مشت زنان کارآفرین بر دیوار تحریم

همدلی| برگزیدگان نهمین دوره انتخاب زنان کارآفرین برتر توسط معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری مورد تقدیر قرار گرفتند. نهمین دور انتخاب زنان کارآفرین برتر با آرای مردمی از ۱۹فروردین سال جاری آغاز شد و با انتخاب نفرات برتر در روز ۲۴ اردیبهشت‌ماه به کار خود پایان داد.
این انتخابات از اسفندماه ۱۳۹۷ با ایجاد سامانه انتخاب برترین کارآفرینان زن روی سایت معاونت ریاست جمهوری در امور زنان و خانواده آغاز به کار کرد تا مردم و جوامع محلی با کارکرد این بانوان پرانگیزه و آثار تلاش‌های آنها آشنا شوند.

انتخاب 20 بانوی کارآفرین از 12 استان کشور

20 بانوی کارآفرین و تولیدکننده شهری و روستایی نهمین دوره این انتخاب که بیشترین آرای جوامع محلی را کسب کرده‌اند، از ۱۲ استان کشور هستند و انتخاب آنها از طریق رأی‌دهی بر سامانه‌ای در سایت معاونت ریاست جمهوری در امور زنان و خانواده صورت گرفته است.
خراسان رضوی با ۴ کارآفرین و ایلام و اردبیل هر یک با ۳ کارآفرین بیشترین برگزیدگان را داشتند. در مجموع هزار و ۸۵۸ نفر توسط این بانوان تلاشگر مشغول به کار شده‌ند که از این میان، هزار و ۱۳۸ نفر به صورت مستقیم و ۷۲۰ نفر به صورت غیر مستقیم اشتغال یافته‌اند.

گام استوار زنان برای مقابله با تحریم‌ها

معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده در این مراسم ضمن تقدیر از این زنان تلاشگر به تشریح بخشی از اقدامات دولت در توانمندسازی زنان برای تولید و اشتغال پرداخت. دکتر معصومه ابتکار با تأکید بر نقش کلیدی زنان کارآفرین در به کرسی نشاندن سلیقه و خواست و اراده مردم، از آنها خواست ضمن دعوت از جامعه اطراف خود برای حضور در انتخابات، اجازه ندهند مردم‌سالاری که دستاورد بزرگ جمهوری اسلامی، خون شهدا و مردم ایران است، آسیب ببیند.
معاون رئیس‌ جمهور در امور زنان و خانواده روز دوشنبه 24 خردادماه 1400 در مراسم قدردانی از برگزیدگان نهمین دور انتخاب زنان کارآفرین برتر با آرای مردمی، با تأکید بر این‌که از دو سال پیش معرفی زنان کارآفرین برتر با رأی مردمی شروع شد، اظهار داشت: «زنان برای پیشبرد اقتصاد کشور و مقابله با تحریم‌ها هم‌راستا با سیاست‌های رئیس جمهوری برای شکستن حصر اقتصادی کشور و سیاست‌های اقتصاد مقاومتی مقام معظم رهبری گام برداشتند. این زنان مقاوم موفق شدند کسب و کار خود و معیشت خانواده را با وجود همه موانع پیش ببرند.»
او از همه زنان برتر که بیش از 700 نفر بودند قدردانی و برای ادامه این روند ابراز امیدواری کرد. دکتر ابتکار در ادامه یادآور شد: «امیدواریم دولت‌های بعد هم ادامه دهنده این راه باشند.»

 کارنامه موفق دولت دوازدهم در حوزه زنان کارآفرین و سرپرست خانوار

معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده در مورد عملکرد این معاونت خاطرنشان کرد: «یکی از تلاش‌های معاونت در جهت تحقق عدالت جنسیتی بوده است، یعنی تفاوتی در عمل میان زنان و مردان نباشد. همچنین برای تحقق عدالت و رفع هر نوع تبعیض تا رفع مشکلات و موانع تلاش کردیم.»
ارائه الگوی توان‌افزایی اقتصاد زنان از دیگر طرح‌هایی بود که دکتر ابتکار به آن اشاره و تصریح کرد: «الگوی توان‌افزایی اقتصاد زنان را در دو طرح ملی برای زنان سرپرست خانوار اجرا کردیم. این طرح با همکاری جهاد دانشگاهی و سازمان‌های مرد‌ نهاد کارآفرین اجرا شد. در همین راستا سعی کردیم سازمان‌های مردم‌نهاد را توانمند کنیم تا بهتر کار کنند.»
او ادامه داد: «همچنین طرح بزرگ توان‌افزایی زنان روستایی و استانداردسازی محصولات کشاورزی تولیدی آنها را با جهاد کشاورزی اجرا کردیم. در این راستا حدود ۵۰ هزار زن روستایی موفق شدند آموزش‌هایی را کسب کنند و حدود ۵۰۰ مورد کالای برندسازی و استاندارد به بازار عرضه شد.»

 زنان تولیدکننده، پای ثابت بازارهای مجازی

معاون رئیس جمهور به توسعه نقش زنان تولیدکننده در بازارهای مجازی و دسترسی به این بازارها اشاره کرد و توضیح داد: «برای رسیدن به این هدف، موافقت‌نامه‌هایی با معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری، شرکت پست و وزارت ارتباطات به امضا رساندیم و آموزش‌های لازم ارائه شد که جواب داده و ادامه هم دارد. زنانی که می‌خواهند در شبکه‌های بازاریابی مجازی شرکت کنند، خود را معرفی کرده و این فرصت را از دست ندهند.»
ابتکار در ادامه سخنان خود به حمایت از کمپین‌های «زنان نسل تحریم» و همچنین کارهای مهمی اشاره کرد که در معرفی زنان توانمند صورت گرفته و یادآور شد: «کمپین زنان نسل تحریم، کمپینی مجازی است که با قابلیت زنان ایرانی سر و کار دارد. اکنون نهمین دور انتخاب زنان کارآفرین برتر با رأی‌گیری مردم انجام شده تا با معرفی این زنان، الگوهای مناسب معرفی شوند.»

 حضور در پای صندوق‌های رأی برای به کرسی نشاندن مطالبات

دکتر ابتکار با تأکید بر این‌که ایران مبتنی بر رأی خاص مردم در همه ابعاد اداره می‌شود، به برگزاری کنگره ۱۷ هزار زن شهید و جانباز اشاره کرد و درباره انتخابات ریاست جمهوری پیش رو اذعان داشت: «انتخابات پیش روی، انتخابات مهمی برای همه کشور و مردم ایران است و سرنوشت ما را مشخص می‌کند. به یمن انقلاب اسلامی ایران و شهدایی که خالصانه جان خود را برای سربلندی و خوشبختی مردم در طبق اخلاص گذاشتند و زنان شهید، باید در انتخابات شرکت کرد.»
او تصریح کرد: «شکستن حصر اقتصادی و تحریم‌ها به‌جز با حضور و مشارکت و همراهی مردم در کنار دولت و البته لطف خداوند امکان‌پذیر نبود؛ حضور مردمی که سلیقه خود را به کرسی نشاندند؛ حضوری که با همه دلسردی‌هایی که عناصر داخلی هم در آن نقش دارند کمرنگ نشد و مردم هر کجا دیدند اتفاقی افتاده به صحنه آمدند تا خلاف مطالبات آنان اتفاقاتی نیفتد.»
معاون رئیس جمهور با بیان این‌که انتخابات پیش رو از این جهت اهمیت مضاعف دارد که در آستانه تحولات بین‌المللی هستیم، تأکید کرد: «ان‌شاءالله همه پای کار بیایند و سلیقه و خواست خود را به کرسی بنشانند، زیرا هیچ‌وقت نباید اجازه دهند دیگران برای کشور تصمیم بگیرند، بلکه باید خود بیایند و برای آینده تصمیم‌گیری کنند.»

 نقش کلیدی زنان کارآفرین در تحقق خواست و اراده مردم

دکتر ابتکار یادآور شد: «یقیناً زنان کارآفرین نقش کلیدی برای به کرسی نشاندن سلیقه و خواست و اراده مردم دارند و امیدواریم هر یک از شما، جامعه اطراف خود را برای شرکت در انتخابات دعوت کنید و اجازه ندهید مردم‌سالاری که دستاورد بزرگ جمهوری اسلامی و خون شهدا و مردم ایران است، آسیب ببیند و سلیقه دیگرانی که فکر می‌کنند می‌توانند از این روش‌ها استفاده کنند به کرسی بنشیند.»
ابتکار تأکید کرد: «ان‌شاءالله در ۲۸ خرداد شاهد حرکت عظیم از مردم باشیم و شما زنان کارآفرین که همواره پیشگام بودید، حرکت کنید و افرادی را برای هدایت سکان دولت بنشانید که مسائل کارآفرینی و اقتصاد کلان کشور را خوب درک کنند و برای آن فکر و برنامه داشته باشند.»

 زنانی از جنس اراده

زینب الله‌دوست، نرگس شفایی و اعظم پارسا از شهر مشهد استان خراسان رضوی، طاهره اصلانی از شهر پلدختر استان لرستان، سحر یوسفوند از شهر بوشهر استان بوشهر، راشین رستمی از شهر روانسر استان کرمانشاه، مهسا قنبرزاده و ملیحه نظیری سارخانلو از شهر اردبیل استان اردبیل، صبریه مرادعلی نیا از شهر پهله و زینب جابری از شهر دهلران استان ایلام، فاطمه مشرقی مقدم از شهر بیرجند استان خراسان جنوبی، ثریا زائراومالی از شهر نکا استان مازندران، ناهید اقبالی از شهر کرج استان البرز، شادی پیروزی از شهر رشت استان گیلان و آسیه موسوی از شهر تربت حیدریه استان خراسان رضوی کارآفرینان برگزیده شهری این دوره هستند.
همچنین زرین‌تاج کامل پورجید از روستای جید استان اردبیل، سارا پارسیانی از روستای چقربش قارداش استان گلستان، فاطمه غلامی از روستای حاضرمیل استان ایلام، لیلا حامیان رودسری از روستای ویشکاننک استان گیلان و طیبه رحمانی نعیم آبادی از روستای سلیمان آباد زرند استان کرمان به عنوان کارآفرینان برگزیده روستایی با رأی مردمی انتخاب شدند.

 زنان کارآفرین ایرانی باانگیزه‌تر از زنان ژاپنی

معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، مطالعه‌ای با محور بررسی موانع فعالیت و مشارکت اقتصادی زنان انجام داد. نتایج این مطالعه اردیبهشت‌ماه سال جاری به انتشار رسید. همچنین مطالعه‌ای مقایسه‌ای در سال ۹۸ بین مشکلات و موانع زنان ایران و ژاپن در امر کارآفرینی در محیط مساعدی که برای کسب و کار و فعالیت اقتصادی وجود دارد صورت گرفت.
نتایج جالب و جامعی به دست آمد که به طور خلاصه نشان می‌دهد زنان ایرانی موضع مثبت و انگیزه قوی در آغاز کار اقتصادی داشته و بسیار دوست دارند تعادلی بین کار و خانه برقرار کنند. 
بانوان ژاپنی هم دوست دارند چنین تعادلی بین کار و مسئولیت خانه برقرار شود، اما آنها انگیزه‌ای که زنان ایرانی در ابتدای کار دارند را ندارند. البته محیط کسب و کار برای زنان ژاپنی با توجه به تجربه روندهای صنعتی در ژاپن تسهیل یافته‌تر و شرایط برای کار زنان ژاپنی در نهایت بهتر است.
البته دکتر معصومه ابتکار از تأثیرگذاری زیاد انگیزه زنان ایرانی در کسب موفقیت و از پس مشکلات برآمدن زنان ایرانی گفت و تصریح کرد: «از موانعی که ما احصا کرده و به آن پرداخته‌ایم بحث تأمین مالی برای ایجاد اشتغال زنان بوده است.»
معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری کوشید در تمام تسهیلاتی که دولت مصوب کرده یا در قانون پیش‌بینی شده، سهم زنان دیده شود؛ اتفاقی که خوشبختانه رخ داده و گزارش‌های متعددی از تسهیلات پایدار کارآفرینی روستایی به دست آمده که نشان می‌دهد ۴۰ درصد تسهیلات را زنان روستایی دریافت کرده‌اند. نتایج تحقیقات از کوچک‌تر، اما پایدار بودن مشاغل زنان روستایی حکایت دارد.

اعطای وام قرض‌الحسنه به ۸۵ هزار زن سرپرست خانوار

معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری از اهدای وام‌های قرض‌الحسنه به‌خصوص برای زنان سرپرست خانوار که می‌خواهند کسب و کاری را راه‌اندازی کنند از طریق وام‌های قرض‌الحسنه نیز خبر داد و گفت: «تقریباً حدود ۸۵ هزار مورد را فقط معاونت برای زنان فراهم کرده است.» البته دستگاه‌های دیگر نیز برای تعداد دیگری از بانوان این شرایط را مهیا کرده‌اند.
او یکی دیگر از مسائلی که خانم‌های کارآفرین مطرح می‌کنند را بحث تأمین وثیقه اعلام کرد و گفت: «معاونت زنان با دستگاه‌های مختلف در این خصوص صحبت کرد و خوشبختانه صندوق‌های ضمانت در وزارت کار، وزارت کشاورزی و صندوق‌های اعتباری خُرد زنان روستایی شکل گرفته‌اند. این موارد در وثیقه‌گذاری برای دریافت تسهیلات زنان کارآفرین نقش دارند و مؤثر هستند.»
 تلاش معاونت زنان برای پذیرش سهام عدالت به عنوان وثیقه وام
معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری از بانک مرکزی تقاضا کرد سهام عدالت را به عنوان وثیقه وام‌ها بپذیرد که این اتفاق رخ داد. بانک مرکزی این مسئله را بخشنامه کرد تا بانک‌ها به خصوص برای وام‌های قرض‌الحسنه سهام عدالت را بپذیرند.
یکی دیگر از موانعی که برای اشتغال بانوان مطرح می‌شد عدم تسلط بانوان به محیط‌های کسب و کار و قوانین و ضوابط است که معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، دوره‌های آموزشی را برای گروه‌های پُرآسیب در قالب دو دوره بزرگ الگوسازی کسب و کار زنان و توانمندسازی اقتصادی زنان سرپرست خانوار اجرا کرد.
این آموزش‌ها با تمرکز بر مشاغل نوین خانگی بود که برای 6 هزار و ۵۰۰ نفر از زنان سرپرست خانوار با همکاری جهاد دانشگاهی و وزارت کار صورت گرفت. دومین دوره نیز برای هفت هزار نفر با همکاری تشکل‌ها و وزارت کشور در مناطق پُرآسیب و حاشیه‌ای صورت گرفته که الگوسازی موفقی برای آموزش و توان‌افزایی زنان از مهارت‌های عمومی کسب و کار تا مهارت‌های تخصصی مثل بازاریابی و تثبیت کار را شامل می‌شود.

 تخصیص بودجه برای اشتغال بانوان روستایی با پیشنهاد معاونت زنان

بازاریابی یکی از دیگر موانع مطرح برای زنان است. دسترسی به بازارها و شبکه‌های ارتباطی که بانوان بتوانند از آن طریق کالاهای خود را مبادله کنند از مشکلات موجود است که معاونت زنان در این زمینه نیز از سال گذشته درحال شبکه‌سازی بوده و طرحی در حال اجرا دارد تا با کمک معاومت علمی و فناوری و وزارت ارتباطات بانوان بازارهای مجازی خود را قوی‌تر شکل دهند.
دکتر ابتکار در پاسخ به این سؤال که آیا خلأهای قانونی برای حمایت یا موانع قانونی برای ارتقای تولید و اشتغال بانوان وجود دارد؟ گفت: «جاهایی هست که می‌شود قوانین را اصلاح یا امتیازهایی قائل شد، ولی تلاش کردیم بیشتر موارد را حمایت کنیم و در قانون پیش‌بینی‌هایی را قائل شویم.»
در قانون بودجه ۱۴۰۰ نیز برای اولین بار با پیشنهاد معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، حمایتی از صندوق‌های اعتباری زنان روستایی انجام گرفته که اتفاق مهمی است و نشان دهنده حمایت دولت و معاونت زنان از تحولی است که در روستاها برای کارآفرینی و اشتغال زنان روستایی رخ داده است. 
این گام مهمی در قانون بودجه سال ۱۴۰۰ بوده که برای اولین بار صندوق‌های زنان روستایی به صورت خاص مورد حمایت قرار گرفتند. بند دو از ماده(ه) تبصره ۱۶ قانون بودجه می‌گوید مبلغ ۱۰ هزار میلیارد ریال جهت توانمندسازی، پرداخت تسهیلات و خرید انشعابات و توسعه تأسیسات خانگی و کارگشایی امور کسب و کار خُرد روستایی و همچنین صندوق‌های اعتباری خرد زنان روستایی با توزیع استانی توسط معاونت توسعه روستایی ریاست جمهوری صورت می‌گیرد.