کرونـا به سبک هندی

همدلی| ویروس کرونا قصد ندارد دست از سر جهان و انسان بردارد، اگرچه الگوهای رفتاری کرونا تا به‌امروز شناسایی شده و بسیاری از کارشناسانِ امر بهداشت امیدوارند با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی و توزیع هرچه بیشتر واکسن زنجیره انتقال این اپیدمی قطع شود، اما به‌نظر می‌رسد تا برآورده شدن چنین امکانی کرونا از هر فرصتی برای حمله مجدد استفاده می‌کند. تا همین حالا این ویروس توانسته 146میلیون و 298هزارو 387نفر را درجهان به‌خود مبتلا کند که از این تعداد 3میلیون و 101هزار و 80نفر (تا لحظه تنظیم گزارش) به‌کام مرگ فرو رفته‌اند، با این وجود هربار که کمی شرایط بهتر می‌شود یک جهش ویروسی جدید همه برآوردها را تغییر می‌دهد. حالا متاسیون نوع هندی بعد از نوع ووهان، برزیلی، آفریقای جنوبی و نهایتاً انگلیسی سبب‌ساز نگرانی‌های جدید شده است. به‌ویژه برای کشورهایی مانند ایران که به‌لحاظ جفرافیایی نزدیک به هندوستان هستند. مسئله‌ای که رئیس‌جمهور روحانی روز گذشته در جلسه ستاد ملی مدیریت کرونا به آن اشاره کرد و گفت: «کرونای نوع هندی از هر ویروسی خطرناک‌تر است.»
روحانی دراین‌باره ادامه داد: «امروز با مسئله جدیدی مواجه هستیم که در جلسه ستاد هم بحث شد. تا اواخر سال ۹۹ گرفتار ویروس ووهان بودیم. از اواخر ۹۹ گرفتار ویروس جدیدی شدیم به نام کرونای انگلیسی که نوع جهش‌یافته همان ویروس ووهان است. این ویروس از یک استان شروع شد و بعدش تمام کشور گرفتار شدند. اما امروز یک خطر دیگر در پیش‌روی ماست و آن، ویروس هندی است، ویروس هندی از ویروس انگلیسی، برزیلی، آفریقای جنوبی و... بدتر است. اگر این ویروس دومرتبه وارد کشور شود، ما مشکل بزرگ پیدا می‌کنیم. از استاندارهای خراسان رضوی، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان و حتی استان‌های جنوبی مانند کرمان و هرمزگان می‌خواهم مراعات کنند و بدانند تکلیف بزرگی برعهده‌شان است که این ویروس خطرناک وارد کشور نشود. نیروهای مسلح، مرزبانی، استانداری‌ها، هلال احمر، وزارت بهداشت، وزارت راه و همه دستگاه‌ها در این زمینه تشکیل جلسه می‌دهد و چارچوبی برای همه دستگاه‌ها تصویب می‌شود. ان‌شاءالله نیروهای مسلح هم کمک کنند تا مردم دچار گرفتاری مجدد نشوند. همه تلاش ما این است از موج چهارم سریع‌تر عبور کنیم و مقداری آرامش هم برای کادر درمان و هم برای مردم به وجود آید.»
از قرار معلوم به‌تعبیر روحانی ویروس جهش یافته نوع هندی بسیار خطرناک‌تر است طوری‌که نظام بهداشت و درمان هندوستان را با مشکلات زیادی روبه‌رو کرده است. به‌گزارش ایسنا نظام سلامت هند درحال فروپاشی است طوری‌که همزمان با رکورد بی‌سابقه ابتلا به کرونا در این کشور تخت‌های بیمارستانی با محدودیت جدی برای بستری بیماران مواجه شده است. آمارهای منتشر شده توسط مقامات دولتی هند نشان می‌دهد که موارد جدید ابتلا به بیماری کووید-۱۹ در این کشور طی روز گذشته ۳۴۶هزار و ۷۸۶نفر بوده و آمار فوتی‌ها ۲۶۲۴مورد بوده است.
درهمین‌باره مسعود مردانی، عضو کمیته علمی ستاد ملی مبارزه با کرونا دیروز به‌خبرگزاری ایسنا گفت: «این ویروس هندی دو جهش کروموزومی دارد و به‌عنوان ویروس جهش یافته هندی قلمداد می‌شود که می‌تواند در کشور ما فاجعه‌ای به فاجعه‌های قبلی اضافه کند. براساس گفته هندی‌ها انتقال این نوع جهش یافته از ویروس بسیار سریع است. این درحالی‌ست که نمی‌دانیم واکسن‌های کرونایی که اکنون تزریق می‌کنیم یا کسانی که پیش‌تر کرونا گرفتند نسبت به ویروس جدید هم ایمنی خواهند داشت یا خیر، به‌همین دلیل توصیه اکید ما لغو کلیه پروازهای رفت و برگشت به هند است تا زمانی‌که اطلاعات بیشتری از این جهش به‌دست بیاوریم. افرادی که تا زمان لغو پروازها از هند به ایران می‌آیند باید مورد بررسی کرونای جهش‌یافته کروموزومی هندی و تحت کنترل و نظر وزارت بهداشت قرار گیرند اما، بهترین راه جلوگیری از بروز این ویروس در کشور لغو سفرها از هند است.»
مسئله‌ لغو پروازها به هند موضوعی بودکه کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو هم با ادبیاتی کنایه‌آمیز به آن پرداخت، او دیروز در حساب شخصی توئیتری خود نوشت: «روم به دیوار، روم به دیوار، جسارت نباشه، بی‌ادبی نباشه، به کسی برنخوره، عفو بفرمایید، جسارتا یه نگاهی به آنچه در هند و پروازهای هند و امارات می‌گذرد بیندازید. ته رودخانه در خدمت هستیم.»
آن‌طورکه مشخص است صحبت‌های مدیر روابط عمومی وزارت بهداشت به‌سخنان سعید نمکی اشاره دارد که اواخر سال گذشته گفته بود: «منِ وزیر خبر ندارم چه کسی از مرز تردد می‌کند. من شده‌ام زخمی و جنازه جمع کنِ ته رودخانه. به‌جای وزیر بهداشت بگذارید مدیرکل مردشورخانه.» البته نکته دیگری که برخی از سخنان جهانپور برداشت کردند این بود که احتمالاً در روزهای گذشته درخواست‌هایی از طرف این وزارتخانه برای منع تردد هوایی به کشور هندوستان مطرح شده که مجدد مورد توجه قرار نگرفته است.
اما درپی توئیت انتقادی سخنگوی سازمان غذا و دارو تورج دهقان زنگنه، رئیس سازمان هواپیمایی کشور در گفت‌وگویی با ایسنا گفت: «هیچ پرواز برنامه‌ای به‌مقصد هندوستان نداریم و برخی پروازها به‌صورت موردی و برای بازگرداندن دانشجویان و ایرانیان از هند انجام می‌شود. درصورتی‌که پروازی به‌صورت موردی بخواهیم انجام دهیم، مجوز آن را از ستاد ملی مقابله با کرونا دریافت کرده و همه پروتکل‌های ابلاغی درباره آن را به‌دقت اجرا می‌کنیم چرا که ما در این زمینه متولی نیستیم و تنها خود را مجری مصوبات و ابلاغیه‌های بهداشتی می‌دانیم. مرجع تصمیم‌گیری درباره انجام شدن یا نشدن پرواز مسافری خارجی یا داخلی در شرایط کرونایی امروز، سازمان هواپیمایی و وزارت راه و شهرسازی نیست و ما تابع ستاد ملی مقابله با کرونا و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هستیم.» همچنین مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی در گفت‌وگویی با ایرنا درخصوص قطع پروازها به هندوستان گفت: «درباره قطعی پروازها به هند تابع دستورات و تصمیم ستاد مقابله با کرونا و ابلاغ سازمان هواپیمایی کشوری هستیم. هرچند پرواز زیادی به هند برقرار نیست و تعداد پروازهای بین دو کشور پایین است، اما با این حال در صورت تصمیم جدید پرواز به دهلی قطع خواهد شد.» این درحالی‌ست که برخی کاربران‌ و فعالان حوزه رسانه و مطبوعات تصاویری از سند پرواز روز گذشته دهلی به تهران که ساعت 5بامداد چهارم اردیبهشت‌ماه در فرودگاه امام خمینی(ره) به‌زمین نشسته است در اینستاگرام منتشر کردند. آن‌ها معتقدند مسافران این پرواز بدون کنترل، نظارت و انجام قرنطینه وارد تهران شده‌اند.
با این وجود و درپی ابراز نگرانی‌ها از احتمال ورود ویروس جهش یافته نوع هندی به ایران از طریق ترددهای هوایی روز گذشته سعید نمکی، وزیر بهداشت در نامه‌ای به عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور درخواست بستن مرزها و ترددهای هوایی از مبدا و به مقصد هندوستان را مطرح کرد. او در این نامه نوشت: «با آرزوی قبولی طاعات و عبادات در ماه مبارک رمضان، نظر به ‌‌این‌که ویروس کووید19 در کشور هندوستان دچار موتاسیون بسیار خطرناک شده لذا ضروری است به‌نحو مقتضی نقل و انتقال مسافر به‌شکل مستقیم و غیرمستقیم از کشور مذکور متوقف گردد. خواهشمند است دستور فرمائید پیگیری لازم صورت پذیرد.»
درپی درخواست نمکی، وزیر کشور به‌عنوان فرمانده قرارگاه عملیاتی مبارزه با کرونا در نامه‌ای به وزیر راه و شهرسازی با اشاره به درخواست وزارت بهداشت درخصوص ویروس کرونای جهش یافته هندی، هرگونه تردد مستقیم یا غیر مستقیم مسافر و کالا با این کشور را تا اطلاع ثانوی ممنوع اعلام کرد. به‌گزارش ایسنا رحمانی فضلی در این نامه نوشت: «با استناد به‌درخواست واصله ظهر امروز ۴اردیبهشت ماه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دستور رئیس محترم جمهور، ناظر بر خطرات ویروس کرونای جهش یافته هندی، ضمن اعلام ممنوعیت هر گونه تردد مستقیم و غیر مستقیم مسافر و کالا‌ از طریق مرزهای زمینی، هوائی و دریایی با کشور هندوستان تا اطلاع ثانوی، لطفاً بدون فوت وقت و ظرف روزجاری(دیروز)، با همکاری دستگاه‌های مسئول، تمهیدات لازم دراین خصوص معمول و نتیجه دراسرع وقت به قرارگاه اعلام شود.»
همچنین در این نامه آمده است: «وزارت بهداشت، درمان وآموزش پزشکی بعنوان مسئول نظارت برفرآیند اجراء، موظف است؛ متخلفین از این ابلاغیه را بلادرنگ به‌مراجع قضایی معرفی و نتایج امر را بصورت روزانه به‌قرارگاه عملیاتی اعلام نماید. درمسیراجرای این ماموریت، تمامی وزارتخانه‌ها، نیروهای مسلح و دیگر نهادهای مسئول و معین، همچون گذشته،کمال همکاری را با وزارت راه و شهرسازی خواهند داشت.»
آن‌طورکه به‌نظر می‌رسد اگر تمامی این تلاش‌‌ها درخصوص جلوگیری از ورود ویروس جهش یافته نوع هندی به‌کشور کارگر نشود با شیوع همزمان متاسیون هندی و انگلیسی در ایران احتمال افزایش موارد ابتلا به‌کرونا و شروع پیک پنجم این ویروس در ایران وجود دارد. موجی که می‌تواند سبب افزایش موارد مرگ‌ومیرها شود.