واشنگتن در پی مهار اژدهای زرد

همدلی|  محسن رفیق: کاخ سفید به رهبری جو بایدن، در راستای عملیاتی کردن برنامه تحت فشار قرار دادن چین به عنوان مهم‌ترین رویکرد سیاست خارجی آمریکا در صحنه بین‌الملل، هر روزه تحرک جدیدی را در این قالب رقم می‌زند. این در حالی است که در حال حاضر، بهانه‌‌ای مانند وخامت سوءاستفاده‌های حقوق بشری علیه جمعیت اویغور در سین‌کیانگ چین باعث شده است تا دولت جدید آمریکا، ورود به برنامه سیاست مهار چین را از این روزن، مورد پیگیری قرار داده و در اولین قدم تحریم برخی شرکت‌های چینی را در دستور کار خود قرار دهد. پیش از این خبرگزاری رویترز گزارش داده بود که دولت جو بایدن قصد دارد تعداد بیش از ۱۰ شرکت چینی دیگر را به بهانه موارد ادعایی نقض حقوق بشر و تجسس پیشرفته در منطقه سین‌کیانگ به فهرست سیاه تحریم‌های اقتصادی خود اضافه کند.
به گزارش ایسنا، به نقل از پایگاه سی.ان.بی.سی، ماه گذشته میلادی نیز وزارت بازرگانی آمریکا نام پنج شرکت و طرف چینی دیگر را به فهرست سیاه این تحریم‌ها از بابت ادعای کار اجباری در این منطقه غرب دور چین اضافه کرده بود. برخی منابع دیگر نیز در این زمینه اظهار کردند که این تحریم‌های اعمال شده از سوی وزارت بازرگانی آمریکا بخشی از تلاش‌های دولت بایدن به منظور پاسخگو کردن چین در قبال موارد نقض حقوق بشر است.
چین البته اتهامات مطرح شده علیه خود در خصوص وقوع نسل‌کشی و کار اجباری در سین‌کیانگ را رد و تصریح کرده است که سیاست‌هایش در این منطقه به منظور مقابله با جدایی‌طلبان و افراط‌گران مذهبی بوده است که در پی افزایش تنش‌ها بین اعضای قوم عمدتا مسلمان اویغور و اعضای قوم ‌هان، بوده‌‌‌اند. با این وجود وزارت بازرگانی آمریکا روز جمعه در مجموع 23شرکت چینی را که به طور مستقیم از برنامه مدرن‌سازی نظامی چین حمایت می‌کنند، در لیست تحریم‌های خود قرار داد.
در همین رابطه، سخنگوی وزارت امورخارجه چین به اقدام اخیر آمریکا برای قرار دادن نام تعدادی شرکت چینی نهاد در لیست سیاه واکنش نشان داد. بنابر گزارش وب سایت وزارت امورخارجه چین، وانگ در پاسخ به این سوال که آیا پکن از قرار گرفتن نام 23شرکت چینی در لیست سیاه آمریکا به دلیل نقض حقوق بشر و نظارت‌های گسترده بر منطقه سین کیانگ گفت: «چین به شدت با این اقدام مخالف است و تمام اقدامات لازم را برای محافظت از حقوق و منافع مشروع و قانونی شرکت‌های چینی و مقابله با تلاش‌های آمریکا برای مداخله در امور داخلی چین به کار می‌گیرد.»
وزارت بازرگانی چین نیز روز گذشته در بیانیه‌ای در واکنش به این تحریم‌های جدید آمریکا، اعلام کرد:«این یک فشار غیرقابل توجیه علیه شرکت‌های چینی و یک نقض آشکار و جدی قوانین تجاری و اقتصادی است. دولت پکن به طور قاطع مخالف چنین اقدامی است.» این وزارتخانه همچنین از دولت واشنگتن خواست تا تصمیمش را تغییر دهد و هشدار داد که دولت پکن دست به اقدامی تلافی‌جویانه می‌زند و ادامه داد: «ما اقدامات لازم را در دفاع از حقوق مشروع و منافع خود انجام می‌دهیم.»
از سوی دیگر گسترش فعالیت‌های هسته‌‌ای چین نیز به شدت از سوی آمریکایی‌ها، رصد می‌شود. به گفته فرستاده آمریکا به کنفرانس خلع سلاح در شهر ژنو سوئیس، پکن ممکن است به ‌زودی به سلاح‌های هسته‌ای نامتعارفی همچون زیردریایی‌های بدون سرنشین و موشک‌های با نیروی هسته‌ای دست یابد. به گزارش پایگاه دویچه وله، رابرت وود، فرستاده آمریکا به کنفرانس خلع سلاح در شهر ژنو در این زمینه گفت: «چین به دنبال توسعه سیستم تسلیحات هسته‌ای پیشرفته است؛ موضوعی که به گفته این دیپلمات آمریکایی متخصص در امور خلع سلاح، می‌تواند باعث اخلال در ثبات راهبردی جهانی شود.» او عنوان کرد که به زودی ممکن است سلاح‌های هسته‌ای غیر متعارفی همچون زیردریایی‌های بدون سرنشین و موشک‌هایی که با نیروی هسته‌ای کار می‌کنند، تبدیل به بخشی از زرادخانه هسته‌ای چین شوند.
وود در ادامه اظهار کرد:«تصاویر ماهواره‌ای نشان دهنده اقدام چین در ساختن ۱۱۹ سیلوی جدید در جنوب غرب این کشور مشابه با سیلوهای جای‌دهنده تسلیحات هسته‌ای فعلی آن، بسیار نگران کننده هستند. چین در حال حاضر آنجایی که ۱۰ سال پیش قرارداشت نیست. چین به دنبال ارتقای جایگاه خود با به‌روزرسانی زرادخانه هسته‌ایش از طریق جدیدترین تکنولوژی است تا تسلیحاتش قادر به هدف قرار دادن اهداف آمریکایی باشند. این ابرقدرت اقتصادی شرق دور اکنون سلاح‌هایی را پیگیری می‌کند که مشابه با سیستم‌های تسلیحاتی با نیروی هسته‌ای که روس‌ها به دنبالشان بوده‌اند هستند. تا زمانی که چین نشستی دوجانبه با آمریکا نداشته باشد، ریسک یک رقابت تسلیحاتی ویرانگر روند افزایش را ادامه داده و این به نفع هیچ کس نخواهد بود.»
در همین حال خروج نیروهای نظامی آمریکا از افغانستان نیز، به نگرانی‌های چین در زمینه تبدیل افغانستان به کانونی برای گروه شبه نظامی موسوم به جنبش اسلامی ترکستان شرقی،‌ افزوده است؛ گروهی شبه نظامی جدایی‌طلب که فعالیت‌های شبه نظامی در سین کیانگ انجام می‌دهد. در همین زمینه،  چین شدیدا از اقدام آمریکا در خارج ساختن سربازانش از افغانستان بدون با ثبات کردن فرآیند صلح در این کشور  انتقاد کرده است. این در شرایطی است که طالبان به رغم حمایتش در گذشته از شبه نظامیان اویغور در سین کیانگ، به پکن اطمینان داده است که در امور داخلی چین مداخله نخواهد کرد.
با این وجود، با تمام اقدامات آمریکا علیه چین، مقام‌های چینی تا حد ممکن از ورود به این میدان خصومت جدید دوری می‌کنند. به گزارش خبرگزاری شینهوآ، وانگ چیشان، معاون رئیس جمهوری چین در مراسمی به مناسبت پنجاهمین سالروز سفر مخفیانه هنری کیسینجر، مشاور امنیت ملی اسبق آمریکا به چین اعلام کرد: «بزرگ‌ترین چالش ایالات متحده، چین نیست، بلکه خود ایالات متحده است. سیاست آمریکا در قبال چین نباید به یک چرخه معیوب از قضاوت و گمراهی تبدیل شود. تا زمانی که دو طرف به ایده آینده مشترک برای بشریت پایبند باشند، چین و آمریکا مشکلات خودشان را اساسا متضاد نمی‌بینند و راهی برای همزیستی مسالمت‌آمیز و همکاری با نتایج برد- برد پیدا می‌کنند.»
در این مراسم همچنین هنری کیسینجر، مشاور امنیت ملی اسبق آمریکا از طریق ارتباط ویدئویی، تاکید کرد که تماس ۵۰ سال پیش آمریکا و چین هنوز اهمیت عملی دارد. او از دو کشور خواست که ارتباطات استراتژیک را تقویت کرده و گفت‌وگو و تبادل نظر را در همه زمینه‌ها ادامه دهند تا اطمینان حاصل شود روابط دوجانبه از واگرایی‌ها فراتر رفته و همکاری‌ها متمرکز است.
در سال‌های اخیر، پکن بابت سیاست‌های سرکوب‌گرایانه خود علیه اویغورها و دیگر اقلیت‌های مسلمان و همچنین سرکوب مخالفان و اپوزیسیون در هنگ کنگ و تهدید استقلال تایوان به شدت در معرض انتقاد گسترده قرار گرفته است. پکن چنین اتهاماتی را رد کرده و آنها را دخالت خارجی در امور خود توصیف می‌کند.