آتشسوزی جنگلهای اطراف گچساران وارد پنجمین روز خود شد
همچنان آتش، همچنان زاگرس
همدلی| چندسالی است که با شروع فصل گرما مناطق کوهستانی جنوب در رشته کوه زاگرس جولانگاه شعلههای آتشی است که هم گونههای گیاهی و جتنوری منطقه را به آتش میکشد و هم نیروهای مردمی، تشکلهای مردمنهاد حافظ محیطزیست و ماموران دولتی حفاظت از محیطزیست را خسته و فرسوده میکند وگاه برخی از آنان در شعلههای این آتش وحشی نیز جان میسپارند. هنوز حماسه البرز زارعی جوان حافظ محیطزیست گچسارانی از یاد نرفته است.
در روزهای گذشته نیز مناطقی از جنگلهای کوه نارک گچساران در استان کهگیلویه وبویراحمد گرفتار آتش شد و علیرغم حضور فعالان محیطزیست و تشکلهای مردمنهاد و تلاش بیوقفه آنان، همچنان درختهای بلوط و زالزاک این منطقه گرفتار آتشاند.
امید سجادیان دبیر تشکلهای استان و نهضت سبز زاگرس در گفتوگو با همدلی در این ارتباط گفت:«عدم برنامهریزی بلندمدت سازمانهای متولی از جمله محیطزیست، منابع طبیعی، مدیریت بحران، فرمانداریها برای کنترل آتشسوزیها و نبود تجهیزات کافی باعث مخرب شدن آتشسوزیها شده است.»
سجادیان افزود:«سازمانهای متولی باید مکانهای آتشسوزی با ریسک بالا را شناسایی و عوامل آتشسوزیها را با همراه تاریخچه، میزان تخریب، یکسری پارامترها و دادههای کاربردی را تعیین کند و براساس این دادهها و عوامل یک برنامه جامع مدیریت حریق را تببین تا براساس این پروتکل در آتشسوزیها عمل کنند.»
دبیر تشکلهای محیطزیست و منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد گفت:«آتشسوزی جنگلهای منطقه نارک گچساران به دلیل عدم حضور به موقع نیروهای متولی و بسیج نیروها در ساعات اولیه، فرصت طلائی اطفای حریق از بین رفته و آتش به سایر نقاط گسترش یافت. همچنین نبود بالگرد برای اعزام نیرو در مناطق صعبالعبور کار را سخت و باعث شد آتش به منطقه حفاظت شده خومی برسد.»
امید سجادیان درباره نبود مدیریت نیروها در منطقه آتشسوزی گفت:«با توجه به اینکه بعد از گسترده شدن آتشسوزی دستگاههای متنوعی در آتش حضور پیدا میکنند، مدیریت و فرماندهی واحدی برای کنترل، نقطهیابی، موقعیتیابی و هلی بورن دقیق نیروها در مناطق به شکل موثری وجود نداشته و نتوانستیم به خوبی از تجارب سالیان گذشته استفاده کنیم.»
یک فعال محیطزیستی دیگر که خود در منطقه حضور دارد نیز درباره دشواریهای موجود در روند خاموشسازی جنگلهای زاگرس به خبرنگار همدلی توضیحاتی ارائه داد. آرش نیکخو در این باره گفت:«بخشی از کوه خومی به همراه کوه دیل جزو مناطق حفاظت شده در استان کهگیلویه و بویراحمد است. تاکنون حدود ۷۰نیروی مردمی، منابع طبیعی، محیطزیست از سراسر استان در منطقه حضور پیدا کردند، ولی گرمای بالای هوا، نبود امکانات کافی و نیروی پشتیبانی کافی باعث کند شدن روند کنترل آتش شده است. متاسفانه در یکی دو روز اول آتشسوزی اطلاعرسانی و امداد جمعی برای اطفای حریق شکل نگرفت و بعد از آن تمامی تلاشها فقط سرعت تخریب را کندتر کرده است.»
نیکخو که خود در منطقه آتشسوزی حضور دارد، افزود:«فعالان مردمی و برخی نیروهای داوطلب از عدم اطلاعرسانی به موقع آتشسوزی گلایه داشتند و معتقدند هر دقیقه دیرتر آگاه شدن، اطفای حریق را سخت و سختتر خواهد کرد. همچنین برخی نیروهای منابع طبیعی به علت عدم نقطهیابی مناسب برای فرود بالگرد، در جاهایی پیاده شدند که مسافت برای رسیدن به خط آتش را دوبرابر و نیروها را خسته کرده بود.»
این فعال محیطزیست ادامه داد:«از دیگر مشکلاتی که وجود دارد نبود بالگرد مختص سازمان محیطزیست و منابع طبیعی بسیاری از مشکلات ما مانند کوهنوردی تا رسیدن به خط آتش، خستگی ناشی از پیادهروی در کوهستان در هوای گرم و عدم حضور به موقع را حل خواهد کرد که در نتیجه میزان شدت آتش و کاهش تخریبات را موجب میشود. چون بالگرد از سازمانها و ادارات دیگر قرض گرفته میشود، هماهنگی و بروکراسی اداری زمانبری نیاز است و در طول این مدت آتش به سایر مناطق رسیده و از کنترل خارج میشود.»
آرش نیکخو ادامه داد:«آتشسوزی جنگلهای نارک گچساران چهارمین روز خود را پشت سر و وارد پنجمین روز شد. آتشی که از مناطق تحت پوشش منابع طبیعی در نارک گچساران آغاز شد، پیشروی و به منطقه حفاظت شده کوه خومی رسید. خط آتش در خومی به حدود ده کیلومتر و ارتفاع آتش تا پنج متر میرسید. نیروهای منابع طبیعی در مقابل دمای هوا و وزش باد نتوانستند مقاومت کنند و هر لحظه مجبور به فرار به دیگر مناطق و ایجاد آتشبر میشدند. نبود پشتیبانی در تامین آب آشامیدنی و نیروی پشتیبانی باعث شد تا توان نیروها تحلیل رود.»
این فعال محیطزیست ادامه داد:«عدم آموزش نیروهای داوطلب هر لحظه ممکن است هزینههای محیطزیستی آتش را به هزینه جانی تبدیل کند. در همین آتشسوزی متاسفانه یک عدد دستگاه دمنده منفجر شد و با خوششانسی تمام خسارت جدی به بار نیاورد، ولی باعث سوختگی سطحی یکی دو تن از داوطلبان اعزامی از سوی بسیج شد.»
تا امروز 20تیرماه شهرستان گچساران هم به لحاظ تعداد و هم به لحاظ وسعت یکی از مناطق عمده آتشسوزی در زاگرس بوده است که نیاز است مدیران گچساران تجدید نظر ویژهای به این موضوع داشته باشند. پیش از این آتشسوزی در دو ماه گذشته، منطقه حیاتی و حفاظت شده «دیل» که جایگاه صدها گونه جانوری از جمله کل و بز، انواع درنده و خزنده از جمله افعیها است، به شکل وسیعی به مدت یک هفته سوخت و تخریبات زیادی به بار آورد. همچنین بخش دیگری از کوه «خومی» دوماه قبل در آتش سوخت و صعبالعبور بودن به عنوان دلیل اصلی حجم تخریبات بیان شد.
نیکخو که خود دستاندرکار آموزش نیروهای داوطلب مردمی نیز هست در این باره گفت:«آموزش و تجهیز مردم محلی و همکاری با دهیاریها به شکل قابل ملاحظهای تعداد و وسعت آتشسوزیها را کاهش داده است که البته در تمامی مناطق استان به یک اندازه نبوده و همچنان تلاشها در جهت فرهنگسازی ادامه دارد که نیاز به همکاری جدی آموزش و پرورش را میطلبد»