آشفتگی در بازار مرغ ادامه دارد

همدلی| بازار مرغ در حالی همچنان روزهای آشفته‌ای را سپری می‌کند که آمارها از واردات چندین تن مرغ وارداتی خبر می‌دهند، اما ظاهرا امکان ترخیص این کالای اساسی هنوز با بحران مواجه است. اواسط فروردین همین امسال بود که وزارت صنعت، معدن و تجارت مصوبه واردات ۵۰هزار تن گوشت مرغ را به گمرک ابلاغ کرد. این مجوز در حالی از سوی هیات وزیران صادر شد که حالا بعد از گذشت حدود 2هفته از این صدور این مجوز برای واردات این کالای پروتئینی، گمرک خبرهای نگران‌کننده‌ای در این زمینه ارائه می‌دهد. در همین زمینه و به دنبال مجوز هیات وزیران در رابطه با واردات ۵۰ هزار تن مرغ، اعلام گمرک ایران از رسیدن محموله ۹۰تنی این کالا به گمرک حکایت دارد که با وجود مجوز برای ترخیص ۱۰۰ درصدی بدون کد رهگیری بانک، به دلیل عدم ارائه مجوز دامپزشکی امکان ترخیص پیدا نکرده است. در جریان نوسان قیمت و آشفتگی بازار مرغ و ظاهرا کمبودی که در بازار وجود داشت، هیات وزیران در اواخر اسفند ماه سال گذشته مصوب کرد که تا سقف ۵۰ هزار تن گوشت مرغ با استفاده از ارز  ۴۲۰۰ تومان، توسط شرکت پشتیبانی امور دام وزارت جهاد کشاورزی وارد شود.  این در حالی است که واردات مرغ مشمول ارز نیمایی بوده است ولی در این مجوز ۵۰ هزار تنی ارز ۴۲۰۰ تومان دریافت می‌کند.
 در رابطه با اجرایی شدن مصوبه و واردات مرغ، تازه‌ترین اعلام گمرک ایران به ایسنا از این حکایت دارد که در روزهای اخیر حدود ۹۰ تن مرغ وارداتی به گمرک رسیده و اظهار شده است، اما به دلیل برخی مسائل، هنوز مجوز ترخیص دریافت نکرده است.
 بر اساس گزارش روز گذشته ایسنا در این زمینه، مسئولان  گمرک ایران، با توجه به مجوزهای موجود از همان ابتدا دستور ترخیص ۱۰۰درصدی مرغ‌‌های وارداتی مشمول این مصوبه را بدون کد رهگیری بانک صادر کرده، ولی هنوز مجوز دامپزشکی برای ترخیص این کالا صادر نشده است. 
طبق این توضیح، ظاهرا ایراداتی در بسته‌بندی مرغ‌‌ها و عدم درج تاریخ تولید و انقضا به زبان فارسی موجب شده که سازمان دامپزشکی مانع از ترخیص محموله مرغ وارداتی شده و در این حالت گمرک  نیز امکان ترخیص کالا را نخواهد داشت.
  این در حالی است که به دلیل طولانی شدن زمان انجام آزمایشات سازمان دامپزشکی و همچنین عدم صدور مجوز و نگرانی‌‌هایی که در رابطه با فساد این کالاها در کانتینرهای وارداتی وجود داشت و هزینه نگهداری آن در کانتینر یخچالی، محموله مرغ با نظارت گمرک به سردخانه‌‌‌ای منتقل و تا زمان صدور مجوز نهایی نگهداری می‌شود. 
گفتنی است که در سال گذشته واردات مرغ به دلیل تامین نیاز در داخل بسیار محدود بوده و تقریبا در چند ماه پایانی وارداتی صورت نگرفته بود. این آمارها در حالی از باز شدن بساط گرانی دوباره مرغ خبر می‌دهند که یک فعال بازار در این زمینه به «همدلی»، گفت: «به جای واردات مرغ با ارز 4200 تومانی، نهاده‌های دامی با ارز 4200 تومانی باید وارد شود تا از ضررهای هنگفت مرغ‌دار و دام‌دار جلوگیری شود». مهدی یکی دیگر از فعالان این بازار می‌گوید:«این مجوز واردات به چه کسی داده شده تا با ارز 4200 تومانی مرغ وارد کنند و بعد خیلی منت بگذارند با همان قیمت مصوب یعنی کیلویی 25 تومان بفروشند که معادل قیمت مرغ با ارز آزاد باشد، الان قیمت مرغ در کشورهای خارجی نهایت 1دلار هست، دیگر خودتان حساب کنید». حالا گیرکردن مرغ در این بحران و عدم عرضه کافی این محصول پروتئینی در حالی است که 12 فروردین همین امسال بر اساس تصمیم قرارگاه ساماندهی مرغ کشور قیمت مصوب مرغ گرم برای مصرف‌کننده از کیلویی ۲۰هزار و ۴۰۰ به کیلویی ۲۴ هزار و ۹۰۰ تومان افزایش یافت. اما حالا با پایان اولین ماه سال جاری در حالی که به نظر می‌رسید که بازار بعد از چندین ماه نفس‌گیر بالاخره روی آرامش را خواهد دید، نگرانی‌های مهم‌تری روی کار آمده‌اند؛ یکی عدم ترخیص 90 تن مرغ وارداتی و دیگری موضوع قاچاق جوجه و کمبود مرغ در بازار.

 قاچاق، کمبود یا افزایش هزینه‌‌ها؛ گرانی جوجه در‌‌هاله‌‌‌ای از ابهام 

افزایش قیمت جوجه یک‌روزه در یک ماه اخیر آرامش کوتاه این بازار را بر هم زده و سبب نگرانی بسیاری از تولیدکنندگان و دست اندرکاران صنعت طیور شده است. 
به گزارش ایسنا اواسط فروردین ماه امسال بود  که براساس مصوبات ستاد تنظیم بازار مقرر شد تمام فرآیندها از جوجه‌ریزی و تامین خوراک گرفته تا عرضه و توزیع مرغ در بازار به وزارت کشاورزی سپرده شود و کمیته‌‌‌ای تخصصی جهت ساماندهی بازار مرغ و تخم مرغ تشکیل شود. در حقیقت قرار شد این کمیته با ریاست وزیر جهاد کشاورزی و با عضویت قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت در امور بازرگانی و دیگر مسئولان مربوطه تشکیل شود و با داشتن اختیارات کامل از سوی ستاد تنظیم بازار نسبت به برنامه‌ریزی و تولید و توزیع مرغ، از طریق شرکت‌های تولیدکننده عمده مرغ و نیز با همکاری و خدمت گرفتن از ظرفیت مرغ‌داری‌های دیگر، اقدامات لازم را انجام دهد.
تصمیم‌گیری‌ها در ستاد تنظیم بازار نهایتا منجر به تشکیل قرارگاه ساماندهی مرغ در کشور شد و این قرارگاه نیز برای ساماندهی بازار مرغ و ایجاد ثبات در آن نرخ مصوب مرغ را که از مدتها قبل تولیدکنندگان نسبت به آن انتقاد داشتند، افزایش داد؛ به طوری که قیمت مرغ منجمد در سرد خانه کیلویی ۱۸ هزار و ۸۰۰ تومان، قیمت مرغ منجمد برای مصرف‌کننده کیلویی ۱۹ هزار و ۸۰۰ تومان، قیمت مرغ زنده در کشتارگاه کیلویی ۱۷ هزار و ۱۰۰ تومان، قیمت مرغ آماده طبخ در میدان بهمن تهران کیلویی ۲۳ هزار و ۳۰۰ تومان و قیمت مرغ آماده طبخ برای مصرف کننده کیلویی ۲۴ هزار و ۹۰۰ تومان تعیین شد.
افزایش قیمت مصوب مرغ توانست تا حدی رضایت تولیدکنندگانی را که از افزایش هزینه‌‌های تولید و پایین بودن نرخ مصوب گله داشتند،  جلب کند و تمایل آنها را برای جوجه‌ریزی افزایش دهد.  اگرچه در روی دیگر این سکه یعنی برای مصرف کنندگان افزایش قیمت ۴۵۰۰ تومانی مرغ اصلا خوشایند نبود اما چون با بالا رفتن نرخ مصوب عرضه مرغ دولتی هم بیشتر شد به ناچار عطایش را به لقایش بخشیدند و امیدوار شدند که برای خرید یک کیلو مرغ دیگر لازم به ایستادن در صف‌‌های طولانی یا پرداخت هزینه‌‌های گزاف نیست.
البته فراز و نشیب بازار مرغ تنها به اینجا ختم نشد و در حالی که به نظر می‌رسید بازار مرغ روزهای آرامی را سپری می‌کند اما خبرها حاکی از آن است که افزایش قیمت جوجه یک‌روزه در یک ماه اخیر و فروش آن بیش از نرخ مصوب ۴۲۰۰ تومان تولیدکنندگان را نگران کرده است. افزایش قیمتی که برخی از مسئولان و تولیدکنندگان علت آن را خروج جوجه‌‌های تولیدی توسط واحدهای مرغ مادر به صورت غیرقانونی از کشور در سایه نبود نظارت می‌دانند و معتقدند اگر در ۱۵ تا ۲۰ روز آینده برای این موضوع فکری نشود بازار مرغ دچار التهاب خواهد شد.
آنها همچنین از دستگاه‌‌های نظارتی درخواست کردند که به این موضوع ورود کرده و جلوی قاچاق جوجه را که منجر به بحران در تولید داخل می‌شود، بگیرند.
طرح موضوع قاچاق جوجه یک‌روزه اما واکنش‌‌های بسیاری را به همراه داشت؛ به طوری که چندی پیش مدیر کل روابط عمومی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در واکنش به قاچاق جوجه یک‌روزه از کشور اعلام کرد که متاسفانه این موضوع در بین برخی مسئولان در حوزه مدیریت موضوع وزارتخانه‌‌ها و نهادهای خودشان پیش می‌آید، باب شده است که مشکلات خود را به سمت قاچاق برده و این موضوع را مطرح می‌کنند. 
در مورد جوجه‌ریزی، بحث قاچاق جوجه و مرغی که بخواهد در بازار تاثیرگذار باشد نداشتیم و نداریم. باید به سراغ احتکار، دلالی‌‌ها و واسطه‌‌ها بروید و از آنها بپرسید. در دی ماه، در اصفهان ۱۲میلیون قطعه جوجه ریزی شده و این رقم در فروردین ماه، به ۶ میلیون قطعه رسیده است. این کمبود جوجه ریزی، چه ربطی به قاچاق دارد؟ مرغدار باید بگوید.
مدیر کل دفتر بازرگانی داخلی کالاهای کشاورزی معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی نیز ضمن رد موضوع قاچاق جوجه یک‌روزه به ایسنا گفت که بازار محصولات کشاورزی در فصول مختلف تحت تاثیر عوامی چون اقلیم، بیماری، تقاضا و ... دچار نوسان می‌شود و این نوسانات در همه جای دنیا نیز اتفاق می‌افتد. همچنین ممکن است با بالا رفتن قیمت مصوب مرغ، تقاضا برای جوجه ریزی زیاد شده باشد و همین امر باعث افزایش قیمت جوجه شده باشد.
دبیر انجمن تولیدکنندگان جوجه یک‌روزه  نیز در واکنش به این موضوع به ایسنا گفت که شاید به دلیل تفاوت نرخ ارز در آن طرف مرز تعداد کمی قاچاق هم شده باشد و همین افراد با فروش جوجه با قیمت‌‌های گزاف باعث التهاب بازار شده باشند اما دلیل اصلی افزایش قیمت جوجه بالا رفتن هزینه‌‌های تولید است.
صحبت‌‌های متفاوت و ضد و نقیض مسئولان و دست اندرکاران  مربوطه اما سوالات و شبهات بسیاری را ایجاد کرده است و هنوز دقیقا مشخص نیست چه عاملی باعث گرانی جوجه یک‌روزه شده است.
 آیا جوجه ریزی کم بوده است و با کمبود جوجه مواجهیم؟ 
آیا جوجه یک‌روزه قاچاق می‌شود؟ آیا افزایش هزینه‌‌های تولید قیمت‌‌ها را بالا برده است؟ 
آیا مانند همیشه پای دلالان و واسطه‌‌ها در میان است؟ سوالاتی که نیاز است مسئولان مربوطه هرچه سریعتر نسبت به آن روشنگری‌‌های لازم را انجام دهند و تدابیری برای کنترل قیمت جوجه یک‌روزه اتخاذ کنند، پیش از آنکه بازار مرغ مجددا دچار التهاب شود.