀ مهم کنترل یابند که در حال حاضر مرکز فرماندهی اوکراینیها در شرق کشور محسوب میشود.این در شرایطی است که به گزارش رسانهها، به نظر میرسد که جنگ اوکراین با سرازیر شدن تسلیحات غربی به اوکراین برای تقویت ارتش این کشور، تبدیل به باتلاق شده است و در این روند، هویتزرها و پهپادها، تانکهای لهستانی و سایر تجهیزات سنگین همچنان به این میدان نبرد گسیل میشوند. در همین حال، روسیه ظاهراً قصد دارد با ضربه زدن روشمند به ذخایر سوخت و زیرساختها، درحالیکه دستاوردهای نظامی چشمگیری در شرق به دست میآورد، اوکراین را بهزانو درآورد. کرملین همچنین امیدوار است که منافع غرب در این مناقشه سرانجام در میان چالشهای اقتصادی و سایر مشکلات محو شود.خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی از ۹۰روزه شدن جنگ در اوکراین آورده است: «طرح اوکراین، ساده و واضح است؛ برای دریافت تسلیحات غربی و آموزش نحوه استفاده از آنها زمان به دست آورید و سپس یک حمله متقابل در جنوب شرقی انجام دهید. اوکراین امیدوار است سلاحهای غربی قویتری مانند پرتاب کنندههای متعدد، موشکهای ضد کشتی و سلاحهای دفاع هوایی قویتر دریافت کند.»در همین حال، نیروهای روسی محمولههای تسلیحات، انبارهای مهمات و سوخت و زیرساختهای حیاتی غربی را با موشکهای کروز و حملات هوایی هدف قرار میدهند و به نظر میرسد کرملین همچنان هدف بلندپروازانهتری برای قطع کردن اوکراین از سواحل دریای سیاه تا مرز رومانی دارد؛ اقدامی که به مسکو اجازه میدهد تا یک کریدور زمینی به منطقه جداییطلب ترانس نیستریا مولداوی بسازد، اما به نظر میرسد مسکو میداند که این هدف در حال حاضر با نیروهای محدودی که دارد قابلدستیابی نیست.به گزارش آسوشیتدپرس، روسیه این جنگ را کمپینی برای هویت زدایی اوکراین نامیده است؛ کشوری که با رئیسجمهوری یهودی خواهان روابط با غرب است. بسیاری در غرب انتظار داشتند پوتین بسیج گستردهای را برای پر کردن صفوف روسیه اعلام کند؛ اما یک بسیج گسترده احتمالاً نارضایتی گستردهای را در روسیه دامن میزند، احساسات ضد جنگ را دامن میزند و خطرات سیاسی گستردهای را به همراه خواهد داشت. روسیه توانسته است راه اوکراین را بهطور کامل از دریای آزوف قطع کند و در نهایت کنترل کامل بندر کلیدی ماریوپل را پس از محاصرهای نسبتاً طولانی به دست آورد.در آخرین اظهارنظرها درباره آنچه در این مناطق میگذرد، ولودیمیر زلنسکی رئیسجمهور اوکراین وضعیت دونباس را بسیار سخت توصیف کرد و افزود که روسها به دنبال از بین بردن هر چیز زندهای هستند که در آنجا وجود دارد. رئیسجمهوری اوکراین همچنین در جریان سخنرانی روز دوشنبۀ خود در نشست داووس، از جامعه جهانی خواست تا تحریمهای اقتصادی علیه روسیه را تشدید کنند و تسلیحات بیشتری نیز در اختیار کییف بگذارند.در همین حال، رئیس کمیته نیروهای مسلح مجلس نمایندگان ایالاتمتحده طی سخنانی در جلسه شورای روابط خارجی این کشور گفت که آمریکا نباید خواهان تغییر رژیم در مسکو باشد، بلکه باید به تمامیت ارضی روسیه احترام بگذارد. به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، آدام اسمیت، رئیس کمیته سرویسهای مسلح مجلس نمایندگان آمریکا اظهار کرد: «تنها چیزی که ما خواستار آن نیستیم، تغییر رژیم در مسکو است؛ سیاست تغییر رژیم کار درستی نیست. آمریکا میداند که روسیه یک کشور است پس در نتیجه مرزها و حاکمیت خود را دارد. ما باید اطمینان خاطر دهیم که قصد تهدید و یا تغییر رژیم را نداریم.» در ماه آوریل، پسازآنکه جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا در سخنانش گفت که ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه نباید در رأس قدرت باقی بماند، کامالا هریس، معاون رئیسجمهوری آمریکا تصریح کرد که ایالاتمتحده قصد تغییر رژیم در مسکو را ندارد.در همین زمینه، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا نیز تأکید کرد که ایالاتمتحده، فاصله زیادی با تصمیم احتمالی مبنی بر اعزام نیروهای آمریکایی به اوکراین دارد و درعینحال اعلام کرد که تعداد نظامیان ایالاتمتحده در اروپا افزایشیافته است. این در شرایطی است که جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا پیش از حمله روسیه به اوکراین (۲۴فوریه) تصمیم گرفت که سربازان آمریکایی را از کییف خارج کند تا بدین ترتیب بتواند مانع درگیری مستقیم بین نیروها شود، اما بازگشایی سفارت آمریکا در کییف سؤالاتی را در این زمینه ایجاد کرده است که آیا نیروهای آمریکایی برای تضمین امنیت دیپلماتها به اوکراین بازخواهند گشت یا خیر.ژنرال مارک میلی، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا در یک کنفرانس خبری اذعان کرد که تا حدودی در خصوص چنین برنامهها و تصمیمهای بالقوهای مبنی بر بازگشت نیروهای آمریکایی به اوکراین گفتوگو شده است؛ اما او خاطرنشان کرد که این تصمیمات هنوز به دست وزیر دفاع آمریکا جهت بررسی و تصدیق نرسیده است. مارک میلی در این راستا افزود: «هر گونه تصمیمی مبنی بر بازگشت نیروهای آمریکایی به اوکراین ملزم به تصدیق رئیسجمهوری آمریکاست؛ در نتیجه ما با چنین اقدامی فاصله زیادی داریم. ما همچنان در حال بررسی اقدامات لازم هستیم و هیچکدام از آنها هنوز به دست لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا نرسیده است.»مارک میلی همچنین اعلام کرد که تعداد نظامیان ایالاتمتحده در اروپا افزایشیافته و از ٧٨هزار نفر در پاییز گذشته، به ١٠٢هزار نفر در حال حاضر افزایشیافته است. به گفته او، ١٥هزار نیروی نظامی و ١٢اسکادران جنگنده هوایی در منطقه حضور دارند. همزمان لوید آستین نیز از کشورهایی که به تعهدات خود در حمایت از اوکراین پایبندند و برای این کشور بستههای تسلیحاتی ارسال میکنند، قدردانی کرد. او دانمارک را به دلیل ارسال ـموشک هارپون» که امکان دفاع از سواحل اوکراین را فراهم میکند، ستود.او همچنین گفت که جمهوری چک به اوکراین بالگردهای تهاجمی، تانک و سیستمهای راکتی میدهد. وزیر دفاع ایالاتمتحده همچنین اعلام کرد که حدود ٢٠کشور بستههای کمک امنیتی جدید برای اوکراین ارسال کردهاند. آستین پسازاین نشست، به خبرنگاران گفت: «کشورهایی که بستههای جدید را اعلام کردند، شامل ایتالیا، دانمارک، یونان، نروژ و لهستان میشوند.»از سوی دیگر، الکسی ناوالنی منتقد زندانی دولت روسیه که در لیست ۱۰۰چهره تأثیرگذار مجله تایم قرار گرفته در مطلبی برای مجله تایم نوشت: «ولادیمیر پوتین به جهان یادآوری میکند که دیکتاتوری همیشه به جنگ ختم میشود.» به گزارش پایگاه خبری بیزنس اینسایدر، الکسی ناوالنی منتقد زندانی دولت روسیه که در لیست ۱۰۰چهره تأثیرگذار مجله تایم قرار گرفته درباره ولادیمیر پوتین رئیسجمهوری روسیه گفت: «شاید هدف اصلی پوتین این است که درسی بدهد، به همه، از رهبران جهان گرفته تا کارشناسان و حتی مردم عادی. او بهطور بهخصوص در سال ۲۰۲۲ خیلی در این نقش خوب عمل کرده است.»ناوالنی اضافه کرد: «پوتین بار دیگر به ما خاطرنشان کرد که مسیری که با فقط کمی تقلب در انتخابات آغاز میشود، همواره به دیکتاتوری ختم میشود. این درسی است که هرگز نباید فراموش میکردیم.» او همچنین به انتقاد از آن دسته از رهبران جهانی پرداخت که برای توجیه تعاملات خود با پوتین، سالها ریاکارانه درباره یک رویکرد واقعبینانه و فواید تجارت بینالمللی سخن گفتند.ناوالنی افزود: «آنها با این کار امکان بهره بردن از نفت و گاز روسیه را برای خود فراهم کردند، درحالیکه تسلط پوتین بر قدرت محکمتر شد. در میان تحریمها و کمکهای اقتصادی و نظامی، این جنگ بسیار پرهزینهتر از آن قراردادهای پرسود نفتی و گازی است؛ قراردادهایی که امضایش را با نوشیدنی جشن میگرفتند.» الکسی ناوالنی که برجستهترین منتقد ولادیمیر پوتین است و سالها تلاش کرده تا فساد در کرملین و دیگر حلقههای نزدیک به آن را برملا کند، در حال حاضر در زندان به سر میبرد؛ اتهامات او اغلب ناشی از انگیزههای سیاسی خوانده میشود.