معمای شفافیت در صنایع مختلف اقتصادی
حسین ساسانی (تحلیلگر توسعه پایدار) اظهارنظرهای مختلفی درباره فساد موجود در حوزه خودرو مطرح است که در پاسخ به این صحبتها باید گفت که فساد در صورتی که محدود به یک صنعت باشد، میتوان با آن به راحتی برخورد کرد، این در حالی است که در صورتی که همین فساد در سایر صنایع باشد، مانند زنجیرهای امکان انتقال آن وجود دارد و در نتیجه امکان ایستادن در مقابل این گونه مشکلات وجود ندارد. واقعیت این است که فساد همچون یک سیستم به هم پیوسته عمل میکند و به دلیل اینکه سیستمهای مختلف همانند موجودات زندهاند؛ پویا هستند و گویی از سلولهای بسیاری هم برخوردارند، بر همین اساس میتوان گفت که فساد موجود در یک سیستم به راحتی میتواند به سیستم بعدی منتقل شود. در واقع، اجزای یک سیستم متاثر از یکدیگرند و در صورتی که یکی از سیستمها از مشکل و عدم شفافیت برخوردار باشد، این وضعیت به راحتی به بخش وابسته دیگر انتقال مییابد. وقتی یک سیستمی در حوزه مدیریت دچار مشکل و عدم شفافیت باشد، این عدم شفافیت به راحتی به بخشهای دیگر همان مجموعه از بازاریابی گرفته تا جذب کارکنان، خرید مواد اولیه یا حتی به حوزه فروش نیز منتقل میشود و تاثیر خود را در نتیجه نهایی یا همان رضایت از مشتری نیز نشان میدهد. حتی در صورتی که یکی از اجزای یک صنعتی از به فساد دچار شده باشد، این مشکل به سهامداران خرد و درشت نیز انتقال مییابد و در واقع سهامداری را هم تحت تاثیر خود قرار میدهد. با چنین اتفاقی صنعتی که خصوصی شده در چهارچوب درستی قرار نمیگیرد و در وضعیت شبهدولتی قرار میگیرد که این موضوع به طور مستقیمی وضعیت سهامداران را هم تحت تاثیر قرار میدهد. در نتیجه کل سیستم درگیر شده و نه تنها رشدی در وضعیت یک صنعت دیده میشود که پاسخ نیازهای بازار هم به درستی داده نمیشود. البته این وضعیت را نمیتوان تنها به صنایع تعمیم داد، بلکه حتی در صورتی که بانکی از مشکل فساد برخوردار باشد هم میتوان انتظار داشت که این فساد از بانک به صنایع وارد میشود. از آنجا که بانکها مسئله تامین مالی و ساماندهی وضعیت تولید را باید مدیریت کنند، بنابراین شفافیت در کار بانکها خود عامل مهمی در شفافیت صنایع میتواند در نظر گرفته شود.
سوالی که میتوان مطرح کرد این است که چگونه میتوان از فساد موجود در صنایع مختلف جلوگیری کرد و شفافیت بیشتری در کار تولید ایجاد کرد؟
واقعیت این است که برای رسیدگی به این موضوع نباید صنایع را به صورت جداگانه در نظر گرفت؛ چرا که این فساد میتواند از بخشهای دیگر وارد شده باشد.
در همین زمینه باید گفت که رسیدگی به فساد موضوعی یک بعدی نیست که بتوان به صورت جداگانه با آن برخورد کرد، چرا که در این جا فقط بحث یک صنعت نیست، بلکه صنایع و بخشهای مختلف و وابسته به یکدیگر اقتصادی حتی بانکها نیز باید در نظر گرفته شوند. برای رسیدگی به فسادی که در اقتصاد جریان دارد باید به صورت جامع به مسئله توجه شود تا کیفیت محصولات وارد شده به بازار و در نتیجه اوضاع کسب و کار بهتر شود.
با توجه به اهمیت بالای شفافیت در ساماندهی وضعیت کسب و کار و حتی رضایت مشتری، بهتر است بر روی تمام بخشهای اقتصادی کار کنیم و شفافیت بیشتری را در بخشهای مختلف که همچون زنجیرهای به یکدیگر متصل هستند، ایجاد کنیم.
در نتیجه در مقابل اظهارنظرهای مطرح شده در زمینه فساد موجود در صنعت خودرو باید گفت که اقداماتی که در نظر گرفته میشود باید همهجانبه باشد.
در همین زمینه باید علاوه بر اینکه شفافیت بیشتری را حتی از بانکها بخواهیم، باید از ذینفعان صنعتی مانند خودرو یا حتی تمام شرکای شرکتهای خودروسازی نیز بخواهیم تا در زمینه فعالیت خود با شفافیت بیشتری عمل کنند.
حتی در صورتی که قرار باشد از جاهای دیگری نیز در صنایع مختلف از قبیل خودرو سرمایهگذاری شود، در این زمینه نیز شفافیت لازم را در نظر بگیریم، حتی این شفافیت باید در قبال کشورهای خارجی پارتنر در تولید خودرو نیز در نظر گرفته شود تا محصولی که روانه بازار میشود کیفیت لازم را داشته باشد و کسب و کار نیز در نوبت خود رشد کند.
در همین زمینه باید به سراغ شرکتهای تولیدکننده مواد اولیه نیز رفت و از آنها نیز درخواست شفافیت کرد.
از سوی دیگر باید کنترلکنندگان شفافیت در صنایع مختلف نیز باید خود از شفافیت بیشتری برخوردار باشند.