فشردن کلید جنگ پشت مذاکرات ناموفق

همدلی|  آفاق فقیهی: بعد از حدود 10 روز گفت‌وگو و مذاکره برای آتش‌بس در جنگ غزه و اسرائیل، سطح تنش‌ها کاهش نیافته و ابرهای سیاه جنگ در منطقه پراکنده است. بعد از ترور هنیه در تهران و انتظار پاسخ ایران، آمریکا در بیانیه مشترکی با قطر و مصر خواستار مذاکراتی شد که  با کار سیاسی - بین‌المللی هم پاسخ ایران را به مرور زمان بسپارد، هم با تلاشی کوتاه‌مدت بتواند راهکارهای برقراری صلح را بار دیگر در بحبوحه این جنگ بیازماید. البته برخی معتقد بوده‌اند که ایالات متحده بیش از رسیدن به صلح در خاورمیانه، خرید زمان را تا انتخابات ایالات متحده و نتانیاهو افزایش التهاب تا این انتخابات را پیگیری می‌کنند، نکته‌ای که با فصل مشترک متعارض، بایدن و دموکرات‌ها را متمایل به کاهش تنش و نتانیاهو را نیازمند یک جنگ گسترده برای حفظ قدرت نشان می‌دهد. اما دامنه وسیع درگیری‌ها چه از سمت لبنان و ایران و چه در فضای داخلی جنگ غزه میان اسرائیل و حماس همه بازیگران را در شرایط غیرقابل کنترل قرار داده و هر لحظه امکان انفجار بزرگ در خاورمیانه وجود دارد.
یکشنبه(دیروز) اسرائیل مدعی شد که با حمله‌ای پیشدستانه هزاران پرتابگر را که به سوی آنها نشانه رفته بودند منهدم کرده است. ستون‌های دود سیاه برخاسته از این حملات نشان می‌داد که اسرائیل حمله گسترده‌ای به مواضع حزب‌الله لبنان داشته است. بعد از ترور هنیه و مذاکرات دو هفته گذشته که “یحیی سنوار” مرد شماره یک حماس و رهبر جدید این گروه ابتکار عمل را به دست گرفته و احتمالا در پشت پرده گفت‌وگوها را تنظیم می‌کند، رسانه‌ها بر چند مورد از اختلاف نظرها تاکید کردند. عقب‌نشینی اسرائیل از مرز فیلادلفی و خواسته‌های فلسطینی‌ها برای آزادی اسرایی که در فهرست خود گنجانده‌اند، در کنار مخالفت نتانیاهو با این دو سرفصل مهم، مذاکرات را به بن‌بست کشاند. حماس چندین بار اعلام کرد که نتانیاهو علاقه‌ای به آتش‌بس ندارد و این مذاکرات یکطرفه به نتیجه نخواهد رسید. در دو روز پایانی مذاکرات، اخباری منتشر شد مبنی بر اینکه بایدن در گفت‌وگو با نتانیاهو او را به این پذیرس رسانده که 2 کیلومتر از مرز فیلادلفی عقب بنشیند و امکان صلح را برقرار کند. اما در اخبار متناقضی که بعد از این خبر منتشر شد، نتانیاهو اعلام کرد چند متر عقب‌نشینی از این مرز را پذیرفته است و کماکان بر ادامه جنگ در همین حالت نیز تاکید دارد.
با این وجود رسانه‌های دیگری از اختلاف عمیق نتانیاهو و رئیس سازمان امنیت اسرائیل در جریان مذاکرات پرده برداشتند. این رسانه‌ها اعلام کردند که نتانیاهو با تحمیل خواسته‌های میانجیگران در جریان مذاکرات ناراضی است.  احتمالا اشاره این رسانه‌ها تحمیل نظرات بایدن بوده که در نظر داشت در بطن مذاکره برخی ایده‌های نتانیاهو را نادیده بگیرد. اما به رغم اینکه شنبه‌شب گذشته همزمان با دور دوم مذاکرات، برخی رسانه‌های غربی از خوش‌بینی‌ها سخن می‌گفتند صبح ابری مرزهای لبنان و اسرائیل با دودهای سیاه پوشیده شد. این ستون‌های برخاسته در اخبار اولیه نشان از حمله پیشدستانه اسرائیل به حزب‌الله لبنان داشت، اما حزب‌الله لبنان اعلام کرده که بسیاری از مراکز حیاتی اسرائیل را در این حملات مورد هدف دقیق قرار داده است.
خطر گشوده شدن جبهه جدید
وزارت امورخارجه مصر بلافاصله از میز گفت‌وگو برخاست و در بیانیه‌ای اعلام کرد: «خطرات گشوده شدن جبهه جدید در لبنان منطقه را به بی‌ثباتی و ناآرامی بیشتر خواهد کشاند.»
یونیفل هماهنگ کننده سازمان در لبنان و “میقاتی” نخست‌وزیر لبنان هم با اخطارهای قانونی اعلام کردند: «اجرای توافقنامه 1701 شورای امنیت تنها راه توقف اقدامات خصمانه است.» با این وجود اسرائیل در آماده‌باش کامل قرار گرفت و پس از سفر مقام‌های نظامی آمریکا به اسرائیل در دو روز گذشته به نظر می‌رسد که سطح آمادگی در منطقه در حال افزایش است. سفارت آمریکا در اسرائیل، یکشنبه (دیروز)چنین نوشت که با افزایش تنش اسرائیل و لبنان اوضاع امنیتی را از نزدیک زیر نظر داریم. البته دو روایت متفاوت در زمینه حملات یکشنبه وجود داشت: روایت اول حمله پیشدستانه اسرائیل به پرتابگرهای حزب‌الله لبنان بود و روایت دوم حمله گسترده حزب‌الله به اسرائیل که همچنان مورد تاکید دو طرف قرار دارد. دفتر سیاسی حزب‌الله لبنان اعلام کرد که پاسخ قوی و موثر حزب‌الله در عمق اسرائیل تاکید دارد که مقاومت در وعده‌های خود صادق است. در همین‌حال یمنی‌ها هم در این میانه اعلام کردند؛ باردیگر تاکید می‌کنیم که پاسخ ما حتما خواهد آمد و میدان این را ثابت خواهد کرد.
مرحله اول پاسخ حزب‌الله لبنان به ترور «فؤاد شکر»
دیروز ایسنا نوشت، حزب‌الله لبنان از مرحله اول عملیات در واکنش به ترور “فوادشکر” با شلیک ۳۲۰ راکت کاتیوشا و پهپاد به سرزمین‌های اشغالی خبر داد و در پی حمله موشکی گسترده حزب‌الله لبنان به شمال سرزمین‌های اشغالی ارتش صهیونیستی “یوآو گالانت” وزیر جنگ رژیم صهیونیستی برای ۴۸ ساعت،  از ساعت شش صبح یکشنبه - «وضعیت اضطراری» اعلام کرد.  تمامی سواحل حیفا به دلیل وضعیت امنیتی به روی اسرائیلی‌ها بسته شد. دانشگاه‌های اراضی‌اشغالی نیز امتحانات و تمامی فعالیت‌های خود را لغو کردند. در فراخوان‌هایی از صهیونیست‌های ساکن شهرک‌های واقع در طبریا و حیفا و شهرک‌های شمال فلسطین اشغالی در نزدیکی مرزها با جنوب لبنان خواسته شده به پناهگاه‌ رفته و خارج نشوند.
روزنامه عبری “یدیعوت آحارونوت” از فروپاشی سایت “فرودگاه بن‌گوریون” به دلیل بار زیاد خبر داد. مدیر فرودگاه بن گوریون گفت: ده‌ها شرکت هواپیمایی خارجی پروازهای خود به «اسرائیل» را لغو کردند و ما در حال ارتباط با شرکت‌های بین‌المللی هستیم که پروازهای خود  لغو کرده‌اند.
تاکید بایدن بر حق دفاع اسرائیل
در همین حال بنا به گزارش یورونیوز، وزارت بهداشت لبنان اعلام کرد که در پی حملات یکشنبه اسرائیل به این کشور دست‌کم ۳نفر کشته شده‌اند. بنا به این گزارش ۲نفر در «حمله دشمن اسرائیلی» به روستای الطیری و نفر سوم در «حمله پهپادهای اسرائیل به خودرویی در روستای خیام» جان باختند. این منبع همچنین از مجروح شدن دو تن دیگر از جمله یک فرد سوری در حملات زنجیره‌ای اسرائیل به جنوب لبنان خبر داد. جنبش امل از متحدان حزب الله نیز اعلام کرده است که یکی از اعضای این جنبش که اهل خیام است، در حمله اسرائیل کشته شده است.
 از سوی دیگر در پی انجام حملات سنگین متقابل از سوی اسرائیل و حزب‌‌الله که بیم گسترش آن نیز می‌رود، جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا بار دیگر بر حق اسرائیل برای دفاع از خود تاکید کرد و گفت؛ تحولات جاری را زیر نظر دارد. سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا نیز در بیانیه‌ای تاکید کرد: «ما به حمایت از حق اسرائیل برای دفاع از خود و تلاش برای ثبات منطقه ادامه خواهیم داد». به گفته وی، بنا به دستور جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده «مقامات ارشد آمریکایی در ارتباط دائمی با همتایان اسرائیلی خود هستند و اوضاع را رصد می‌کنند.» گرچه خبرگزاری‌های اسرائیلی عنوان کرده‌اند که حمله بعدی ممکن است از کشور دیگری انجام شود و التهاب ساعات پایانی دیروز همچنان ادامه داشته اما ممکن است این حمله حزب‌الله  پایانی بر انتقام باشد و جلوگیری از افزایش دامنه درگیری‌ها بیش از ادامه حملات در دستور کار قرار بگیرد. برخی هم براین عقیده‌اند که پاسخ ایران نیز ممکن است در روزهای آینده در راه باشد. باید دید تنش در همین سطح کنترل خواهد شد یا کلید جنگ فشرده می‌شود.