جدال پایان‌ناپذیر بر سر ذرت‌های آلوده

همدلی|  سیستم امنیت غذایی کشور از مرز بحرانی عبور کرده است. چند سال پیش بود که چند شرکت محموله‌ای عظیم از ذرت‌های آلوده به سم آفلاتوکسین را وارد کشور کردند، آن روزها این موضوع با افشاگری یکی از نمایندگان مجلس رسانه‌ای شد و قرار شد تا این ذرت‌ها یا معدم شوند، یا گمرک مجوز ترخیص به آن‌ها ندهد. چند سال بعد از این افشاگری، رئیس سازمان ملی استاندارد ایران گفت: «مطابق دستور رئیس جمهوری در ستاد مقابله با کرونا، ذرت‌های آلوده دامی امحا نشده و برای رفع بخشی از مشکلات بهداشتی مردم تبدیل به الکل می‌شوند». 
بر اساس گزارش‌ها، واردات ۵۱۳ هزار تن ذرت، طی سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ از سوی شرکت‌های عمدتا خصوصی وارد کشور شد  و از این میزان ۳۶۸ هزار تن با گرفتن تاییدیه و گواهی سلامت ترخیص و توزیع اما حدود ۱۴۵ هزار تن از آنها مغایر با استانداردهای لازم و حاوی سمی به نام آفلاتوکسین تشخیص داده شد و از خروج آنها از بندرامام خمینی(ره) جلوگیری به عمل آمد. این یعنی حدود 2 سال، بیش از 120 هزار تن ذرت آلوده نگه‌داری شد که این میزان جزئی از خوراک دام‌ها هم بود که نشان از حال ناخوش سیستم امنیت غذایی در کشور دارد، اما ماجرا به اینجا ختم نمی‌شود، در حالی که کمتر از یک ماه پیش رئیس سازمان ملی استاندارد گفته بود که احتمالاً با تمهیدات درنظر گرفته شده مابقی ذرت‌های آلوده از کشور خارج خواهد شد، اخیرا نماینده اراک در مجلس شورای اسلامی بحث ورود این محموله به چرخه مصرف دام و طیور را مطرح کرده است؛ موضوعی که از سوی سازمان ملی استاندارد تکذیب شد و از این نماینده نیز خواسته شده مستندات خود را برای رسیدگی ارائه کند.
به گزارش ایسنا، در روزهای اخیر مطلبی در فضای توییتر و برخی پایگاه‌‌‌های اینترنتی به نقل از محمد حسن آصفری، نماینده مجلس شورای اسلامی منتشر شده که گفته «سازمان ملی استاندارد قصد دارد با فشار و  لابی، ذرت‌ها و کنجاله‌های فاسد شده‌ای را که از سال ۱۳۹۷ در بندر دپو شده و در گزارش‌ها و آزمایش‌‌‌های قبلی همین سازمان تایید نشده است را با وارد کردن سم آفلاتوکسین و آزمایشات جدید وارد چرخه مصرف دام و طیور کند.»
اما وحید مرندی مقدم، معاون ارزیابی کیفیت سازمان ملی استاندارد ایران از دغدغه ایشان نسبت به سلامتی مردم قدردانی کرد و در واکنش به این اظهارات تصریح کرد: با تکذیب مطالب عنوان شده به استحضار ملت شریف ایران می‌رساند با تمهیدات اتخاذ شده در سازمان ملی استاندارد ایران تاکنون هیچ ذرت و کنجاله آلوده‌ای وارد کشور نشده و این سازمان همیشه خود را متعهد به حفظ ایمنی و سلامت مردم می‌داند و به عنوان یک سازمان حاکمیتی مقید به رعایت استانداردهای اجباری به ویژه درمورد مواد غذایی است.
وی افزود: این نماینده اگر مستنداتی درباره اظهاراتش دارد‌ می‌تواند به این سازمان ارائه کند تا بررسی و پیگیری لازم انجام شود.
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که کمتر از یک ماه پیش غلامرضا شریعتی،  رئیس سازمان ملی استاندارد به ایسنا گفته بود که احتمالاً با تمهیدات چیده شده مابقی ذرت‌های آلوده از کشور خارج خواهد شد و دیگر چیزی به عنوان ذرت آلوده در کشور نخواهیم داشت.

 باز هم ادعا و تکذیب!

اما مشخص نیست که چرا دوباره بحث ترخیص این محموله و ادعا و تکذیب‌ها در این رابطه مطرح شده است.
وضعیت مشابهی هم در سال گذشته وجود داشت و اصلا وضعیت امحا یا مرجوع کردن این محموله‌ها زمانی برای افکار عمومی اهمیت پیدا کرد که آبان ماه سال گذشته نائب رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی - در یک برنامه تلویزیونی گفت که مجموعا  ۵۰۰ هزار تن ذرت در استان خوزستان وجود داشته که از این مقدار، ۳۵۰ هزار تن که استاندارد آن از سوی وزارت بهداشت و سازمان ملی استاندارد تایید شده به کشور وارد شده، اما ۱۴۰ هزار تن از این محموله طبق آزمایش‌های انجام شده آلوده به سم آفلاتوکسین هستند که هنوز در انبار نگهداری می‌شود. اما سازمان ملی استاندارد ایران، گمرک و وزارت کشاورزی در بیانیه مشترکی اعلام کردند که کیفیت و سلامت ۳۵۰ هزار تن ذرت، قبل از ورود به کشور از سوی سه مرجع نظارتی یعنی سازمان ملی استاندارد ایران، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان دامپزشکی پایش و تایید شده و سپس مجوزهای لازم برای ترخیص صادر شده است.

 ماجرای ذرت‌های آلوده چه بود؟

ماجرای این ذرت‌ها مربوط به سال ۱۳۹۵ است که حدود ۱۲۰ هزار تن ذرت وارد بندر امام (ره) شد و با انجام آزمایش‌های متعدد از سوی سازمان ملی استاندارد، وجود سم آفلاتوکسین بالا در این محموله اثبات شد و گواهی انطباق برای این محموله صادر نشد. در نهایت سال گذشته نیره پیروزبخت رئیس سابق سازمان ملی استاندارد،  اعلام کرد که رئیس‌جمهوری دستور توقف واردات ذرت‌های آلوده به کشور و برخورد قضایی با متخلفان را صادر کرده و تکلیف کرده است که اگر این محموله مرجوع نشود، باید امحا شود.
سال گذشته گمانه زنی‌هایی درباره تبدیل ذرت‌ها به الکل نیز مطرح شد که به سرانجام نرسید.
دو سال پیش نیز  سازمان اموال تملیکی اعلام کرد پیش‌بینی کرده بود که با فروش این ذرت‌ها به کشورهای غیرهمسایه که امکان برگشت این محموله به ایران کاملا منتفی باشد، ‌ حداقل نصف ارز خارج شده برای خرید این محموله‌ها بار دیگر وارد ایران شود.