رضایت شرکای برجام از پیشرفت مذاکرات

همدلی|  محسن رفیق: دومین دور از هجدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام روز گذشته با حضور نمایندگان ایران، چین، فرانسه، آلمان، روسیه و انگلیس آغاز شد. جلسه‌ای که ریاست آن را جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بر عهده داشت. در این گفت‌وگوها که از روز سه‌شنبه در وین از سر گرفته شده بود ارائه گزارش رایزنی‌‌های فنی صورت گرفته در جلسات گروه‌‌های کارشناسی و گفت‌وگو در مورد روند لغو تحریم‌‌ها به عنوان دستور کارهای اصلی مورد مذاکره طرفین قرار گرفت. بر این اساس، نمایندگان اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ‌کننده‌‌های جلسات کارشناسی، نتیجه رایزنی‌‌های کارشناسان ایران و کشورهای ۴+۱ را به اعضای کمیسیون مشترک گزارش کردند.
سیدعباس عراقچی، ‌‌رئیس هیات ایرانی مذاکره‌کننده در این نشست، ضمن تاکید بر اراده تهران جهت ادامه تعاملات جدی، اعلام کرد که این امر منوط به مشاهده اراده سیاسی و جدیت در طرف‌‌های مقابل است و در غیر این صورت، دلیلی برای ادامه مذاکرات وجود نخواهد داشت. عراقچی مجددا تاکید کرد که لغو کلیه تحریم‌‌های ‌آمریکا که در دوران رئیس‌جمهور گذشته آن کشور وضع شده‌اند، گام ضروری‌ برای اجرای کامل برجام از سوی ایران خواهد بود.
در پایان این جلسه، توافق شد که جلسه بعدی کمیسیون، در سطح معاونین و در روز چهارشنبه آینده در وین برگزار شود و بلافاصله در چارچوب گروه‌‌های کارشناسی، رایزنی‌‌های فنی و تخصصی به صورت فشرده جهت تهیه و ارائه فهرست اقداماتی که باید از سوی‌ همه طرف‌‌ها در حوزه رفع تحریم و اقدامات هسته‌ای برای احیای برجام صورت گیرد، ادامه یابد. این در حالی است که هیات ایرانی شرکت کننده در این نشست، ظرف چهار روز گذشته رایزنی‌های مستمری با کشورهای مشارکت کننده دربرجام (سه کشور اروپایی، چین و روسیه) و نیز با انریکه مورا هماهنگ کننده کمیسیون مشترک از اتحادیه اروپا، به صورت دوجانبه و چندجانبه، انجام دادند که در هیچ یک از آنها ‌آمریکا حضور نداشت.
در پایان نشست دیروز بیانیه هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام صادر شد که در آن آمده است:«کمیسیون مشترک مسئولیت نظارت بر برجام را بر عهده دارد. این کمیسیون با ریاست معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپایی انریکه مورا، از جانب نماینده عالی اتحادیه جوزپ بورل برگزار شد و نمایندگان چین، فرانسه، آلمان، روسیه، بریتانیا و ایران حضور داشتند. اعضا بحث‌‌هایی که در سطوح مختلف کمیسیون مشترک در خصوص بازگشت احتمالی ‌آمریکا به برجام صورت گرفته را مورد ارزیابی قرار داده و سازوکارها جهت تضمین بازگشت به برجام و اجرای موثر آن را به بحث گذاشتند. دو گروه کارشناسی رفع تحریم و اجرای ترتیبات هسته‌ای اقدامات خود را به اطلاع کمیسیون مشترک رسانده و اعضا تبادل نظرهای سازنده و نتیجه محور را مد نظر قرار دادند.»
همچنین به گزارش پایگاه اینترنتی اتحادیه اروپا، انریکه مورا مدیر سیاسی اقدام خارجی اتحادیه اروپا و رئیس جلسه دیروز کمیسیون مشترک برجام در وین، پس از پایان نشست عنوان کرد: «شرکت کنندگان در جلسه، از منظر بازگشت احتمالی ‌آمریکا به برجام، یک ارزیابی کلی از مذاکرات انجام شده در سطوح متعدد از زمان آخرین جلسه کمیسیون مشترک انجام دادند و درباره شیوه‌‌های اطمینان یافتن از بازگشت به اجرای کامل و موثر آن گفت‌وگو کردند. توضیحاتی درباره فعالیت دو کارگروه تشکیل شده کارشناسان در زمینه لغو تحریم‌‌ها و اقدامات اجرایی هسته‌ای به کمیسیون مشترک ارائه شد و حاضران در جلسه تبادل نظرهای سازنده و نتیجه بخش را مورد توجه قرار دادند.»
در ادامه این بیانیه آمده است: «در پی بیانیه مشترک وزرای امور خارجه برجام در 21 دسامبر، شرکت کنندگان در جلسه بر عزمشان برای پیگیری بیشتر تلاش‌‌های دیپلماتیک تاکید کردند. هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام تماس‌‌های جداگانه‌اش را با شرکای برجام و ‌آمریکا ادامه خواهد داد.» همچنین در این بیانیه مطرح شد: «گروه‌‌های کارشناسان کمیسیون مشترک برجام به فعالیتشان ادامه می‌دهند و موافقت کرده‌اند که طی هفته بعد دوباره در وین گردهم بیایند.»
در همین حال محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه روز گذشته در پیامی توئیتری، مسیری را که ایران برای پایبندی کامل به برجام مطرح کرده بیان و آن را منطقی‌ترین مسیر احیای توافق هسته‌ای دانست. او در این پیام توئیتری نوشت: «ایران مسیری منطقی برای پایبندی کامل به برجام ارائه می‌کند. اول آنکه ایالات متحده که این بحران را موجب شده، باید ابتدا به پایبندی کامل بازگردد. سپس ایران بعد از راستی‌آزمایی سریع، اقدام متقابل خواهد کرد.» در ادامه این توئیت آمده است که تمامی تحریم‌های ترامپ، ضدبرجام بودند که بدون توجه به تمایزات و نام‌گذاری‌های بی‌منطق و خودسرانه تحریم‌‌ها، باید رفع شوند.
پس از پایان این نشست، میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در سازمان‌‌های بین‌المللی در وین و همچنین نماینده این کشور در برجام، در پیامی توئیتری بااشاره به نتیجه جلسه روز گذشته کمیسیون مشترک برجام، خبر از برگزاری دور بعدی مذاکرات کمیسیون مشترک در هفته آینده داد. اولیانوف در صفحه توئیترش درباره این جلسه نوشت: «جلسه کمیسیون مشترک برجام در وین به پایان رسید. شرکای برجام یک ارزیابی کلی از فعالیت‌‌های انجام شده کارشناسان در سه روز گذشته به عمل آورده و از پیشرفت اولیه اعلام رضایت کردند. کمیسیون در هفته بعد دوباره گرد هم خواهد آمد تا این رویه موثر را حفظ کند.»
وانگ اون نماینده چین در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز روز گذشته و در پایان نشست کمیسیون برجام در وین اعلام کرد:«ما در حال رقابت با زمان هستیم تا واشنگتن و تهران به توافق هسته‌ای پایبند باشند. رضایت طرفین از کار کمیته‌های تخصصی را دیده‌ایم و وین ممکن است شاهد احیای توافق هسته‌ای باشد.» این نماینده دائم چین در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین تاکید کرد: «ما از اتحادیه اروپا خواستیم تا جلسات دوجانبه خود را ادامه دهد تا نظرات واشنگتن و تهران را به هم نزدیک کند.»
در همین حال خبرگزاری یونهاپ روز گذشته به نقل از یک مقام وزارت امور خارجه کره جنوبی، گزارش کرد که موازی با مذاکرات وین، کره جنوبی در مورد وجوه بلوکه شده ایران در بانک‌‌های سئول با شرکای ‌آمریکایی و اروپایی و همچنین کشورهایی که در حال مذاکره با تهران برای بازگرداندن توافق هسته‌ای برجام هستند از نزدیک مشاوره گرفته است. بر اساس این گزارش، این مقام کره‌ای اظهار کرد: «انتظار داریم که در زمینه پرداخت بدهی ایران به سازمان ملل متحد پیشرفت چشمگیری داشته باشیم. ما همچنین از آوریل گذشته ۳۰میلیون دلار کالای پزشکی به تهران صادر کرده‌ایم.»
نشست دیروز طرفین برجام همچنین با واکنش‌‌های زیادی از سوی منابع خبری جهان نیز همراه بود. روزنامه «ال پاییس» اسپانیا در مقاله‌ای با اشاره به برگزاری دو دور نشست اعضای کمیسیون برجام در وین نوشت:«دیپلماسی و چند جانبه‌گرایی در حال بازگشت است و باید برای احیای برجام عجله کرد.» در بخشی از این مقاله آمده است:«تنها به اندازه‌ای زمان باقی مانده است که دیپلمات‌های واشنگتن و اروپا توافق هسته‌ای امضا شده از سوی اوباما که دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شده را احیا کنند. لطمه وارد شده به خلع سلاح هسته‌ای و چند جانبه‌گرایی به دلیل آن تصمیم قابل محاسبه نیست.جبران خسارات، به ویژه برای شهروندان ایرانی که بسیار شدید بود، کار آسانی نخواهد بود.»
رسانه مذکور همچنین گزارش داد: «هنگامی که هیچ کس مایل و قادر به برداشتن اولین گام نیست، کسی‌ باید کمکی‌ کند. این همان کاری است که دیپلماسی با برگزاری جلسه گروه ۱+۵ ، انجام داده است. اکنون دلایلی برای خوش‌بینی‌ وجود دارد، چرا که مذاکره‌کنندگان ایرانی و ‌آمریکایی کنونی همان‌‌هایی‌ هستند که در  سال ۲۰۱۳ و با به روی  کار آمدن حسن روحانی، توافق را امضا کردند.»
روزنامه «جناح» چاپ شهر اسلام‌آباد پاکستان نیز در سرمقاله روز گذشته خود، تشکیل کارگروه در جریان رایزنی‌های وین را تحولی سازنده و مثبت برای بازگشت ‌آمریکا به برجام و توقف اقدامات جبرانی ایران دانست و تاکید کرد:«هرچند تهران و واشنگتن تحولات اخیر را گام فوری برای احیای برجام و یا مثبت اعلام ‌نکردند اما تشکیل کارگروه‌ها یک تحول مثبت ارزیابی می‌شود.»
این روزنامه پاکستانی نوشت: «پس از امضای سند جامع همکاری‌های ایران و چین اکنون به نظر می‌رسد فشار سایر قدرت‌های جهان بر ‌آمریکا برای بازگشت مجدد آن به توافق هسته‌ای و لغو تحریم‌های ایران افزایش یافته است.» روزنامه جناح اضافه کرد: «اجرای توافق هسته‌ای ایران در راستای منافع منطقه از جمله پاکستان محسوب می‌شود و نوید پایداری صلح و ثبات منطقه‌ای است درحالی که این امر می‌تواند راهگشای تنش‌ها و بهبود روابط تهران و ریاض نیز شود. پایان بن بست در برجام تاثیرات مثبتی برای رسیدگی به اوضاع افغانستان هم دارد زیرا نمی‌توان نقش مدیریتی جمهوری اسلامی ایران در بحث کمک به حل بحران افغانستان را نادیده گرفت.»
همچنین روزنامه «امت» چاپ شهر راولپندی روز گذشته در گزارشی در این باره نوشت:«توافق هسته‌ای، وارد مرحله حساسی شده و تلاش‌ها برای نجات این توافق بین‌المللی شدت یافته است.» در این گزارش آمده است: «رژیم صهیونیستی دشمن اصلی برجام است. با این حال ایران در پاسخ به اقدامات بی‌نتیجه و مأیوس‌کننده طرف‌های اروپایی و تداوم تحریم‌های ‌آمریکا تصمیم به اقدامات جبرانی و متقابل گرفت و اکنون جو بایدن رئیس جمهوری ‌آمریکا و تیم دیپلماسی وی تلاش دارند تا برجام را زنده نگه دارد.»
به هر روی در پایان نشست دیروز کمیسیون مشترک برجام، توافق شد که جلسه بعدی کمیسیون در سطح معاونان در روز چهارشنبه آینده (۲۵ فروردین) در وین برگزار شود و بلافاصله در چارچوب گروه‌های کارشناسی، رایزنی‌های فنی و تخصصی به صورت فشرده جهت تهیه و ارائه فهرست اقداماتی که باید از سوی همه طرف‌ها در حوزه رفع تحریم و اقدامات هسته‌ای برای احیای برجام صورت گیرد، ادامه یابد.