عباس امیرانتظام؛ سیر عجیب یک پرونده

 امیرانتظام قدیمی‌ترین زندانی سیاسی پس از انقلاب به‌شمار می‌رفت که از ۲۸ آذر ۱۳۵۸ تا ۱۳۷۵ در زندان به‌سر برد. او از هواداران مصدق بود و از سال ۳۲ به‌نهضت مقاومت‌ملی پیوست و با رهبران آن به‌ویژه مهدی بازرگان ارتباط نزدیک داشت. روابط او با بازرگان از دانشگاه تهران آغاز شده بود، زمانی که بازرگان استاد و رئیس دانشکده فنی بود و امیرانتظام دانشجوی مورد احترام و اعتماد بازرگان بود و در جریان انقلاب به‌عنوان نماینده بازرگان با شاپور بختیار مذاکره کرد و سرانجام بختیار را متقاعد کرد تا از نخست‌وزیری استعفا بدهد. وی در زمان نخست‌وزیری بازرگان، چندین مسئولیت از جمله معاونت نخست‌وزیری و سخنگویی دولت را برعهده داشت. او هم‌چنین به‌عنوان سفیر ایران در اسکاندیناوی و نماینده ویژه رئیس دولت در مذاکره با کشورهای اتحاد شوروی و آمریکا فعالیت کرده‌ بود. در زمانی که او به‌عنوان سفیر در اسکاندیناوی مشغول کار بود، پس از گروگان‌گیری در سفارت آمریکا، او را به ایران احضار و به اتهام ارتباط با آمریکا محاکمه کردند. دانشجویان تسخیرکننده سفارت آمریکا معتقد بودند که وی جزو عوامل آمریکا در دولت موقت بود. یکی از شواهدی که ضد او مطرح شد این بود که سفیر آمریکا در نامه خود به او، نوشته «آقای امیرانتظام عزیز» در حالی که به‌کارگیری واژه عزیز جزو عُرف روابط بین‌الملل است. امیرانتظام به اعدام محکوم شد، اما با تلاش‌های بازرگان، حکم او به‌حبس ابد کاهش یافت و چندسال به‌دلیل شدت بیماری و نیز جراحی‌های پی‌درپی، در خانه‌اش تحت نظر بود.روز گذشته محمدحسین متقی بازپرس پرونده امیرانتظام در گفتوگو با روزنامه مستقل گفت که شهید قدوسی به امام گفت که امیرانتظام بی‌گناه است.  او که زاده ۲۷ مرداد ۱۳۱۱ بود ۲۱ تیر ۱۳۹۷ در تهران درگذشت. جوایز بین‌المللی: جایزه بین‌المللی حقوق بشر «برونو کرایسکی» در سال ۱۳۷۵. جایزه بین‌المللی شهامت اخلاقی «کرانسکی» در سال ۱۳۸۳. جایزه بین‌المللی حقوق بشر. کتاب‌شناسی: آن سوی اتهام، جلد نخست خاطرات امیرانتظام. آن سوی اتهام، جلد دوم محاکمه و دفاعیات امیرانتظام در دادگاه انقلاب.