شورای شهر نهاد اجتماعی یا سیاسی؟

انتخابات، فرصتی است که مردم یک جامعه، طی آن می‌توانند بر نحوه اداره امور جامعه خود تأثیر بگذارند. انتخابات، ابزار سودمند و بدون هزینه‌ای است که در نظام‌های مردم‌سالار در اختیار مردم قرار می‌گیرد. در نظام‌های حکومتی، به میزانی که تعداد نهادها و مدیران اجرایی در سطوح مختلف با رأی مردم انتخاب می‌شوند، بیشتر شود، به همان نسبت قدرت تأثیرگذاری مردم در تصمیمات جامعه نیز افزایش می‌یابد. در این شرایط، چون انتخاب‌شوندگان متکی به آرای مردم هستند به میزان بیشتری برای رضایت و رفاه مردم تلاش خواهند کرد. مردم با انتخاب نمایندگان خود در شوراها می‌توانند نحوه اداره امور محله، میزان و شیوه دسترسی به امکانات تفریحی، ورزشی، فرهنگی و آموزشی را تعیین کنند. انتخاب اعضای شوراهای شهر و روستا که به عنوان یکی از اصول قانون اساسی در سال 1378 خورشیدی اجرایی شد، سبب شده است تا عملکرد شهرداری‌ها و دهیاری‌ها در دو دهه اخیر پویایی و تحرک بیشتری را تجربه کنند. 
نکته قابل توجه در باره انتخابات شوراها این است که، اگر چه در قانون اساسی تصریح شده که شورا یک نهاد اجتماعی است و هدف آن مشارکت مردم در اداره بهتر امور شهرهاست، اما عملاً جناح‌ها و جبهه‌های سیاسی بر آن سایه انداخته و با سیاسی کردن این حوزه، در اغلب موارد مانع از انجام کارکردهای صحیح آن می‌شوند. البته سال‌هاست یک رسم غلط در جامعه ما وجود دارد که به موجب آن، همه امور سیاسی و جناحی می‌شود؛ حوزه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی، ورزشی و سایر حوزه‌های تخصصی از دست‌اندازی و منفعت‌طلبی سیاست‌بازان در امان نیستند. لذا به نظر می‌رسد اگر با دید کارشناسی و تخصصی به مسائل شهر نگریسته شود، می‌توان این مسائل را آسان‌تر شناخت و برای آنها راهکار ارائه کرد. در یک تقسیم‌بندی می‌توان شهر را به یک انسان تشبیه کرد که دارای دو بخش جسم و جان است. جسم یا کالبد شهر، قسمت‌های سخت‌افزاری آن شامل خیابان، پارک، پل، زیرگذر و سایر موارد است که نیاز به انتخاب افرادی متخصص در این حوزه‌ها دارد و جان شهر؛ مسائل مربوط به زندگی انسان‌های ساکن شهر و آسیب‌های متوجه آنهاست. این آسیب‌ها شامل مسائل مختلف روحی-روانی، فرهنگی و حوزه‌های اجتماعی شهر است؛ مسائلی مانند افزایش اعتیاد، طلاق، خشونت، انزوا، افسردگی و مسائلی از این قبیل که در سال‌های اخیر افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته است، نیازمند توجه فوری و جدی است. بنابراین لازم است انتخاب‌کنندگان و انتخاب‌شوندگان در برنامه‌ها و انتخاب‌های خود به این دو مقوله جسم و جان شهر توجه جدی داشته باشند.
ضرورتی ندارد برای عضویت در شورای شهر رجل سیاسی، هنرمند، سلبریتی یا ورزشکار انتخاب شود؛ به نظر می‌رسد ملاک اول برای این انتخاب، کارشناس بودن در مسائل شهری است. 
البته درایت سیاسی داشتن یا عضو یک حزب سیاسی بودن لزوماً منفی نیست و به عنوان ملاک دوم می‌تواند به اداره بهتر امور کمک کند، اما درک سیاسی و بهره‌مندی از دانش سیاسی لزوماً به معنای سیاسی‌کاری و باندبازی و ترجیح منافع گروهی و حزبی بر منافع شهر نیست.