نگاهی به آسیبهای فرهنگی و اجتماعی در جامعه
شهراد شاهرخی طهرانی (نویسنده)انسانها اساساً موجوداتی آسیبپذیرند که به شدت در معرض خطر آسیبهای روحی و روانی و اجتماعی قرار گرفته و متأسفانه در قشر جوان ما بیشتر صدق میکند و به سرعت تحت تأثیر عوامل منفی محیط جامعه قرار میگیرند و دچار آسیب میشوند . این که چرا بعضی از جوانان ما با ناهنجاریهای فرهنگی رشد میکنند ودچار معضل و آسیب میشوند، بایستی ریشه آن را ابتدا در خانواده افراد جستوجو کرد و سپس در عوامل بیرون از خانواده، درون جامعه و دوستان جستوجو کرد. اصولا افراد ،مخصوصا جوانان در جامعه امروز با مدرنیته شدن و تغییر ارزشها، طبیعتا تغییر مسیر داده و به سوی گرایشهای عجیب و غیر فرهنگ و عرف جامعه افتاده که با منطق و اندیشه فرهنگ و اصیل ایرانی و اجتماع همخوانی ندارد و ضد ارزشهاست. لذا ابتدا خانواده که کانون شکل گیری شخصیت در فرزندان است ،نقش مؤثری در تربیت فرزند و رشد و نمو ذهن و اندیشههای فرهنگی آنها دارند، چرا که ابتدا آنها هستند که بایستی ریشه نهال اندیشه فرزندانشان را با فرهنگ صحیح و اصیل آبیاری کرده و محصول خوب و شایسته را تحویل جامعه دهند ،این والدین هستند که بایستی صحیح زیستن را به فرزندان بیاموزند و میتوانند مدرس خوبی برای تربیت آنها باشند.
و دیگر، نقش جامعه ومحیط بیرون از خانواده است که میتواند به سرعت در فکر و اندیشه و رفتار جوانان تأثیر گذاشته و در کل، اجتماع و فرهنگ اجتماعی را دچار بحران و تحول کند. در حقیقت محیط خانواده و محیط بیرون از آن، نقش مؤثری در شکل گیری شخصیت افراد دارند.
وقتی شخصیت ما با موسیقی اصیل ایرانی و زیبا شکل گرفت، این زیبایی در رفتار ما تأثیر مثبت گذاشته و رفتار و کردار ما در فرهنگ ما تأثیر خواهد گذاشت و این تأثیر گذاری زیبا ومناسب به بهبود ارزشها و فرهنگ اصیل جامعه کمک خواهد کرد؛ وقتی جامعه را به کتاب خواندن تشویق کنیم و این فرهنگ زیبا را در بین مردم رواج دهیم، به طور یقین میتوان گفت که در آینده جامعه ای سعادتمند خواهیم داشت، وقتی به ارزشها و تاریخ باستان و کهن سرزمین مان اهمیت داده و به آن افتخار کنیم و در صدد ترویج آشنایی با تاریخ و فرهنگ اصیل و باستانی سرزمین خویش باشیم، مسلماً فرهنگ و اصالت و اندیشهمان پیشرفت خواهد کرد، نهایتا وقتی خودمان به ارزشها و شخصیت و اصالت خودمان احترام گذاشته و ارج نهیم، سلامت جامعه و فرهنگ مان حفظ خواهد شد . اما اگر به فرهنگ و سلامت جامعه و اندیشه اجتماع توجه نکنیم و از اصول و هویتمان فاصله بگیریم، به طرف زوال و نابودی ارزشها و هویتمان پیش خواهیم رفت و شاهد آسیبهای وحشتناک فرهنگی و اجتماعی خواهیم بود؛ اعتیاد، دزدی، جنایت، فحشاء و دیگر رفتارهای ناهنجار اجتماعی از جمله آسیبهایی ست که میتواند چنان ویرانی ای در اجتماع و مردم ایجاد کند که دیگر نتوان این فاجعه را جمع کرد . البته ریشه این فاجعه را نیز میتوان علاوه بر نقش مؤثر محیط خانواده در تربیت صحیح و یا غلط، در مشکلات اقتصادی و فقر و بیکاری هم جستوجو کرد و البته فقر فرهنگی را هم شامل خواهد شد ، و چه بسا کسانی که از وضعیت مالی و رفاه اقتصادی خوبی هم برخوردارند به دلیل نداشتن فرهنگ صحیح رفتاری، به آسیبهای اجتماعی که اشاره شد روی میآورند، در حقیقت یک گروه از افراد به دلیل فقر فرهنگی و اقتصادی روی به ویران کردن فرهنگجامعه میآورند و گروه دیگر به دلیل فرهنگ اشتباه و آسودگی و رفاه زیاد دست به تخریب فرهنگ و ارزشهای جامعه میزنند. بایستی جامعهشناسان ما دست به کار شوند و دلسوزی به کار برده و عمق فاجعه در جامعه را در یابند، و این مسئله بایستی به درستی بررسی شود تا بتوان به اصلاح هویت و فرهنگ جامعه پرداخت . زمانی جامعه آگاه خواهد شد و در حقیقت به آگاهی فرهنگی و اجتماعی خواهد رسید که افراد آن در مسیر رشد آگاهی و شناخت به اصل خود قدم برداشته و به نوعی زیبایی رفتار رسیده باشند تا در سایه امن اخلاق و رفتار صحیح ومطلوب اجتماعی زندگی کرده و به زیباشناسی دست یابند ،و این زیباشناسی در رفتار زمانی تحقق پیدا میکند که ما خودمان مروج این آگاهی و شناخت در جامعه باشیم .