رفتار مسئولان با مردم، رفتار مسئولان با بالادستی‌ها

به طور معمول در جوامعی که افراد برکشیده و به قدرت گماشته می‌شوند، در برابر مردم هیچگونه پاسخگویی ندارند و در مقابل بالادستی‌ها تا کمر و گاه زانو خم می‌شوند و در طول تاریخ شنیده و دیده شده که گاه کارشان به پابوسی هم رسیده است. شاید در هیچ فرهنگ و ادبیاتی به اندازه کشورمان از مکتوب گرفته تا شفاهی درباره ارتباط و رفتار حاکمان با مردم عادی و بالادستان اشاره و توصیه نشده باشد. ادبیات کلاسیک منظوم و منثور ما به‌علاوه متون دینی پر از نکته‌هایی در این مورد است و حکیمان و دنیادیدگان به کرات در این باره سخن‌ها گفته‌اند. اما هر چه جلوتر آمده‌ایم کمتر اثری از مشاهده رفتار صادقانه با مردم می‌بینیم. بی‌شک از دلایل اصلی این رفتار رذیلانه، رشد و ترقی ناگهانی افرادی است که به این طریق بالا کشیده می‌شوند و اتتظار کسانی که دست آن‌ها را می‌گیرند همین است که تا می‌توانند به مردم اعتنایی نکنند و در عوض برای مافوقشان احترامی قدسی قائل شوند. این شیوه حکمرانی در ساده‌ترین شکلش باعث گسترش فساد و چاپلوسی می‌شود و فضا را برای کار افراد مستقل و شریف تنگ و مسموم می‌کند.‌ به این ترتیب کار مملکتداری معطل می‌ماند و هر چه رو به جلو می‌رویم با مشکلات بیشتری روبه‌رو می‌شویم که به نظر حل شدنی نیستند. سفله‌پروری و ریاکاری ارکان اجتماعی و سیاسی جامعه را آنچنان متزلزل می‌کند که با هیچ اراده‌ای قابل اصلاح نیست. می‌توان گفت از مهم‌ترین دلایل این همه اشاره به فروتنی حاکمان در مقابل مردم، نگاه حکیمانه ادیبان و مورخان ما به رفتار ناپسند گذشتگان بوده و امید همیشگی به اصلاح کسانی که در زمانه آن‌ها در مناصب قدرت بوده‌اند. در تاریخ کشورمان اما هر چه جلوتر آمده‌ایم این فاصله‌ها بیشتر شده و دیوارهای بین مردم و مسئولان بلندتر شده است.