توقیف معیشت در گمرکات

همدلی|  قصه دپوی کالاهای اساسی در بنادر سر درازی دارد. دپوی این کالاها در بنادر در حالی است که در دولت دوازدهم، رشد عجیبی در قیمت مواد خوراکی گزارش شده است. بر اساس گزارش‌ها، از ابتدای دولت دوازدهم تاکنون قیمت مواد غذایی پرمصرف به شدت افزایش یافته است. مثلا قیمت چای از بسته‌ای حدود ۲۰هزار تومان در خرداد ۴ سال قبل به بالای ۱۰۰هزار تومان در خرداد امسال رسید. قیمت هر کیلو برنج خارجی هم از ۵۵۰۰تومان به حدود ۲۵۰۰۰تومان افزایش یافته است. این گرانی‌ها در حالی است که طی روزهای اخیر آمارهای مختلفی درباره میزان دپوی کالاهای اساسی در بنادر گزارش شده، چند هفته پیش آمارها از گیر کردن حدود هشت میلیون کالاهای اساسی در گمرک حکایت می‌کردند، اما بر اساس آماری که روز گذشته از سوی مسئولان گمرک خبرساز شد، حالا حداقل دو میلیون کالای حبس شده در یکی از مهم‌ترین بنادر وارداتی کشور وجود دارد که عدم عرضه آن‌ها به بازار این‌روزها همزمان شده با اخبار افزایش قیمت کالاهای اساسی. آنطور که مسئولان گمرک ایران می‌گویند حداقل دو میلیون تن کالای اساسی ترخیص شده در بندر امام خمینی(ره) امکان خروج نداشته و در محوطه بندر مانده است؛ البته این موضوع محدود به بندر امام نیست. در این میان حتی بگیر و ببندهای پلیسی نیز کارساز نبوده تا این ماجرا پای ثابت داغ‌ترین‌های اقتصادی باشد. اوایل خرداد امسال بود که معاون قضایی دادستان کل کشور با اشاره به رسوب شش میلیون تن کالای اساسی در گمرکات بنادر کشور گفت: «این کالاهای اساسی باید به فوریت ترخیص شود». حالا بیش از یک ماه از آن‌روزها گذشته، اما ماجرای دپو همچنان ادامه دارد. دو روز گذشته نیز گزارش‌ها از بلاتکلیفی یک میلیون و 300 هزار تن کالای اساسی روی آب خبر دادند. این یعنی با وجود تمامی مصوبات و دستور‌العمل‌ها برای ترخیص کالاهای اساسی، همچنان روند رو به رشد دپوی کالا در گمرک و بنادر ادامه دارد. به نظر می‌رسد کشور همزمان با تحریم، گرفتار سوءمدیریت داخلی نیز است. چرا که طی یکسال اخیر، افکار عمومی شاهد جلسات پیاپی دولتی‌ها برای افزایش قیمت، دپوی چندباره میلیون‌ها تن کالا در گمرک و بنادر، کمیابی کالاهای اساسی و معضلات این چنینی بوده‌اند. به گزارش ایسنا، از عمده ترین دلایل دپوی حدود ۶.۵ میلیون تنی کالاهای اساسی در گمرک و بنادر، مشکلات تامین ارز  اعلام می‌شود، ولی در همین بین این روزها آن دسته از کالاهایی هم که به هر ترتیبی و بر اساس مصوبات موجود به صورت قطعی یا درصدی ترخیص می‌شود، با مشکل دیگری تحت عنوان حمل و نقل مواجه شده است. مهرداد جمال ارونقی - معاون فنی گمرک ایران - در این رابطه به ایسنا، گفت: «در حال حاضر حجم تخلیه کالا از کشتی افزایش یافته و با وجود تسریعی که در ترخیص صورت گرفته، همچنان حجم خروجی از بنادر پایین بوده و این بر رسوب کالا و دپوی آن می‌افزاید». 
وی به طور خاص به جریان ترخیص کالا در بندر امام خمینی(ره) که بیشترین حجم کالای اساسی در آن دپو شده اشاره کرد و افزود: «در حال حاضر از حدود هفت میلیون تن کالای موجود در بنادر و آنچه در شناورها وجود دارد، بیش از ۳.۴ میلیون تن کالا در بندر امام موجود و بالغ بر یک میلیون تن هم در شناورهای کنار اسکله یا منتظر در لنگرگاه در این بندر قرار دارد و در حالی که میزان تخلیه بار از شناورها به روزانه حدود ۱۰۰ هزار تن می‌رسد و در جریان ترخیص قرار می‌گیرد، اما خروجی از بندر برای کالاهای ترخیص شده حدود ۳۰ هزار تن است که ۲۳ هزار تن در کامیون ها و حدود هفت هزار تن به صورت ریلی جابه‌جا می‌شود». 
معاون فنی گمرک ایران با بین این‌که در این حالت ۷۰ هزار تن به کالاهای رسوبی و دپو شده اضافه می‌شود، یادآور شد: «با توجه به شرایط فصل میزان کامیون ها برای حمل کالا کاهش یافته است؛ به طوری اکنون علیرغم افزایش خروجی، کالای موجودی در حال افزایش است و برای رفع این مشکل به حداقل ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ کامیون نیاز داریم». 
این مقام مسئول در گمرک ایران تاکید کرد که در حال حاضر، دو میلیون تن کالای اساسی ترخیص شده در بندر امام وجود دارد که با کمبود وسیله حمل مواجه و از بندر خارج نشده است.  ارونقی همچنین آمار مقایسه ای تخلیه و بارگیری کالای اساسی در بندر امام خمینی(ره) از ابتدای سال تا ۲۰ تیرماه را اعلام کرد و گفت: «جمع کل بارگیری در این دوره ۴.۱ میلیون تن بوده در حالیکه این میزان در مدت مشابه سال گذشته بالغ بر ۴.۹ میلیون تن بوده است که نشان دهنده کاهش ۱۶ درصدی بارگیری در بندر امام است. این در حالی است که موجودی کالای اساسی در این بندر ۵۵ درصد، تعداد کشتی در حال تخلیه ۴۳ درصد و کشتی های در لنگرگاه ۲۱۴ درصد افزایش داشته است». 
وی یادآور شد که در حال حاضر تمامی انبارهای بندر امام پر شده و آنچه تخلیه می‌شود، در محوطه قرار گرفته که زیر آفتاب شدید و رطوبت قرار دارد و خود شرایط نامناسبی را برای نگهداری کالا ایجاد می‌کند. انباشت کالاهای اساسی در بندر امام خمینی(ره) و خروج آن موضوعی بود که در ابتدای سال جاری به طور ویژه مورد بررسی قرار گرفت و طی پیشنهاداتی به رئیس جمهور، وی موافقت خود را اعلام و مصوبات که در اهم آن رفع موانع ارزی و تمدید ترخیص ۹۰ درصدی بود در دستور کار قرار گرفت. در این مدت گرچه برخی مشکلات ارزی همچنان پابرجاست، ولی به هر ترتیب اقداماتی صورت گرفت و ترخیص تسریع شد، ولی ظاهرا جریان حمل مانع پررنگ تری در خروج کالا و کاهش دپو شده است.