جلال‌الدین همایی؛ از شعر تا ریاضی

جلال‌الدین همایی فرزند‌ میرزا ‌ابوالقاسم‌ محمدنصیر، متخلص‌ به‌ طرب‌ و جدش‌ ملامحمدرضا همای‌‌شیرازی‌، هردو از شعرا و دانشمندان‌ معروف‌ زمان خود بودند. از کودکی به ادبیات عرب و حکمت و فلسفه روی آورد. در ۱۱سالگی به‌مدرسه نماورد اصفهان رفت و ۲۰سال به‌تحصیل ادبیات عرب، فقه، اصول، تفسیر، درایه، رجال، هیئت، نجوم، استخراج تقویم، ریاضی، طب و فلسفه اشتغال داشت. پس از آن به‌نظام آموزشی جدید پیوست و به‌تدریس در مدرسه‌ها پرداخت، مدتی در تبریز تدریس کرد و سپس به‌تدریس ادبیات در دارالفنون، دبیرستان نظام و دانشکده افسری روی آورد. پس از تاسیس دانشگاه تهران، دوره دکتری در دانشکده‌های حقوق و ادبیات تدریس می‌کرد و عضو فرهنگستان ایران شد. مدتی هم در دانشگاه‌های بیروت و لاهور تدریس کرد. استاد همایی شعر هم می‌سرود و سنا تخلص می‌کرد. بیش از ۱۵هزار بیت او در دیوان سنا به‌کوشش دخترش به‌چاپ رسیده است. از مشهورترین اشعار او شعری در وصف مسجد کبود تبریز و تاسف از ویرانی آن است. او در فن سرودن ماده تاریخ نیز چیره دست بود و از جمله ماده تاریخ وفات خود را پیش از وفات سرود! جلال‌الدین همایی در ۲۹ تیر ۱۳۵۹ و در ۸۱ سالگی درگذشت و در تخت فولاد اصفهان به‌خاک سپرده شد. برخی از آثار همایی: تاریخ ادبیات ایران ۲ جلد، غزالی نامه ‌«شرح حال امام محمد غزالی‌»، تصحیح‌کتاب نصیحه‌الملوک امام محمد غزالی، تصحیح مثنوی ولدنامه با مقدمه مفصل، تصحیح کتاب التفهیم ابوریحان بیرونی با تحقیقات مفصل، تصحیح‌کتاب مصباح‌الهدایه و مفتاح‌الکفایه اثر عزالدین محمود کاشانی، تصحیح معیارالعقول منسوب به‌ شیخ‌الرئیس ابوعلی‌سینا در فن جراثقال، مقدمه بر اخلاق ناصری تألیف خواجه نصیرالدین طوسی.