حقوق بشر؛ ابزاری برای دخالت در امور داخلی سایر کشورها
پارسا جعفری (تحلیلگر امور بینالملل)حقوق بشر به عنوان يکي از مهمترين شاخصههاي تمدن از اهميت بسيار بالایی در روابط بينالملل برخوردار است. با وجود اين، ابهام در تعريف و استفاده ابزاري از آن، همواره يکي از مهمترين چالشهاي ارتقاي حقوق بشر بوده است؛ به گونهای که کشورهاي غربي و به ويژه ایالات متحده، به بهانه حمايت از دموکراسي و حقوق بشر، در امور داخلي ساير کشورها مداخله ميکنند و با استفاده از ديپلماسي عمومي و رسانهاي، بسياري از کشورها را مورد هجمه بوقهای تبلیغاتی خود قرار داده و از هیچ تخاصمی بر کشورهای هدف فروگذار نمیکنند. آمریکا با بهرهگیری از این حربه و به بهانه نقض حقوق بشر سایر کشورهای مستقل را مورد فشار قرار میدهد صرفاً به این علت که این کشورها حاضر نیستند منافع ملی خود را در تاراج آمریکاییها و مدعیان حقوق بشر غربی ببینند. در حقیقت امروزه جهان استعمار و استثمار، با روشهای نظاممند و پیچیده و با زرورقهای نفاق جهانی به رهبری آمریکا و نظام صهیونیزم جهانی، با زورگویی، فشار و اعمال نفوذ در سازمانهای بینالمللی و نهادسازیهای سیستمی، همواره ساختارهای ضد بشری با حربه حقوق بشر، را نهادینه کردهاند. با این وجود خود ناقض تمام اصول بنیادین و ابتدایی حقوق بشر در جهان و عامل بسیاری از ترورها، تهدیدات، کودتاهای با سابقه در کشورهای جهان سوم، استفاده از سلاحهای کشتار جمعی و چنین اقدامات مشابه زیادی بودهاند. در عین حال به جای پاسخگویی به افکار عمومی مردم دنیا، گستاخانه انگشت اتهام را از سمت خود به سوی دیگران نشانه گرفته و به مدد بوقهای رسانهای، اقدامات نقضکننده حقوق بشری خود را توجیه میکنند.
آمریکاییها در حالی مدعی حفظ حقوق بشر شده و سایر کشورها را به نقض آن محکوم میکنند که این روزها بیش از هر زمانی تناقضهای رفتاری این دولت متخاصم مشخص شده و دنیا شاهد جنایات ضد حقوق بشری است که سیاستمداران این کشور بر مردم روا داشتهاند. به گونهای که امروز به وضوح شاهدیم چگونه حقوق کودکان و زنان، حقوق مهاجرین، حقوق بومیان، آزادی بیان و مطبوعات با فشار بر فعالین مدنی و اجتماعی، حقوق اقلیتهای مذهبی به خصوص افزایش فزاینده اسلامستیزی و حقوق سیاهپوستان در آمریکا نقض میشود. به صورتی که در صفحات گوناگون تاریخ نقض حقوق مردم آمریکا مشاهده میکنیم؛ چگونه سیاهپوستهایی که در این کشور زندگی میکنند به بردگی گرفته شدند.
و امروز زیر پای حقوق بشر آمریکایی توسط خشونت لجامگسیخته پلیس و نظام قضایی آمریکا، از حق نفس کشیدن محروم میشوند. این موارد تنها بخش کوچکی از مصادیق نقض گسترده حقوق بشر از سوی مقامهای آمریکایی است که در برهههای مختلف تاریخی مستندات آن منتشر شده و اعتراضات گسترده اخیر نیز مؤید این وضعیت اسفناک، در این کشور است. با این وجود آمریکا با ریاکاری تمام چشم خود را بر روی این موضوع بسته و موضوع حقوق بشر را به ابزاری برای اعمال فشار به سایر کشورها تبدیل کرده است. جمهوری اسلامی ایران یکی از کشورهایی است که در طول چهار دهه پس از انقلاب اسلامی، همواره قربانی حربه حقوق بشری آمریکا بوده است. در این راستا ایالات متحده با استفاده از این حربه و با انتشار گزارشات تکراری و مغرضانه در مورد نقض حقوق بشر توسط ایران، تلاش کرده است تا با از بين بردن اعتماد سياسي در كشور، زمينه لازم را براي نارضايتيها و اعتراضهاي سياسي و اجتماعي در آينده فراهم کرده و قدرت داخلي مبتني بر پشتوانه مردمي حاكميت را كاهش دهد تا بتواند ايران را به امتيازدهي و اتخاذ ديپلماسي انفعالي در حوزه سیاست خارجی و به ویژه در خصوص پرونده هستهاي وادار کند و اين حربه را به عنوان يکي از ابزارهاي تغيير رفتار ايران در جهت منافع خود مورد توجه قرار دهد. گزارش اخیر ایالات متحده آمریکا در مورد وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی، در حالی ایران را به نقض حقوق بشر متهم میکند که خود با اعمال تحریمهای ظالمانه و محرومسازی ایران در دسترسی به منابع مالی خود، برای مدیریت امور و منع ارسال اقلام بهداشتی مرتبط با ویروس کووید۱۹ با هدف نجات جان ایرانیان گرفته تا ترور سردار مدافع واقعی حقوق بشر حاج قاسم سلیمانی، ناقض حقوق بنیادین مردم ایران شده است. جمهوری اسلامی ایران ضمن رد صریح این اتهامات، چنین اظهارنظرهایی را نامشروع و فاقد وجاهت قانونی دانسته و انتشار این گزارش را دخالت آشکار در امور داخلی خود پنداشته، و به ایالات متحده توصیه میکند که به جای دخالت در امور داخلی دیگر کشورها به بهانه حقوق بشر، به مسئولیتهای داخلی خود پرداخته و جنایات حقوق بشری خود را خاتمه دهد. کارنامه سیاه آمریکا در موضوع حقوق بشر نشان داده است که ایالات متحده آمریکا نه تنها صلاحیت اظهارنظر در خصوص حقوق بشر را ندارد، بلکه خود مهمترین نقضکننده این حق انسانی در جهان بوده است و باید به افکار عمومی جهان در این زمینه پاسخگو باشد. کشوری که نه تنها در مهمترین کنوانسیونهای حقوق بشری عضو نیست، بلکه سوابق ننگینی در کشتار انسانها و دخالت در امور داخلی سایر کشورها را دارد.
در پایان لازم است که با توجه به اظهارات گستاخانه اخیر مقامات ایالات متحده در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران، جمهوری اسلامی برای مقابله با این حربههای حقوق بشري آمريكا علیه ملت ایران، در دو سطح عمودی و افقی و به طور همزمان به مقابله با این اقدامات غیر قانونی آمریکا و سایر مدعیان دروغین حقوق بشری بپردازد: نخست در سطح عمودی با ايجاد ساختارهاي نهادي و حقوقي، موارد نقض حقوق بشر در جوامع غربي و يا متحدين آنها را برملا و پيگيري حقوقي ديپلماتيكی کند، و سپس در بعد افقي تلاش کند تا مواردي از حقوق بشر از جمله حقوق بشر اقتصادي، حق توسعه، حق محيطزيست پاك و حق برخورداري از آزادي اطلاعات و... كه توسط ایالات متحده و سایر کشورهای غربی ناديده گرفته ميشوند و از قضا در بسياري از ايـن موارد، خود اين كشورها متهم اصلي نقض آنها بوده، و باعث شده تا صدمات جبرانناپذيري به وضعيت حقوق بشر در ایران و سایر كشورها وارد شود، مورد تأكيد قرار گيرد. براي عملي كردن اين راهكارها ميتوان با وارد شدن به فاز تبليغاتي و با استفاده از دیپلماسی رسانهای، مهمترين نقش را در پيشبرد این اهداف ايفا کرد.