دلواپسان بالاخره فهمیدند

همدلی| طالبان اگرچه چندین دهه است که در خانه همسایه ما بیتوته کرده است، اما در همین چند دهه به یکی از مسایل مهم ما ایرانیان نیز بدل شده است. این گروه تکفیری تروریستی در اوج حملات به شهرهای مهم افغانستان در مزارشریف دیپلمات‌های کنسولگری ایران و یک خبرنگار را به شهادت رساندند تا یکی از خونین‌ترین برخوردهایش به ما را نشان دهد. در این دو دهه نیز در کنار حملاتی که به مردم بی‌دفاع افغانستان می‌کرد به هزاره‌ها و شیعیان نزدیک به کشور ما  نیز بارها دست تطاول گشود که آخرین آن انفجار در مدرسه سیدالشهدا و قتل عام دختران نوجوان شیعه بود.
با این همه در دوسال گذشته تحولی در این رابطه پدید آمد و آن حضور سران این گروه در تهران و مذاکرات با دستگاه خارجه ایران برای رسیدن به راه حلی صلح‌آمیز برای اوضاع افغانستان بود. در این راستا اما نگاه برخی از محافل سیاسی ایران به این گروه تحولی ناگهانی داشت. موضعی که در تحرکات رسانه‌ای طیف‌هایی از اصول‌گرایان موسوم به دلواپسان بارز بود که در سال‌های اخیر در زمینه مخالفت با دیپلماسی کشور، توافق برجام و شخص محمدجواد ظریف گوی سبقت را از دیگر اصول‌گرایان ربوده بودند ودر این راستا هیچ مرزی نمی‌شناختند. این گروه به ناگهان به موافقان مذاکرات ظریف با گروه طالبان تبدیل شدند. ابتدا یک نماینده وابسته به این طیف در توئیتی طالبان را «جنبش اصیل» خواند ومذاکرات ایران واین گروه در قطر را تایید کرد. احمد نادری نماینده تهران در صفحه توئیتر خود در این باره نوشت نوشت:«طالبان یکی از جنبش‌های اصیل منطقه و با زمینه قوم پشتون است. حضور در سفارت جمهوری اسلامی ایران در دوحه را بایستی به فال نیک گرفت. همکاری با آنان می‌تواند به گسترش ثبات در جامعه افغانستان و جلوگیری از نفوذ گروه‌هایی همچون داعش منجر شود.‏ نباید در دام بازنمایی‌های اشتباه رسانه‌های آمریکایی از آنان بیفتیم.»
پس از آن بود که سیر تحول نگاه این طیف به طالبان در برخی دیگر از تحرکات رسانه‌ای‌شان خود را نشان داد. علی‌اکبر رائفی‌پور چهره رسانه‌ای این گروه و مراد جوان برخی از نمایندگان مجلس انقلابی در توئیتی عجیب به مردم افغانستان توصیه کرد که دربرابر طالبان از دولت‌شان حمایت نکنند.  ‌ وی از افغان‌ها خواسته بود تا از دولت قانونی این کشور حمایت نکرده و جان خود را به خطر نیندازند! رائفی‌پور نوشت:«شیعیان افغانستان نباید جان خودشان را برای دفاع از دولت آمریکایی اشرف غنی هدر بدهند. در زمان فتنه مانند ابن البون (بچه شتر نر دو ساله) باش که پشت دارد تا بر آن سوار شوند، و نه پستانی که از آن شیر بدوشند.» تنها این محافل نیستند که این گونه درباره طالبان تغییر نظر داده‌اند. روزنامه اصول‌گرای جوان به نقل از طالبان تیتر زده که «اصلاح شده‌ایم.» خبرگزاری اصول‌گرای تسنیم نیز یک ماه پیش گفت‌وگویی با ذبیح‌الله مجاهد سخنگوی طالبان ترتیب داد تا او اطمینان خاطر بدهد که :«هیچ‌گاه تئوری و نظریه دشمنی با شیعیان را نداشته‌ایم.» در این میان برخی از مجریان شبکه تلویزیونی افق که به محافل اصول‌گرا نزدیک است، نیز در هفته‌های گذشته مواضع حمایت‌آمیزی از این گروه داشتند تا زنجیره حمایت از طالبان در میان این جناح تکمیل شود. در ابتدای فاز جدید حملات طالبان به شهرهای افغانستان روزنامه کیهان نیز در سرمقاله خود موضعی حمایتی و ملایم درباره این گروه از خود نشان داد. نویسنده کیهان در این باره نوشت:«آنچه در رسانه‌های افغانستان و سایر کشور‌های جهان درباره تحولات جاری در این کشور منتشر شده نشان می‌دهد، در این پیشروی‌ها خبری از جنایت‌های هولناک، شبیه جنایات داعش در عراق نیست. طالبان حتی اعلام کرده کاری با شیعیان این کشور هم ندارد (و تا لحظه تنظیم این گزارش نیز خبری درباره جنایت این گروه علیه شیعیان افغان لااقل، مخابره نشده است). طبق این گزارش‌ها، خبری از قتل‌عام غیرنظامیان بی‌گناه و تخریب خانه‌ها هم نیست و آنچه هست، صرفا درگیری با نیرو‌های مسلح دولتی است.» در بخش دیگری از این یادداشت آمده است:«به عبارتی، نیرو‌های طالبانی که امروز از آن حرف می‌زنیم، اولا نیروی یکدست و هماهنگی نیست ثانیا، با طالبانی که می‌شناختیم و مثلا سر می‌برید، تفاوت‌هایی کرده است.» به نظر می‌رسید که مواضع هماهنگ گروه‌ها وافراد وابسته به جناح اصول‌گرا درباره طالبان حاصل نوعی تقسیم کار جناحی و محفلی بوده باشد، موضعی که مخالفت بخش زیادی از مردم ایران را برانگیخت. کاربران فضای مجازی با یادآوری جنایات طالبان در حق دیپلمات‌های ایرانی و هم‌چنین شیعیان افغانستان در دو دهه گذشته از تطهیر این گروه توسط محافل نزدیک به اصول‌گرایی بهت‌زده بوده‌اند. اما این موضع در دوسه روز گذشته تغییراتی  را از سر گذراند. یک روز پیش سایت رجانیوز ارگان جبهه پایداری، با این‌که برخی اصول‌گرایان از جمله حسین شریعتمداری و کارشناسان شبکه افق از حمایت ایران از طالبان دفاع می‌کنند، این راهبرد را نقد کرد.این موضع البته در میان بخشی از بدنه اصول‌گرایی و مردمی که به نامزدهای این جناح رای می‌دهند نیز سوالاتی را ایجاد کرد و موجب بروز شبهاتی شد‌؛ موضوعی که به نظر می‌رسد در قالب پیامی به برخی از این افراد منتقل شد. از همین رو روز گذشته روزنامه کیهان که چندروز قبل ادعا کرده بود طالبان تغییرات اساسی نسبت به گذشته کرده و دست از شیعه‌کشی برداشته، در سرمقاله خود موضعی متفاوت اتخاذ کرد. این روزنامه نوشت«آنچه الان از سوی گروه طالبان دنبال می‌شود سیطره مطلق برافغانستان و کنار زدن عملی سهم و حق بقیه اقوام و طوایف است و این یعنی سیطره یک اقلیت ۳۰درصدی برکل افغانستان. این در حالی است که تاجیک‌ها با داشتن حدود ۱۳ میلیون نفر جمعیت، اقلیتی بزرگ‌تر را شکل می‌دهند. در اینجا دو نکته وجود دارد یک نکته این است که میان بیان و قول طالبان، از یک سو باسابقه و از سوی دیگر با عمل فاصله اساسی وجود دارد.» کیهان ادامه داد:«روشی که طالبان برای سیطره بر افغانستان در پیش گرفته است، وادارکردن بقیه طوایف و مذاهب به تمکین در برابر سیطره مطلق خود است و این در واقع نوعی جدید از «تمامیت‌خواهی» این گروه می‌باشد که اگر بر افغانستان مسلط گردد، قطعاً برای ساکت کردن دیگران دست به سلاح می‌برد و به قول و قرار‌های فعلی خود پشت می‌کند.» این روزنامه که چندی پیش نوشته بود طالبان دیگر آدم‌کشی نمی‌کند نوشت:«طالبان، اصرار دارد بگوید ما با مسالمت شهر‌های شمالی را تسخیر کرده و بنای جنگ نداریم، ولی این واقعیت ندارد و صد‌ها کشته و هزاران آواره مناطق شمالی، بطلان این ادعا را آشکار می‌کند. طالبان اصرار دارد بگوید ما با شیعیان کار نداریم و مرز‌های جمهوری اسلامی ایران را هم محترم می‌شماریم، ولی روش طالبان که توسل به زور برای سیطره بر افغانستان است، آینده شیعیان و مرز‌های کشور ما را با ابهام مواجه کرده است.» آنچه که در تحلیل‌های این دلواپسان ایرانی خود را نشان داده والبته برخی تلنگرها سبب تجدید نظر در آن شده، این بوده که مخالفت این گروه با برخی مواضع دشمن ما یعنی آمریکا، گویی آن‌ها را متحدی برای ایران نشان می‌دهد. در حقیقت این افراد ومحافل سیاسی داخلی ظاهرا به بهای دشمنی این گروه با آمریکا حاضرند همه صدمات و لطمات این گروه تروریستی به منافع ملی ایرانیان وشیعیان مظلوم افغانستان را نادیده بگیرند، اما به نظر می‌رسد فعلا به علت برخی هشدارها و همچنین گسترش حملات این گروه و سیطره آنها بربخشی از مناطق هم‌مرز با ایران، تهدیدات طالبان علیه منافع ایران را، بیشتر از پیش آشکار می‌سازد. از این‌روست که این محافل فعلا یا سکوت را برگزیده یا به شکل ملایم و نه‌چندان محسوسی درحال تغییر موضع هستند.