نگاهی به کارنامه 8ساله حسن روحانی
رفوزه، تجدید یا قبول؟
همدلی| یک نماینده کنونی مجلس و نامزد انتخابات ریاست جمهوری گذشته طی مصاحبهای در مورد اینکه آقای روحانی بعد از دولت کجا میروند، گفت:«من پیشگو نیستم ولی فکر کنم آقای روحانی مانند این راهبههای مسیحی یک دیر و یا جایی پیدا کند و تمام ایام را استغفار کند و سپس از ۸۵ میلیون جمعیت ایران حلالیت بخواهد.» امیرحسین قاضیزادههاشمی با بیان اینکه آقای روحانی وقتی دید نمیتواند دولت را اداره کند، باید از ریاست جمهوری کنارهگیری میکرد، در ادامه گفت:«اینکه چه جایی میروند باید دید مقام معظم رهبری چه تدبیری درباره ایشان دارند، ولی از سمت نمایندگان مجلس شورای اسلامی چند تا شکایت از ایشان شده است و گزارشهایی مجلس تهیه کرده است و به تصویب رسیده است و به قوه قضائیه فرستاده شده است. طبیعتا کمیسیون اصل ۹۰ و مجلس وظیفه دارد که این موضوع را پیگیری کنند.»
در فروردین ماه خبر آمد که شکایت نمایندگان به علت استنکاف رئیس جمهور از صدور دستور اجرای 13 فقره قانون مصوب مجلس، با موافقت 190 نفر از نمایندگان به قوه قضائیه ارسال شده است. قاضیزاده اولین کسی نبوده و نیست که وعده رسیدگی به پرونده حسن روحانی در قوه قضائیه را میدهد. پیش از او کسانی دیگر هم خواستار محاکمه روحانی آن هم نه ذیل اصل 90 قانون اساسی بلکه به دلایل دیگر شدند. در اردیبهشت ماه کریمی قدوسی نماینده مشهد در مجلس شورای اسلامی با انتشار تصویری از رئیس جمهوری در لباس زندان خواستار محاکمه حسن روحانی پس از پایان دوران مسئولیتش شد. او با انتشار این عکس در حساب کاربریاش در اینستاگرام نوشت: «در مجلس دهم اسنادی در کمیسیون امنیت به رویت رسید که اثبات میکرد خالی شدن خزانه بانک مرکزی به دستور و اصرار شخص آقای روحانی بوده است. عدالت نظام اسلامی میطلبد کیفرخواست روحانی همچون سیف از هم اکنون آماده شود تا مردادماه در انظار عمومی به آن رسیدگی شود.»
چندی پیش نیز محمدتقی نقدعلی نماینده خمینیشهر پس از پایان نطق ظریف، طی سخنانی در صحن مجلس گفت که ظریف و روحانی به دلیل خیانتهایی که به این مملکت کردند، باید محاکمه شوند.
محسن رضایی در جریان مناظرات انتخاباتی، البته بدون اشاره به شخص آقای روحانی گفت:«آقای همتی شما با تحریمهای آمریکا همراهی کردهاید. اگر دولت را بگیرم، همتی و برخی دیگر را در دولت به دادگاه میکشانم و ممنوع الخروجشان میکنم.»
سال گذشته هم در مراسم تشییع آیتالله مصباح یزدی در قم، طوماری توسط تندروها نصب شده بود که در آن خواستار محاکمه رئیسجمهور روحانی، علی لاریجانی رئیس مجلس سابق و محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه برای تلاششان در زمینه توافق برجام بودند. باز هم میشود این لیست را ادامه داد، اما سوالی که مطرح هست این است که آیا واقعا کارنامه حسن روحانی اینقدر سیاه است یا این اظهارات طبق معمول دعوای جناحی و از سر خصومت با شخص روحانی و ظریف و... به علت طرز فکر متفاوت آنها با جماعت اصولگرایان است؟ بررسی کارنامه روحانی و دولت تدبیر و امید بحثی طولانیست و قطعاً بعد از پایان دولت اکثر جراید و فعالان سیاسی به آن مفصلاً خواهند پرداخت و البته که حسن روحانی در عمل به بسیاری از وعدهها ناکام ماند و لازم به تکرار نیست که در دولت یازدهم و دوازدهم نقاط تاریک کم نیست، از جمله اتفاقات ناگوار آبان 98، گرانی، وضع بد معیشتی مردم و... که مسبب نارضایتی گستردهای بین مردم از او شده اما بیانصافیست که کارنامه دولت روحانی را بدون در نظر گرفتن شخصیتی مثل ترامپ و بدون بخش کردن عملکرد دولت به قبل و بعد از فشار حداکثری بررسی کنیم.
فراموش نکنیم که حسن روحانی ویرانهای را از رئیس جمهور قبلی تحویل گرفت و در شرایطی که کشور ذیل بند هفتم سازمان ملل قرار داشت بر مسند ریاست جمهوری نشست، ولی ظریف و روحانی توانستند کشور را از ذیل بند هفتم سازمان ملل خارج کنند که اگر این طور نمیشد احتمال حمله نظامی هم به ایران زیاد بود. وقتی روحانی دولت را تحویل گرفت تورم بسیار بالایی بر کشور حاکم بود، ولی بعد از امضا شدن برجام، در سال ۹۵ تورم تک رقمی شد و ایران از رشد اقتصادی منفی به رشد چند درصدی رسید. که البته این دستاورد بعد از روی کار آمدن ترامپ و خروج آمریکا از برجام به سرعت از بین رفت.
اینها و شکسته شدن تقریبی تابوی مذاکره مستقیم با آمریکا در شرایطی اتفاق افتاد که علاوه بر تندروهای خارجی، رادیکالهای داخلی هم کم سنگ جلوی پای برجام نینداختند. با روی کار آمدن ترامپ تندروهای داخلی هم خوشحال شدند و تلاششان را برای پاره کردن برجام دو چندان کردند، ولی روحانی با هوشمندی در مقابل خروج کامل از برجام ایستاد. چیزی که ترامپ و سایر دشمنان انتظارش را میکشیدند تا با استناد به آن دوباره با اروپاییان و دیگر اعضای شورای امنیت اجماع جهانی علیه ایران شکل دهند و دوباره ایران را ذیل فصل هفت ببرند. که اگر این اتفاق رخ میداد، با سرکار بودن دیوانهای در آمریکا، معلوم نبود چه واقعهای رقم میخورد. یکی از دستاوردهای مهم دولت تدبیر و امید همین ایجاد انشقاق بین اروپا و آمریکای ترامپ و شکست قطعنامهها علیه ایران در شورای امنیت بود. پیروزی که بعید بود اگر دولتی غیر از این دولت سرکار بود، شکل میگرفت. به اینها اضافه کنید پیروزی حقوقی ایران در مقابل آمریکا در چند پرونده بینالمللی در دادگاه لاهه. دولت روحانی توانست با برجام صنعت هستهای را در عرصه بینالملل به رسمیت بشناسد و پروژه ایرانهراسی را با شکست مواجه کند. همینطور در زمینه غنیسازی که همین مخالفان داخلی معتقد بودند با برجام توانایی صنعت هستهای و غنیسازی ایران کاملاً نابود شده، ولی ما در حال حاضر و با وجود تمام کارشکنیها توانایی غنیسازی 60درصدی و تولید فلز اورانیوم با خلوص 20درصد را داریم. اداره کشور در شرایط فشار حداکثری با وقوع سنگینترین سیل 20 سال اخیر، زلزله بزرگ کرمانشاه و از همه مهمتر وقوع کرونا که اقتصاد بخور و نمیر ایران در آن شرایط را به تعطیلی کشاند کار آسانی نبود. در چنین شرایطی دولت روحانی توانست به هر شکلی بود قدمهایی بردارد. از جمله آنها میتوان به افتتاح و گسترش میادین نفت و گاز، افتتاح و گسترش پالایشگاه و کارخانجات پتروشیمی، همسانسازی حقوق بازنشستگان، افزایش پهنای باند و حمایت از کسبوکارهای مجازی اشاره کرد.
ضریب نفود کاربران اینترنت از 31.4درصد در سال 1392 به 72.5درصد در سال 1399 رسیده است. به عبارت دیگر دسترسی کاربران به اینترنت در این دولت بیش از 2.3 برابر رشد داشته است. ظرفیت پهنای باند اینترنت بین الملل از 122.6 گیگابیت بر ثانیه در سال 1392 به 4409 گیگابیت بر ثانیه در سال 1399 رسیده است. بنابراین ظرفیت پهنای باند اینترنت بینالملل کشور در دولت تدبیر و امید، 36 برابر افزایش یافته است.
که این افزایش پهنای باند، در دوران کرونا کمک شایانی به مردم، مخصوصاً در زمینه آموزش کرد. در زمینه تصویب افای تیاف دولت تدبیر و امید تلاشهای بسیاری کرد ولی در این زمینه با موانع سخت داخلی در مجمع تشخیص مصلحت برخورد کرد.
که اگر افای تیاف تصویب شده بود شاید حالا وضع معیشتی مردم حتی در شرایط جنگ اقتصادی بهتر از این بود و احتمالاً بسیاری از تندروها نمیتوانستند انتقادات فعلی را از دولت روحانی مطرح کنند.
تولید واکسن کرونا
با تمام انتقاداتی که به روند کند واکسیناسیون و واردات واکسن خارجی وارد است اما نمیتوان به سادگی از تلاش و پشتیبانی دولت برای تحقیق، ساخت و راهاندازی خط تولید انبوه چند واکسن ایرانی آن هم در چنین شرایط تحریمی و بیپولی، در عرض تقریباً یک سال گذشت؛ اقدامی که حالا در حال به ثمر نشستن است و سنگ بزرگی را از جلوی پای دولت بعدی برخواهد داشت.
البته همان طور که گفته شد بررسی کامل کارنامه دولتهای یازدهم و دوازدهم در این مقال نمیگنجد و هدف از این گزارش هم صرفاً بررسی گمانهزنیها درباره آینده حسن روحانیست، ولی آیا واقعاً کارنامه او آنقدر سیاه هست که سزاوار محاکمه باشد و از قدرت کنار گذاشته شود؟
به نظر میرسد بین تمام مخالفان حسن روحانی فقط آن دسته از تندروها که او را تهدید به مرگ و استخر فرح کرده بودند چنین خواستهای داشته باشند نه مردم و با توجه به هشدارهایی که رهبر انقلاب در دفاع از دولت، در برابر تهمتها و ناسزاهای نمایندگان به سران دولتدادند، به نظر نمیرسد که ایشان قصد داشته باشند حسن روحانی را بعد از ریاست جمهوریاش به طور کامل کنار بگذارند.