سویه جدید کرونا و عادی انگاری بیماری در ایران

بر اساس آخرین به‌روزرسانی اپلیکیشن ماسک، روند بستری در تمامی استان‌های کشور همچنان کاهشی یا پایدار است. شاخص بستری کل روزانه در همه استان‌ها به زیر ۵ نفر در هر صد هزار نفر جمعیت اعلام‌شده است یا در برخی استان‌ها این رقم در حال دستیابی است. همچنین بر اساس آخرین رنگ‌بندی منتشرشده از سطح نقشه جغرافیایی ایران، با عبور کشور از خیز پنجم کرونا، ۲۸۴ شهرستان در وضعیت آبی و ۱۵۳ شهرستان در وضعیت زرد قرار گرفتند و تهران و ۱۴ مرکز استان دیگر در وضعیت آبی کرونا به سر می‌برند. بااین‌حال باید بسیار مراقب ورود و شیوع سویه جدید اومیکرون به کشور بود. مسئول فنی سازمان جهانی بهداشت گفته گونه اومیکرون در 40 کشور شناسایی‌شده است، اما دلتا همچنان گونه غالب کرونا در سطح جهان است. به نظر چند متخصص که با خبرگزاری رویترز مصاحبه کرده‌اند، بر اساس مطالعات اولیه، شواهد قوی وجود دارد که نشان می‌دهد اومیکرون، واکسن‌ها را کم اثر می‌کند و این سویه جدید که در چند جهش کلیدی خود، ویژگی‌هایی از سویه‌های قبلی بتا و گاما را به ارث برده، آسیب‌پذیری کمتری در برابر واکسن‌ها دارد. سویه جدید کرونا اکنون پشت مرزهای ایران است و ویروس جهش‌یافته آفریقایی در کشورهایی مثل عربستان سعودی و امارات متحده عربی و ترکیه مشاهده‌شده است. بااین‌وجود نمی‌توان به ضرس قاطع بیان کرد که ویروس جدید در ایران مشاهده نشده است چراکه در خصوص ویروس دلتا و پیک پنجم بیماری، بیماری در کشور پراکنده بود اما فناوری و تجهیزات آزمایشگاهی موجود در کشور امکان شناسایی ویروس را نداشت و بر این اساس، گزارشی در خصوص بیماری منتشر نمی‌شد و وزارت بهداشت و درمان و ستاد ملی کرونا اصل بیماری و پیک پنجم را انکار می‌کردند.
علی‌رغم هشدارهای جهانی درباره شیوع سویه جدید کرونا، وزارت بهداشت و درمان اعلام کرده است که دیگر شهر قرمزی در کشور وجود ندارد؛ همین مسئله منجر به عادی‌سازی بیماری و رعایت نشدن پروتکل‌های بهداشتی در سطح جامعه به رقم بی‌سابقه و نگران‌کننده 30 درصد شده است. به اسم اینکه تهران و دیگر شهرها و استان‌ها آبی و زرد شده است، تمامی فعالیت‌های اجتماعی در سینماها و ورزشگاه‌ها و استادیوم‌ها و تالارها از سر گرفته‌شده است. به نظر می‌رسد ماجرای کرونا در پیک پنجم بیماری این بار در پیک ششم تکرار شود چراکه تحت عنوان واکسیناسیون و رتبه اول سرعت واکسیناسیون در دنیا، دولت، عادی انگاری می‌کند و تا در توان داشته و دارد نسبت به لغو دورکاری‌ها و بازگشایی دانشگاه‌ها و مدارس اقدام کرده است. وضعیت حمل‌ونقل عمومی در مترو و اتوبوس‌های درون‌شهری هم به جهت تراکم جمعیت و عدم تهویه و فقدان فضای کافی برای فاصله‌گذاری اجتماعی بر نگرانی‌ها افزوده است. ورود اومیکرون به کشور قطعی است اما دولت، لزومی به بازنگری در بازگشایی‌ها نمی‌بیند. در حال حاضر مدارس و دانشگاه‌ها با حضور دانش‌آموزان و دانشجویان در حال فعالیت هستند و گزارش‌های نگران‌کننده‌ای درباره مبتلای دانش‌آموزان و دانشجویان به بیماری کرونا منتشر می‌شود. به آمار منتشرشده از سوی وزارت بهداشت و درمان و ستاد ملی کرونا و اپلیکیشن ماسک که وابسته به این دو نهاد دولتی است نمی‌توان اعتماد کرد و دل بست. تنها در شهر اصفهان طی دو هفته گذشته متأسفانه سه خبرنگار و فعال رسانه‌ای در اثر ابتلا به بیماری کرونا و با وجود تزریق دو دز واکسن، جان خود را ازدست‌داده‌اند یا در ۲۵ روز گذشته از مجموع ۵۱۵ بازدید انجام‌شده از مدارس استان قم، ۷ کلاس درس به‌واسطه تست مثبت ۴۸ دانش‌آموز، تعطیل‌شده است. از سطح کشور خبر می‌رسد که اقدامات بهداشتی و آزمایش کرونا تنها در برخی مدارس و دانشگاه‌ها و به‌صورت محدود انجام می‌گیرد و شرایط بهداشتی بسیار نگران‌کننده ارزیابی‌شده است؛ حتی در تهران که ادعاشده است واکسیناسیون ۸۷ درصدی انجام‌شده است و ۹۳ درصد مدارس اکنون از مجوز بازگشایی برخوردار هستند گزارش می‌شود که تنها 20 درصد خانواده‌های دانش‌آموزان با بازگشایی مدارس موافقت خود را اعلام کرده‌اند. این در حالی است که رسانه‌های وابسته به دولت اعلام می‌کنند پس از نزدیک به دو سال از همه‌گیری ویروس کرونا با واکسیناسیون گسترده جامعه، زمینه بازگشایی مدارس و حضور دانش‌آموزان در کلاس‌های درس از نخستین روز آذرماه فراهم‌شده است و نتایج نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که ۵۹.۴ درصد از خانواده‌های تهرانی با بازگشایی مدارس، موافق و ۴۰.۶ درصد مخالف هستند؛ اما با وجود چنین ادعایی از سوی رسانه‌های دولتی، معلوم نیست که چرا همچنان مدارس و دانشگاه‌ها در سطح تهران کمترین استقبال را نسبت به شرکت در کلاس‌های درس و آموزش حضوری داشته‌اند.
در ادامه می‌توان در خصوص سرنوشت و فرجام سویه اومیکرون در ایران چنین نتیجه‌گیری کرد که ویروس جهش‌یافته به‌تنهایی منجر به‌شدت بیماری و کاهش اکسیژن خون و بستری مبتلایان در بیمارستان‌ها و بخش‌های مراقبت ویژه نشده است، اما خطر ویروس می‌تواند به‌صورت ترکیبی با سویه‌های آلفا و بتا و دلتا و ویروس سرماخوردگی اتفاق افتد و با توجه به اینکه واکسن‌های موجود در ایران و دنیا می‌توانند در برابر ویروس حتی در دز سوم بی‌اثر باشند، هر گونه عادی انگاری و ترغیب و تشویق جامعه به تمکین نکردن نسبت به پروتکل‌های بهداشتی و فقدان ضمانت‌های لازم دولتی و حکومتی در خصوص رعایت شیوه‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها، به‌طورقطع باعث رقم خوردن پیک ششم کرونا در کشور و فاجعه‌ای به‌مراتب خطرناک‌تر از پیک پنجم می‌شود. عدم شناسایی اومیکرون در ایران به معنای عدم حضور ویروس در کشور نیست و باید بدون فوت وقت نسبت به بازگشایی‌های هم‌زمان و ترکیبی تجدیدنظر کرد و در اولین گام، مدارس و دانشگاه‌ها را به حالت قبلی بازگرداند. همچنین با توجه به اینکه پروتکل خاصی برای جلوگیری از ورود سویه اومیکرون و اعمال قرنطینه و محدودیت برای پروازهای ورودی و خارجی به فرودگاه‌های کشور تاکنون ابلاغ نشده است و گزارش‌ها در خصوص اینکه پلیس گذرنامه برخلاف مقررات سازمان هواپیمایی کشوری مبنی بر ممنوعیت پروازهای مستقیم و غیرمستقیم برنامه‌ای و موردی از هفت‌کشوری که سویه جدید ویروس در آن‌ها شیوع یافته است، به اتباع کشورهای هند، پاکستان و آفریقای جنوبی اجازه ورود به برخی استان‌های کشور ازجمله خوزستان را داده است، می‌توان تصور کرد که سوغات مسافران ایرانی جمعه سیاه ترکیه و مسافرانی که با گذرنامه و گواهی واکسیناسیون از کشور خارج یا به کشور وارد می‌شوند، اومیکرون خواهد بود. آنچه مسلم است؛ خطر سویه جدید بیماری بیخ گوش مردم ایران خودنمایی می‌کند، مخصوصاً اینکه در روزهایی که جهان در هراس از انتشار سویه جدید و خطرناک ویروس کرونا موسوم به اومیکرون تدابیر شدیدی را برای جلوگیری از ورود مسافر از آفریقا اتخاذ کرده، مقامات کشور چند روزی میزبان هیأت ‌هایی از کشور آفریقایی زیمبابوه به‌منظور گسترش روابط اقتصادی بوده‌اند که این ویروس در آنجا شیوع یافته است. نباید فراموش کرد که با شیوع اولیه کرونا در جهان و درحالی‌که اکثر کشورها پذیرش مسافر از چین را محدود و ممنوع کرده بودند، گروه‌هایی از گردشگران چینی با هواپیمایی ماهان وارد ایران می‌شدند؛ بنابراین باید سویه جدید بیماری را جدی گرفت به‌ویژه اینکه در فاصله زمانی پس از پیک‌های چهارم و پنجم بیماری در کشور، برخی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی و پزشکی و پایگاه‌های اورژانس در کشور به علت مهاجرت و ترک شغلی پزشکان متخصص و کادر درمان یا با کمبود جدی نیرو مواجه شده‌اند یا در اصل تعطیل‌شده‌اند و در این شرایط می‌توان اعتراف کرد که نظام سلامت کشور دیگر توان قبلی در برابر موج جدید بیماری را نخواهد داشت.