خرافه به داد بازار طلا رسید

همدلی| بازار طلای ایران در روز سیزدهم صفر(یکشنبه) با اقبال عجیب خریداران مواجه بود. خریداران می‌گفتند بنا بر روایاتی قدیمی، خرید طلا در سیزدهم صفر خوش‌یمن است و برخی معتقدند کسانی که حاجت و خواسته‎‌ای دارند می‌توانند با خرید طلا به آن برسند. مطالبی که در شبکه‌های اجتماعی هم به اشتراک گذاشته شد دلالت بر این داشت که در روزگاران قدیم این روایات سبب می‌شد مردمان برای خرید طلا در این روز اقدام کنند. بسیاری از آنها مرجع اطلاع از این سنت را شبکه‌های اجتماعی اعلام کردند.
اما سرآغاز قصه چه بود؟ به گزارش خبرآنلاین، شبکه‌های اجتماعی فیلتر شده در ایران اعم از تلگرام و اینستاگرام و توییتر در روزهای گذشته در باب خوش‌یمنی خرید طلا در سیزدهمین روز از ماه صفر اطلاعاتی منتشر کردند تا از پس مدت‌های طولانی رکود در بازار طلا، روز یکشنبه مشتریان وضعیت را وارونه کنند. از اولین لحظات روز یکشنبه حضور مشتریان در بازار غیرعادی و غیرمعمول بود طوری‌که تصاویر منتشر شده در فضای مجازی حکایت از شکل‌گیری صف‌های طویل مقابل طلافروشی‌ها در بازار و مرکز شهر داشت.
«محمد کشتی‌آرای» فعال قدیمی بازار طلا که به گفته خودش ۶۳ سال است در این بازار کار می‌کند، گفت: این اتفاق برای خود من هم عجیب بود. من از یازده سالگی در این بازار کار کرده‌ام. شاید باور نکنید در سابقه ذهنی من اصلا چنین چیزی نبود. اتفاقا اغلب مردم در ماه محرم و صفر، خصوصا تا پایان سیزدهم صفر برای خرید دست نگه می‌داشتند و ملاحظاتی می‌کردند. اعتقادی وجود داشت که این ماه‌ها سنگین است اما یک‌باره روز یکشنبه با این موج عجیب و غریب خریداران روبه‌رو شدیم و حتی حبابی در بازار شکل گرفت و روند قیمت‌ها را افزایشی کرد.
او در جواب این سوال که آیا خودتان پرس و جویی درباره افزایش تمایل خریداران به خرید طلا داشتید؟ گفت: منبع همه همان فضای مجازی بود. من نه به لحاظ سنتی، نه مذهبی، نه عرفی و نه تاریخی تاکنون چنین چیزی نشنیده بودم و این اصلا سنت نیست. داشتم با خودم فکر می‌کردم که شبکه‎های مجازی چقدر توانایی دارند تا مساله‎ای را جا بیندازند و چقدر خوب می‌شود از این ظرفیت برای کارهای مثبت بهره برد.
این فعال صنفی گفت: وقتی به این سادگی می‌شود حرف بی‌مبنایی چون این را جا انداخت، این امکان هست که حرف‌های مفید را هم جا بیندازیم.
کشتی‌آرای افزود: عمده خریدها هم برای طلاهای یک گرم و کمتر از یک گرم بود. معتقدم این اقدام و این رویه یک مبارزه دینی است و هر تشکیلاتی که با هر نیتی با انتشار این محتوا در فضای مجازی و شبکه اجتماعی که در روز ۱۳ صفر باید یک تکه طلا خریداری کرد، می‌تواند در حوزه‌های دیگر هم چنین اثری را بر باور مردم بگذارد.
نایب رئیس اتحادیه طلا و جواهر ادامه داد: همین اقدام مردم و باور جدید باعث شد روز یکشنبه سکه ۷۵۰هزار تومان و هر گرم طلا ۱۰۰هزار تومان گران شود در حالی‌که نرخ ارز و انس جهانی تغییری نکرده بود.
یک طلافروش نیز در منطقه مرکزی شهر در پاسخ به این سوال که آیا انتظار چنین اقبالی را داشتید؟ گفت: برای من هم بسیار عجیب بود. از روزهای قبل در فضای مجازی چیزهایی در این زمینه دیده بودم اما مبنایی پیدا نکردم. فکر کنم خرافات است و سندیتی نداشته باشد اما با موج عجیبی از خریداران روبه‌رو شدیم. اغلبشان طلاهای کوچک با مزد ساخت اندک و حتی دست دوم طلب می‌کردند و معتقد بودند با خرید این کالا، هم حاجت روا می‌شوند و هم زندگی‌شان خوش‌یمن خواهد شد.
جست‌وجو در احادیث و روایات هم راه به جایی نمی‌برد. اطلاعاتی که در این زمینه در فضای مجازی منتشر شده، جزئیات ماجرا، نقل‌کننده این روایات و... را در برنداشت.
یک فعال بازار طلا گفت: اتفاق روز یکشنبه نشان داد می‌شود برای شکسته شدن رکود در بازار مانورهایی داشت. ما مدت‌های طولانی بود فروش طلا نداشتیم، آن هم در محرم و صفر اما آن روز عده‌ای طلا خریدند. کاش روزهایی برای خرید کفش، لباس، کیف و مایحتاج اعلام شود تا بلکه این رکود دست از سر بازار بردارد.
خرافات یا سنت
در حالی‌که فعالان بازار طلا معتقدند چنین ماجرایی در بازار طلا سابقه نداشته و تنها نوزدهم فروردین با تقاضا برای خرید «شرف‌الشمس» در هر سال مواجه می‌شوند، خریداران اما معتقد بودند این کار فاقد ضرر است و اگر حتی این روایات درست نباشد، چیزی را از دست نداده‌اند.
شبکه‌های اجتماعی حالا در غیاب رسانه‌های آزاد و فراگیر به مرجع مهمی برای کسب اطلاعات از سوی مردم عادی و بدنه جامعه تبدیل شده‌اند. آنچه مهم است اینکه این شبکه‌ها در ایران فیلتر هستند اما با اتفاق رخ داده در روز یکشنبه روشن شد ضریب نفوذ بالای آنها برای جاانداختن مسائلی از این دست را نباید نادیده گرفت.