بحران فشردگی تقویم مسابقات، مصدومیت و گلایهها
فوتبالزدگی
همدلی| ایمان کوچکی: افزایش نارضایتی بازیکنان فوتبال از تعداد زیاد مسابقات و کمبود زمان استراحت، به یکی از دغدغههای اصلی این ورزش تبدیل شده است. با گسترش مسابقات باشگاهی یوفا و راهاندازی جام باشگاههای جدید فیفا، این مشکل یکی از اولویتهای اصلی شده است.
این فصل قرار است طولانیترین فصل تاریخ برای تیمهای باشگاهی باشد، زیرا جام باشگاههای جهان در تابستان 2025 بهمدت چهار هفته در ایالات متحده برگزار خواهد شد و این موضوع باعث خواهد شد تا بازیکنان برنامههای خود را فشردهتر کنند. علاوهبر این، تقویم پر از مسابقات لیگهای داخلی، تورنمنتهای یوفا و بازیهای بینالمللی، وضعیت را پیچیدهتر کرده است.
نگرانیهای بازیکنان مطرح درباره فشردگی تقویم
پیش از آغاز فصل، بازیکنان سرشناسی مانند ارلینگ هالاند، کیلیان امباپه و جود بلینگام نگرانیهای خود را درباره فشردگی تقویم مسابقات مطرح کردهاند. این اظهارات نشاندهنده نگرانی فزاینده درباره فشار جسمی و روانی بر بازیکنان است، چرا که آنها با فصلهایی طولانی و زمان استراحت کمتر روبهرو هستند. این مسئله همچنین با عدم واکنش مناسب از سوی نهادهای حاکم همچون یوفا و فیفا همراه است که همچنان منافع مالی حاصل از گسترش تورنمنتها را به رفاه بازیکنان ترجیح میدهند.
اوایل فصل، رودری هافبک منچسترسیتی بهعنوان اولین بازیکن برجسته هشدار داد که فوتبالیستها ممکن است برای اعتراض به وضعیت فعلی دست به اعتصاب بزنند. تیبو کورتوا دروازهبان رئال مادرید نیز در اینباره صحبت کرد و احتمال اقدام بیسابقه بازیکنان را مطرح نمود. بهدنبال این صحبتها، آلیسون بکر دروازهبان لیورپول، ژول کونده از بارسلونا و جان مکگین از آستون ویلا نیز به این نگرانیها پیوستند.
هشدار مربیان درباره فرسودگی بازیکنان
مربیانی مانند پپ گواردیولا و میکل آرتتا نیز درباره فرسودگی و خستگی بازیکنان هشدار دادهاند. همچنین، کارلو آنچلوتی سرمربی رئال مادرید گفته بود بازیکنان ممکن است حاضر باشند حقوق خود را کاهش دهند، اگر این اقدام باعث شود که تعداد بازیها کاهش یابد.
علت تهدید به اعتصاب چه بود؟
بار کاری سنگین بازیکنان همیشه یکی از مشکلات دیرینه بوده است، به ویژه اینکه باشگاههای بزرگ اغلب تا مراحل پایانی رقابتها پیش میروند و سپس برای تورهای پیشفصل طولانی به ایالات متحده یا آسیا سفر میکنند. این سفرها ممکن است دو یا سه هفته به طول بیانجامند و چندین بازی را دربر داشته باشند. بازیکنان همچنین باید بازیهای بینالمللی و سفرهای مرتبط با آن را در نظر بگیرند، بهعلاوه مسابقات بزرگی که هر دو سال یکبار برگزار میشوند. این شرایط بهراحتی میتواند باعث شود که بازیکنان بیش از 60 مسابقه در یک فصل بازی کنند.
فشار فزاینده با اضافه شدن جام باشگاههای جهان
با وجود تنشهای فزاینده، فوتبال بهطور کلی توانسته است وضعیت را تا حدی مدیریت کند. بازیکنان دستکم توانستهاند استراحت سه تا چهار هفتهای بین فصول را بهطور معمول بهدست آورند و هر دو سال یکبار نیز فضاهایی برای استراحت بیشتر در تقویم بینالمللی وجود دارد. اما اضافه شدن جام باشگاههای جهان که یک تورنمنت باشگاهی ۳۲ تیمی و یکماهه است، میتواند ضربه نهایی را به وضعیت فعلی وارد کند و شرایط را حتی پیچیدهتر کند.
نقد و دفاع فیفا از گسترش تورنمنتها
فیفا تأکید میکند که جام باشگاههای جهان تنها جایی از تقویم را که قبلاً به جام کنفدراسیونها اختصاص داشت، اشغال کرده است؛ یک تورنمنت چهار ساله بینالمللی که میزبانان آینده جام جهانی آن را بهعنوان رویدادی آزمایشی برگزار میکردند. اما این مقایسه نادرست است، چرا که جام کنفدراسیونها تنها شامل هشت کشور بود و دو هفته طول میکشید. در حالی که این تورنمنت هیچگونه فشاری بر بازیکنان در فصلهای طاقتفرسای باشگاهی اروپا نداشت.
در مقابل، جام باشگاههای جهان یک تورنمنت ۶۳ مسابقهای است که بازی افتتاحیه آن برای ۱۵ ژوئن ۲۰۲۵ برنامهریزی شده است. این تاریخ تنها ۱۵ روز پس از فینال لیگ قهرمانان اروپا در همان سال قرار دارد. در همین زمان، بازیهای مهم انتخابی جام جهانی و فینالهای لیگ ملتهای یوفا نیز از ۴ تا ۱۰ ژوئن در سرتاسر جهان برگزار میشود. این وضعیت، بهعلاوه اضافه شدن دو بازی اضافی در فاز گسترشیافته لیگ قهرمانان، فشار را بر بازیکنان دوچندان میکند.
واکنشهای قانونی اتحادیههای بازیکنان
اتحادیههای بازیکنان در واکنش به وضعیت موجود، اقداماتی قانونی علیه فیفا آغاز کردهاند. فدراسیون بینالمللی بازیکنان حرفهای (FIFPRO) که نماینده بیش از ۶۵,۰۰۰ بازیکن فوتبال در سراسر جهان است، در ماه ژوئن شکایتی علیه فیفا مطرح کرد. این شکایت به چالش کشیدن مشروعیت فیفا در تنظیم یکطرفه تقویم مسابقات بینالمللی و تصمیم آن برای گسترش جام باشگاههای جهان بود.
FIFPRO در شکایت خود بیان کرده که «بازیکنان و اتحادیههای آنها به طور مداوم تقویم فعلی فوتبال را به عنوان تقویمی پر فشار و غیرقابل اجرا معرفی کردهاند» و افزوده است که «جام باشگاههای جدید فیفا نقطه عطفی است که بازیکنان و اتحادیهها آن را بهعنوان بحران جدی میبینند.»
محدودیت تعداد بازیها و استراحتهای تابستانی
لیگهای اروپایی، که نماینده ۳۹ لیگ حرفهای در ۳۳ کشور هستند، در ماه ژوئیه به اقدام قانونی FIFPRO پیوستند. اما فیفا با اتهاماتی از جمله «ریاکاری» به آنها پاسخ داد.فیفا در بیانیهای اعلام کرد: «برخی لیگهای اروپایی، که خود برگزارکنندگان و نهادهای تنظیمکننده رقابتها هستند، با منافع تجاری خود به شکل ریاکارانه عمل کرده و بدون توجه به سایرین در سراسر جهان، این اقدامات را انجام میدهند. این لیگها به نظر میرسد که تقویمی پر از بازیهای دوستانه و تورهای تابستانی که اغلب شامل سفرهای گسترده جهانی میشود، ترجیح میدهند. در مقابل، فیفا باید منافع کلی فوتبال جهانی را محافظت کند، از جمله حفاظت از بازیکنان در سراسر جهان و در تمامی سطوح بازی.»
آیا اعتصاب بازیکنان ممکن بود؟
در حال حاضر، دیگر اعتصاب در دستور کار قرار ندارد و برای بازیکنان دشوار است که چنین اقدامی را به مرحله اجرا برسانند. تمرکز FIFPRO و اتحادیههای بازیکنان روی اقدامات قانونی علیه فیفا است و انرژیهای خود را به این سمت هدایت کردهاند. اگر این اقدام قانونی موفقیتآمیز باشد (اگرچه هیچ زمانبندی مشخصی برای حل آن وجود ندارد)، احتمال اعتصاب بازیکنان کاهش مییابد، زیرا فیفا عملاً مجبور به تعویق، اصلاح یا برنامهریزی مجدد جام جهانی باشگاهها خواهد شد.
حتی اگر اتحادیه فوتبال حرفهای انگلیس (PFA) به ۵,۰۰۰ عضو خود رأیگیری کند، متقاعد کردن بازیکنان خارج از باشگاههای بزرگ که بهطور مستقیم تحت تأثیر قرار نمیگیرند، برای پیوستن به اعتصاب کار آسانی نخواهد بود. اتحادیههای بازیکنان نماینده بازیکنان در تمام سطوح فوتبال هستند. بنابراین آیا آنها میتوانند مطمئن باشند که اکثریت بازیکنان از این اعتصاب حمایت خواهند کرد؟ متقاعد کردن جمعیت زیادی از بازیکنان برای همبستگی با بالاترین دستمزدها نیازمند زمان و تلاش زیادی است، به همین دلیل است که اولویت به اقدام قانونی علیه فیفا داده شده است.
بهعنوان مثال، آیا بازیکنی از لیگ دوم فوتبال انگلیس مانند یکی از بازیکنان آکریتون استنلی یا نیوپورت کانتی که حدود ۵۰۰ پوند در هفته درآمد دارد و باید وام مسکن پرداخت کند و خانوادهاش را حمایت کند، حاضر است خدمات خود را متوقف کند و حقوق خود را از دست بدهد تا از میلیونرهای بالای سطح فوتبال در مبارزه با تعداد بیش از حد بازیها حمایت کند؟
گزارشها نشان میدهند که تنها ۰.۳۱٪ از بازیکنان بیش از ۶۱ بازی در یک فصل انجام دادهاند؛ ۱.۸ درصد بین ۵۱ تا ۶۰ بازی و ۶.۸ درصد بین ۴۱ تا ۵۰ بازی در هر فصل. بین سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۴، میانگین تعداد بازیهای هر باشگاه حدود ۴۰ بازی در فصل بوده است، و تنها حدود ۵ درصد از باشگاهها بیش از ۶۰ بازی در فصل انجام میدهند.
ضرورت اقدام فوری برای حفظ سلامت بازیکنان و کیفیت فوتبال
با این حال، بازیکنان و مربیان به مطرح کردن نگرانیهای خود ادامه خواهند داد، اما مگر آنکه مالکان باشگاهها - که در واقع رئیسهای آنها هستند - استدلال آنها را بپذیرند و برای متقاعد کردن فیفا وارد عمل شوند که بازیها بیش از حد فشرده شدهاند، احتمال تغییر در این شرایط در کوتاهمدت بسیار کم است.
فشردگی مسابقات فوتبال به یکی از بحرانهای جدی این ورزش تبدیل شده است که نه تنها سلامت بازیکنان را به خطر میاندازد، بلکه بر کیفیت و جذابیت فوتبال نیز تأثیر منفی میگذارد. اگر فیفا، یوفا و سایر سازمانهای مرتبط به سرعت به این مسئله رسیدگی نکنند، ممکن است شاهد اعتراضات گستردهتر و حتی اعتصابات در آینده باشیم.
راهحلهای پیشنهادی شامل کاهش تعداد مسابقات، ایجاد پنجرههای استراحت بیشتر و بازنگری در تقویم مسابقات است. نیاز است تا تمامی ذینفعان فوتبال از جمله فدراسیونها، باشگاهها و اتحادیههای بازیکنان به یک توافق پایدار برسند تا رفاه بازیکنان را در اولویت قرار دهند و از آسیبهای جدی به این ورزش جلوگیری کنند.