سال غافلگیری
بیژن کیامنش (روزنامهنگار)سال 99 برای مردم ایران با غافلگیریهای متعدد آغاز شد و با رویدادهای تلختری، به دقایق آخر خود نزدیک میشود. افزایش ماهانه نرخ کالاها و خدمات، به خصوص اقلام خوراکی و بهداشتی، سال 99 را به سالی پر از خاطرات خستهکننده و حتی در برخی مواقع بسیار آزاردهنده در ذهن مردم ثبت خواهد کرد. اما آنچه که بیش از همه، در روزهای پایانی سال مردم را میآزارد، خرید گوشت مرغ و روغن از میادین میوه و ترهبار یا مغازههای خرده پاست.وجود صفهای طولانی برای خرید روغن و مرغ، در شرایطی که ویروس کرونا همچنان در کمین شهروندان نشسته است، بر تلخی مشاهده چنین صحنههایی میافزاید.اما چیزی که ماجرا را در چنین موقعیتهایی غمانگیزتر میکند، اظهارات غیرمنصفانه برخی از دستاندرکاران و مسئولان مربوطه است.
به طور طبیعی باید دانست که مسئولان حوزه کشاورزی، به دلیل در اختیار داشتن آمار و اطلاعات کافی از میزان مصرف کالاها و خدمات، برای هر ماه سال در جامعه، به اقتضای مسئولیت خود، باید از حجم تولید مرغ، روغن یا هر کالای دیگری و تناسب آنها با نیاز بازار، اطلاع دقیق و کارآمدی داشته باشند. اما وضعیت کنونی بازار مرغ و دیگر اقلام ضروری نشان میدهد که چنین اطلاعاتی در اختیار دستاندرکاران نبوده است.به همین دلیل نتوانستهاند میزان جوجهریزی ماههای پایانی سال را، متناسب با نیاز واقعی جامعه، مدیریت کنند. اما اتفاق بدتر آن است که دستاندرکاران تولیدات کشاورزی و دامی، حاضر نیستند به کاهلی و بیتوجهی به وظایف قانونی خود اعتراف کنند. از سوی دیگر دستاندرکاران سامانه توزیع که گفته میشود درحوزه مدیریت وزارت صمت است، اساسا نتوانسته است موقعیت بازار توزیع را متناسب با شأن و کرامت مردم، مدیریت کنند؛ زیرا آنها از میزان تولید مرغ، روغن و سایر اقلام مصرفی مردم در هر ماه، اطلاعات دقیقی در اختیار دارند. در نتیجه صفهای طولانی و آزاردهندهای که در هفتههای گذشته برای خرید برخی اقلام مصرفی، در مقابل مغازههای خرد و میادین میوه و ترهبار بر پا شد، نشاندهنده نحوه تصمیمگیری دو کانون بزرگ تولید و توزیع جامعه، در خصوص نیازهای روزمره خانوادههاست. اما رویداد دیگری که بر تلخی ماجرا، بیش از پیش میافزاید، موضوع پاسکاری مسئولیتها در قبال کاستیهای روشنی است که در ماههای گذشته رخ داده است. به طوری که دستاندرکاران کشاورزی میگویند که وظیفه و مسئولیت ما فقط به حوزه تولید مربوط میشود و حتی صراحتا گفتهاند:«تامین گوشت مرغ تا کشتارگاه بر عهده وزارت جهاد کشاورزی است و پس از کشتارگاه وظایف تحویل و توزیع بر عهده وزارت صمت خواهد بود.» از سوی دیگر مسئولان حوزه تنظیم بازار، وجود صفهای طولانی برای خرید مرغ و... را فقط به دلیل کاهش تولید در سه ماه زمستان نسبت به فصلهای گذشته اعلام کردهاند. در این شرایط سامانه توزیع، میباید موضوع توزیع را متناسب با حجم تولید، با روشهای خلاقانهتری مدیریت کند که هم شأن مردم حفظ شود و هم آنکه آشفتگی بازار توزیع مشاهده نشود. اما نتیجه آخر این ماجرا غمش مضاعفتر است، زیرا دستاندرکاران، برای حل این معضل خود ساخته، روشی را بهکار گرفتهاند که متاسفانه همیشگی بوده است: واردات 50هزار تن مرغ برای تنظیم بازار و...
در واقع مدد گرفتن از روشی که دهههای طولانی است که نفس اقتصاد کشور را بند آورده است و هیچ راه بهتر و علمیتری را برای آن متصور نیستند. با چنین وضعیتی معلوم نیست که کوتاهی بازار مرغ به نام چه کسی نوشته میشود؟