نگاه بازارها به درهای بسته مذاکرات

همدلی| بازارهای پایتخت رنگ‌وبوی انتظار به خود گرفته‌اند. در پی اخباری که از رسانه‌ها در زمینه مذاکره غیرمستقیم سران ایران و آمریکا شنیده می‌شود، حالا فعالان چهارراه‌استانبول، جمهوری، سبزه‌میدان و حتی بسیاری از سهامداران بورس، چشم به نوساناتی دوخته‌اند که از همین چند روز پیش دامن مهم‌ترین بازارهای پایتخت را گرفته است. نگاهی به قیمت چند روز گذشته دلار و سکه و حتی وضعیت بازار سرمایه، گویای تغییراتی است که به نظر می‌رسد در راه است. دوشنبه در حالی قیمت خرید دلار در صرافی‌ها 24هزار و 144تومان و فروش این هر قطعه از این اسکناس آمریکایی به 24هزار و 506 تومان رسید که بعدازظهر دیروز قیمت این ارز با بیش از یک درصد افزایش نسبت به روزهای گذشته همراه بود و در برخی از ساعات روز به 24 هزار و 700 و در برخی از دقایق به 24 هزار و 800 تومان رسید. قیمت سکه نیز در حالی که کارشناسان از کاهش حباب سکه نسبت به اواخر سال گذشته خبر می‌دهند، روز گذشته با نوسان اندکی همراه بود و به 10میلیون و 700 هزار تومان رسید. در بازار سرمایه هم خبرهای خوبی در جریان بود و ارزش سهام بسیاری از شرکت‌های بورسی با رشد همراه بود؛ به‌طوری‌که شاخص‌سازها در ابتدای بازار حرکت خوبی را از خود نشان دادند، اما این مسیر سبز دوام چندانی نداشت و در ساعات انتهایی معاملات، ارزش کل شاخص با افت بیش از هزار واحدی در ارتفاع یک میلیون و 260هزار واحد ایستاد؛ اما این وضعیت در بازارهای موازی از قبیل دلار و سکه در جریان نبود و وضعیت در این بازارها با کمی نوسان رو به بالا همراه بود، اما در مقایسه با اسفند سال گذشته، اوج‌گیری قیمت‌ها شتاب کمتری داشت. ناگفته نماند که قیمت دلار در سال گذشته با نوسانات افزایشی همراه بود و از محدوده ۱۶هزار تومان در فروردین به ۲۵هزار تومان در پایان اسفند رسید.
 این در حالی است که روز گذشته با وجود پیش‌بینی‌های فعالان بازار، روند صعودی در کار نبود. یک فعال بازار در این‌باره به «همدلی» گفت: «به دلیل قرارگیری در آستانه نشست وین برای مذاکرات برجامی، قیمت‌ها با افت همراه هستند، اما به نظر می‌رسد که بعد از اتممام نشست و پایان جوسازی‌ها علیه دلار، قیمت این ارز متعادل‌تر شود». به گفته این فعال بازار: «از سرگیری مذاکرات باعث شد تا بهای دلار در صرافی ملی به ۲۴هزار و ۴۶۵ تومان برسد، امادر بازار آزاد تفاوت چندانی نداشت».
 رضا یکی دیگر از فعالان بازار ارز درباره وضعیت قیمت دلار در سه‌شنبه‌ای که مذاکرات ایران و آمریکا با واسطه‌گری اروپا به صورت غیرمستقیم کلید خورد به «همدلی» گفت: «در جریان این اتفاق، صرافی ملی قیمت خرید دلار را به ۲۳ هزار و ۹۸۰ تومان کاهش داد. نرخ فروش یورو در صرافی ملی هم ۲۸ هزار و ۵۵۲ تومان ثبت شد و قیمت خرید یورو ۲۷ هزار و ۹۸۷ تومان اعلام شد». این گزارش‌ها در حالی از سوی فعالان بازار ارز مطرح شد که بازار آزاد اما واکنش خاصی به این مذاکرات نشان نداد و دلار همچنان با نرخ بالاتر از ۲۵ هزارتومان و در بازه ۲۵ هزار و ۱۰۰ تا ۲۵ هزار و ۱۸۰ تومان روی میز معامله رفت. 

 چه خبر از بازار سکه و طلا؟

با آغاز مذاکرات و احتمال از سرگیری برجام، یک فعال بازار طلا و سکه درباره وضعیت فعلی قیمت‌ها به «همدلی»، گفت: «در حال حاضر به دلیل نامشخص بودن نتایج توافق در آن سوی مرزها، قیمت‌ها با روند نزولی در جریان هستند».
 یک فعال بازار طلا نیز روز گذشته در به اقتصادآنلاین، گفت: «حجم معاملات به شدت کاهش یافته و وضعیت بازار شبیه روز‌های تعطیل است». دبیر هیات مدیره اتحادیه طلا و جواهر تهران از رکود سنگین در بازار طلا خبر داد و گفت: «باتوجه به کاهش نوسان اونس جهانی و نرخ ارز، قیمت طلا و سکه از زمان آغاز به کار بازار تغییر چندانی نکرده و حدود پنج تا ۱۰درصد نوسان داشته است». ن
ادر بذرافشان، ادامه داد: «البته قیمت‌ها نسبت به آخرین روزهای سال پیش کاهش یافته به طوریکه طلا حدود ۲۶هزار، سکه تمام ۴۰۰هزار، نیم و ربع سکه هم تقریبا ۲۰۰هزار تومان ارزان شده است». 
به گفته این فعال بازار طلا، با وجود کاهش قیمت‌ها همچنان تقاضایی در بازار نیست و مردم به دلیل نااطمینانی از وضعیت اقتصادی و سیاسی آینده و همچنین موج جدید کرونا دست از خرید و فروش طلا و سکه برداشته‌اند و این موضوع باعث تشدید رکود بازار و افت حجم معاملات شده به طوریکه این روز‌ها بازار طلا تفاوتی با ایام تعطیل ندارد.
بذرافشان به تاثیر نشست برجامی که از دیروز در وین برگزار شده، بر روند قیمت‌ طلا اشاره کرد و گفت: «اگر خبر‌های خوشی درباره آینده رابطه ایران و غرب به گوش برسد مسلما بر نرخ ارز و به‌تبع آن قیمت طلا و سکه تاثیر مثبت خواهد گذاشت و در غیر این صورت نوسان بازار‌ها ادامه‌دار خواهد بود». 
دبیر هیات مدیره اتحادیه طلا افزود:«آینده بازار طلا به روند قیمت دلار، اخبار سیاسی و اقتصادی، ارزش اونس جهانی و وضعیت عرضه و تقاضا بستگی دارد که درصورت ثبات شرایط پیش‌بینی من این است که قیمت طلا و سکه در روز‌های آینده هم بیش از ۵ تا ۱۰درصد نوسان نخواهد داشت». 
او در پایان با اشاره به قیمت‌های طلا و سکه بیان کرد: «در جریان معاملات سه‌شنبه بازار تهران، قیمت هر قطعه سکه امامی ۱۰میلیون و ۸۰۰هزار و سکه طرح قدیم ۱۰میلیون و ۵۰۰هزار تومان بود؛ ضمن این‌که حباب سکه دیروز به حدود ۵۰۰هزار تومان رسید که نسبت به آخر سال گذشته ۲۰۰هزار تومان کاهش را نشان داد». 
بذرافشان گفت: «نیم سکه با قیمت شش میلیون و ۴۵۰هزار، ربع سکه چهار میلیون و ۱۳۰هزار و سکه یک گرمی دو میلیون و ۳۴۰هزار تومان به فروش می‌رسد؛ همچنین قیمت هر مثقال طلای ۱۷عیار به چهار میلیون و ۶۰۰هزار و هر گرم طلای ۱۸عیار به یک میلیون و ۶۴هزار تومان رسید». 

 اثر نشست وین بر قیمت طلای سیاه 

علاوه بر بازارهای مهم پایتخت، بازارهای جهانی بخصوص نفت نیز حالا تمرکزی بیشتری بر خروجی گفت‌وگوهای جدید حول پرونده هسته‌ای ایران دارد و بر همین اساس آن طور که خبرهای داغ رسانه‌های بین‌المللی نشان می‌دهد، گویا این هفته بازار جهانی نفت به وین چشم دوخته است، جایی که طبق توافق ایران با کشورهای عضو توافق هسته‌ای یعنی آلمان، بریتانیا، چین، روسیه و فرانسه به توافق رسیده است تا گفت‌وگوهای از راه دور و مجازی را که اخیرا صورت گرفته است، سه‌شنبه در وین پی ‌بگیرند. همچنین قرار است ایالات متحده آمریکا هم به عنوان کشوری که از این توافق خارج شده است نماینده‌ای را برای مذاکرات غیر مستقیم با ایران به وین اعزام کند. 
سی‌ان‌ان به نقل از یک مقام بلندپایه آمریکایی گفته است که رابرت مالی، نماینده ویژه وزارت خارجه ایالات متحده در امور ایران به وین می‌رود؛ هر چند در نشست مشترک شرکت نخواهد کرد. پیشروی‌های دیپلماتیک در رابطه با پرونده هسته‌ای ایران و بازگشت کشورها به تعهدات برجامی خود این روزها توجه بازار جهانی نفت، نهادها و بانک‌ها را به خود جلب کرده است.
 چرا که در صورت بازگشت آمریکا به تعهدات برجامی خود امکان دارد تا بار دیگر جریان نفت خام ایران به صورت رسمی به بازار بازگردد و بدون نیاز به دور زدن تحریم‌ها ایران بتواند بخشی از صادرات نفتی خود را به کشورهایی چون چین، هند، ژاپن و کره‌جنوبی از سر بگیرد.
رویترز در گزارش بازار جهانی نفت روز دوشنبه خود عنوان کرده است که سرمایه‌گذاران نفتی این هفته روی مذاکرات وین متمرکز خواهند شد و این گفت‌وگوها را به‌عنوان بخشی از مذاکرات گسترده‌تر برای احیای توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ بین تهران و قدرت‌های جهانی زیرنظر دارند.
در این میان اما بحث لغو تحریم‌ها از سوی آمریکا به عنوان خواسته بی‌چون و چرا و غیرقابل مذاکره ایران برای وجود امکان پیشبرد مذاکرات و بازگشت به تعهدات برجامی مطرح شده است. عباس عراقچی، مذاکره‌کننده ارشد پرونده هسته‌ای ایران در گفت‌وگو با صدا و سیما عنوان کرد: «آمریکا اول همه تعهدات برجامی خود را انجام دهد و همه تحریم‌های گذاشته شده را بردارد، سپس ایران آن را راستی‌آزمایی می‌کند و به برجام بازمی‌گردد.» عراقچی با بیان این‌که ایران هیچ‌گونه طرح گام به گامی با آمریکا ندارد و نخواهد پذیرفت، عنوان کرد: «تنها گامی که ما قبول می‌کنیم برداشتن همه تحریم‌های دوره ترامپ و پس از آن است.» از سوی دیگر یکی از سیگنال‌های مورد توجه بازار هم سخنان رابرت مالی است که در گفت‌وگو با شبکه خبری PBS از نشست وین به عنوان گام نخست بررسی اقدامات لازم برای بازگشت متقابل به برجام دانست. 
او همچنین در پاسخ به سوال مجری برنامه درباره بیش از ۵۰۰ تحریمی که دولت ترامپ علاوه بر تحریم‌های برجامی که علیه ایران اعمال‌کرده، عنوان کرد اگر تهران آماده بازگشت به تعهداتش باشد، آمریکا هم آماده است تا این تحریم‌ها را لغو کند. هنری رم، تحلیل‌گر گروه اوراسیا (Eurasia Group) مستقر در لندن اما انتظار دارد روند لغو تحریم‌های ایران کندتر از آنچه بسیاری متصورند، باشد. او می‌گوید انتظار دارد تحریم‌های ایالات متحده که از جمله آنها محدودیت‌های فروش نفت توسط ایران است، تنها پس از اتمام گفت‌وگوها و بازگشت ایران به تعهدات برجامی لغو شود.
از سوی دیگر نیز تحلیل‌گران بانک ING می‌گویند پیش‌بینی می‌شود حتی با فرض این‌که جریان عرضه طلای سیاه از سوی ایران در ۳ ماه چهارم سال جاری به ۳ میلیون بشکه در روز نیز برسد، موجودی ذخایر جهانی نفت خام باز هم کاهش خواهند یافت.
 این دیدگاه از یک سو به بازیابی قوی‌تر تقاضا در بازار اشاره دارد و بیانگر آن است که بازار جهانی نفت خام چندان نیز نباید نگران بازگشت ایران به بازار جهانی و تقویت صادرات آن باشد.