دلواپسی انتخاباتی برای مذاکرات وین

همدلی| مذاکرات وین به مرحله قابل قبولی رسیده است. آن‌گونه که مقامات ایرانی از وین گزارش می‌دهند امیدواری برای رسیدن به توافق و حفظ برجام افزایش یافته است. البته این فقط نظر طرف ایرانی نیست، بلکه دیگر طرف‌های حاضر در این مذاکرات از جمله روس‌ها نیز به نتیجه این مذاکرات ابراز امیدواری کرده‌‌‌اند هرچند که می‌گویند روند مذاکرات کمی کند است، ولی بر این باورند که به نتایج می‌توان امیدوار بود. از طرف دیگر نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره روند مذاکرات وین گفته که ما به طور منظم درباره نتایج گفت‌وگو‌ها به مقامات عالی نظام گزارش می‌دهیم. این نشان می‌دهد که آنچه در وین در جریان است مانند برجام، با اطلاع و هماهنگی مقامات عالی نظام رخ می‌دهد. اما با این وجود، مخالفان دولت حالا که متوجه شده‌‌‌اند احتمالا مذاکرات وین به نتیجه می‌رسد دست به کار شده‌‌‌اند و بر طبل دلواپسی می‌کوبند. همانند روزهایی که مذاکرات برجام در جریان بود و با تمام توان سعی می‌کردند که در روند این مذاکرات اخلال ایجاد کنند، حالا نیز خیز برداشته‌‌‌اند تا مانع دستیابی به نتیجه‌‌‌‌ای مطلوب شوند. مخالفان دولت از جمله نمایندگان مجلس شورای اسلامی بر این باورند که دولت تنها با نیت تأثیرگذاری در انتخابات ریاست جمهوری تلاش می‌کند با سرعت مذاکرات وین را به نتیجه برساند. آنان می‌گویند دولت حسن روحانی می‌خواهد با به نتیجه رساندن مذاکرات، فشارتحریم‌ها را کم کند و به این ترتیب مردم را به سمت حضور در انتخابات و حمایت از کاندیدای مورد توجه دولت سوق دهد.

 گزارش منظم به تهران

نماینده دائم ایران در آژانس آنچه را که در وین در حال پیگیری و گفت‌وگو است، ایجاد تصویری واضح و شفاف درباره لغو تحریم‌ها برشمرد و گفت:«هیأت مذاکره‌کننده نتایج گفت‌وگوها را به طور منظم به مقامات عالی گزارش می‌کند.» کاظم غریب‌آبادی سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین و همچنین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیروز (یکشنبه ۲۹ فروردین ماه)‌ در اظهاراتی درباره مذاکرات جاری در وین بین ایران و گروه ۱+۴ بیان کرد:«آنچه در وین در حال پیگیری و گفت‌وگو است، ایجاد یک تصویر واضح و شفاف در خصوص لغو تحریم‌ها است.»
وی افزود:«شناسایی و فهرست کردن اقدامات لغو تحریمی، برای این شفاف‌سازی و سنجیدن جدیت آمریکا در ادعای خود برای بازگشت و پایبندی کامل به برجام و انطباق آن با سیاست اعلامی کشور، لازم است. مبنای تیم مذاکره کننده نیز اصولی است که از سوی مقام معظم رهبری به عنوان سیاست نظام در این رابطه تعیین شده است.»
در عین حال دیروز نمایندگان مجلس در نطق‌هایی جداگانه نسبت به فعالیت دیپلمات‌های اظهار نگرانی کردند و خواستار حرکت در چارچوب‌های تعیین شده از سوی رهبر انقلاب شدند. برخی‌ها معتقد هستند که این دلواپسی می‌تواند به ایران ضربه جدی بزند چرا که وقتی دیپلمات‌ها در اتاق مذاکرات حضور دارند، سخن گفتن علیه آنان در تهران می‌تواند به شکست مذاکرات و ضعف بیشتر ایران بینجامد.
 رایزنی‌های هیأت‌های مذاکره‌ کننده ایران و گروه ۱+۴ در وین دیروز (یکشنبه ۲۹ فروردین ماه) نیز در فرمت‌ها و سطوح مختلف ادامه یافت. همچنین کارگروه‌های کارشناسی به بحث و گفت‌وگو در خصوص دو حوزه رفع تحریم‌ها و مسائل هسته‌ای ادامه دادند.
روز شنبه، علاوه بر نشست کمیسیون مشترک، دیدارهایی نیز به صورت دو و چندجانبه بین هیأت مذاکره‌ کننده کشورمان با اعضای ۱+۴ برگزار شد. در این رایزنی‌ها، سه دیدار بین عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه و رئیس هیأت مذاکره‌ کننده ایران و «انریکه مورا» معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا برگزار شد.همچنین رؤسای سه هیأت اروپایی، در جلسه‌ای مشترک با عراقچی شرکن و به بحث و گفت‌وگو پرداختند.جلسات کارگروه‌های کارشناسی در دو حوزه تحریم و هسته‌ای نیز به روال روزهای گذشته برگزار شد.در نشست روز شنبه کمیسیون مشترک، پس از دریافت و بررسی گزارش کارگروه‌ها، مقرر شد گفت‌وگوهای دو و چندجانبه و همچنین رایزنی‌های فنی در روزهای آینده ادامه یافته و در صورت نیاز کمیسیون مشترک بار دیگر تشکیل جلسه دهد.

 مخالف‌خوانی قالیباف در مجلس

در همین حال روزگذشته محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در نطق پیش از دستور روز گذشته خود در صحن علنی رئیس مجلس اظهار کرد: «دشمن، در کنار اقدامات تروریستی، راهبرد فرسایشی کردن مذاکرات را نیز طراحی کرده است تا بتواند تمام ساختار سیاسی و اقتصادی کشور را، به‌طور کامل مُعَطّلِ مذاکرات بدون هیچ نتیجه عملی کند؛ آنها می‌خواهند با فرسایشی کردن مذاکرات، خواسته‌های خود را با ترکیبی هماهنگ‌شده از فریب و فشار به ایران تحمیل کنند و مانع از دستیابی مردم ایران به اقتصاد بدون تحریم شوند. راهبرد مذاکرات فرسایشی با هوشمندی رهبر حکیم انقلاب افشا شد و دشمن باید بداند که مردم و مسئولان در ایران با صدایی واحد مبتنی بر قانون اقدام راهبردی برای رفع تحریم‌ها، فقط در صورت انجام تعهدات کامل توسط طرف مقابل به تعهدات خود در برجام عمل خواهند کرد.» قالیباف در بخش‌های دیگری از سخنان خود مدعی شد اگر پیشرفتی هم در مذاکرات به دست بیاید نتیجه قانونی است که سال گذشته مجلس شورای اسلامی با عنوان لغو تحریم‌ها تصویب کرد. البته دیگر نمایندگان نیز بر این موضوع تأکید کردند. در حالی که کارشناسان و مقامات دولتی بر این باورند مجلس یازدهم با هدف جلوگیری از شکل‌گیری مذاکرات این قانون را تصویب کرده است. 

 وین خلاف قانون 

دیروز همچنین علیرضا سلیمی، عضو هیأت‌رئیسه مجلس در جلسه علنی در تذکری شفاهی گفت:«قانون اقدام راهبردی، راستی‌آزمایی را در حوزه لغو تحریم‌ها به مجلس سپرده است، بنابراین بحث‌هایی که در وین مطرح است، که برخی از تحریم‌ها برداشته شود و برخی نیز برداشته نشود، این موارد خلاف قانون بوده، همچنین خلاف سیاست‌های اعلامی مقام معظم رهبری است.» به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، سلیمی افزود:«علاوه بر آن همه تصمیماتی که در وین اتخاذ شود، براساس اصول ۷۷ و ۱۲۵ قانون اساسی، باید به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد و بدون شک تصمیمات هیئت رئیسه بدون تصویب در مجلس وجاهت قانونی نخواهد داشت.» به نظر می‌رسد نمایندگان مجلس یازدهم حداقل سعی می‌کنند تا با ایجاد تأخیر در روند مذاکرات، رسیدن به نتیجه نهایی را به بعد از انتخابات ریاست جمهوری خرداد ماه موکول کنند. 

 رعایت چارچوب‌های رهبری در وین

رعایت چارچوب‌های تعیین شده از سوی رهبر انقلاب در جریان مذاکرات وین از جمله دیگر محورهایی بود که دیروز نمایندگان به آن پرداختند و مدعی شدند که مذکرات کنونی وین نسبت به این نکته بی توجه است. به گزارش ایلنا، نصراله پژمان‌فر در نشست علنی دیروز (یکشنبه ۲۹ فروردین ماه) مجلس شورای اسلامی در تذکری خطاب به دولت گفت: «باید مراقبت شود که چارچوب‌های تعیین شده از سوی رهبری درباره دخالت مستقیم و غیرمستقیم آمریکا در مذاکراتی که امروز در وین در حال برگزاری است، رعایت شود.»
رئیس کمیسیون اصل نودم قانون اساسی در مجلس شورای اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: «باید این نکته رعایت شود که آمریکا حتماً باید به تعهدات خود عمل کند.»

 تضعیف مجلس انقلابی

ولی اسماعیلی؛ نماینده مجلس نیز در نشست علنی دیروز یکشنبه (۲۹ فروردین ماه) - در تذکر شفاهی خود با بیان این‌که خط فکری خطرناکی با استفاده از فضای مجازی که در آن مدیریت صورت نمی‌گیرد، آغاز شده است، گفت: «علی‌رغم تأکیدات رهبری عده‌ای به دنبال تضعیف مجلس انقلابی هستند تا توان این نهاد را کم کنند اما مجلس در راستای حفظ عزت مردم، قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها برای بازگشت عزت پایمال شده مردم را به تصویب رساند. اکنون دشمنان به دنبال راه‌حلی برای مذاکره با ایران هستند که این موضوع نشان می‌دهد که مقاومت مردم و ریل‌گذاری مجلس جواب مثبت داده است. آنچه در وین می‌گذرد باید به استحضار مجلس برسد و ما بر حذف کلیه تحریم‌ها و راستی آزمایی استوار هستیم و از آن کوتاه نمی‌آییم و به تحریم خوب و بد اعتقادی نداریم.»
 این نماینده مجلس در واقع تلاش کرده که بگوید مذاکرات وین بدون اطلاع مجلس در حال برگزاری است؛ در صورتی که به تازگی محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه در این باره به کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی توضیح داده است. البته آن گونه که ظریف گفته در جریان این جلسه در کمیسیون امنیت ملی نیز نمایندگان به صراحت دغدغه خود را مسئله انتخابات اعلام کرده‌‌‌اند و گفته‌‌‌اند که دولت می‌خواهد از این مذاکرات بهره‌برداری انتخاباتی کند. 
این خط تخریب مذاکرات وین تنها به مجلس ختم‌‌‌ نمی‌شود. دیروز صبح روزنامه کیهان موضع رسمی خود را در مطلبی بیان کرد. در واقع این روزنامه بود که به فعالان سیاسی مخالف دولت اعلام کرد که مسئله انتخابات با مذاکرات وین ربط مستقیم دارد و باید برای آن نگران بود. کیهان روز شنبه نوشت: «دو ماه دیگر، زمان انتخابات در ایران است. غرب نه می‌خواهد از اخلاق مستکبرانه کوتاه بیاید و حق ملت ایران را به او بدهد و نه می‌خواهد مردم ایران به این نتیجه برسند که چاره خروج از گرفتاری هشت ساله، تغییر رویکرد دولت است. پس چه باید کرد؟ نخست این‌که باب مذاکره را گشوده نگه داشت. این کار، هم احتمال «گشایش از طریق رفع تحریم‌ها» را سر پا نگه می‌دارد و هم به غرب این مجال را می‌دهد تا از طرفی که پذیرفته با وجود نقض حقوقش، باز هم مذاکره کند، امتیاز جدید مطالبه کند...»

 دلواپسان کهنه‌کار

در این بین محمود احمدی‌نژاد رئیس جمهوری سابق که به عنوان یکی از افراد مهم در برهم زننده روابط ایران با بسیاری از کشورها شناخته می‌شود، نسبت به پیشرفت‌های مذاکرات وین ابراز نگرانی کرده است. به نظر می‌رسد او هم مانند سایر دلواپسان نگرانی انتخاباتی دارد، چرا که او مدتی است با تمام توان در حال آماده‌سازی خود برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری است. او اخیرا مذاکرات هسته‌‌‌‌ای را محل انتقاداتش قرار داده و گفته است چه کسی و به چه حقّی به شما اجازه داده است برای مذاکرات بروید؟ وی به انفجار تأسیسات هسته‌ای ایران اشاره کرده و گفته است: از آن طرف دنیا تأسیسات ما را منفجر می‌کنند و بعد شما می‌خواهید برای مذاکره بروید.  به نظر می‌رسد با نزدیک‌‌تر شدن مذاکرات وین به نتایج نهایی، احتمالا شدت فشارها بر دیپلمات‌های حاضر در این مذاکرات بیشتر شود.